isfahanharezm

[isfahanharezm]

Osmanlı imparatorluğu

Osmanlı İmparatorluğu veya Osmanlı Devleti (Osmanlı Türkçesi: دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّه romanizasyon: Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye), Oğuz Türklerinden Osman Gazi'nin kurduğu Osmanlı Hanedanı'nın hükümranlığında varlığını sürdürmüş çok uluslu Sünni Müslüman devlet. Doğu Avrupa, Güneybatı Asya ve Kuzey Afrika'ya kadar topraklarını genişletmiş ve 16. yüzyılda dünyanın en güçlü imparatorluğu halini almıştır. En geniş sınırlarına 1683 yılında ulaşmıştır (5.200.000 km2

Osmanlı İmparatorluğu , 15. ve 16. yüzyıllarda dünyanın en güçlü devletlerinden biri haline gelen Anadolu'da (Küçük Asya) Türk boylarının yarattığı imparatorluktur . Osmanlı dönemi 600 yıldan fazla bir süreye yayıldı ve ancak 1922'de yerini Türkiye Cumhuriyeti ve Güneydoğu Avrupa ve Orta Doğu'daki çeşitli halef devletlerin almasıyla sona erdi . İmparatorluk zirvesindeyken, bugünkü Macaristan , Balkan bölgesi, Yunanistan ve Ukrayna'nın bazı kısımları da dahil olmak üzere güneydoğu Avrupa'nın çoğunu Viyana kapılarına kadar kuşattı .; Ortadoğu'nun şu anda Irak , Suriye , İsrail ve Mısır tarafından işgal edilen bazı kısımları ; Kuzey Afrika , Cezayir kadar batıya ; ve Arap Yarımadası'nın büyük bir kısmı . Osmanlı terimi, Osman den (Arapça:ʿUthmān ), göçebe Hem hanedanı hem de imparatorluğu kuran Türkmen beyinden gelir.

Osmanlı İmparatorluğu Kültürü

Osmanlı kültürü, Türklerin egemen idaresinin fethedilen toprakların ve halklarının çeşitli yerli kültürlerini emmesi, uyarlaması ve değiştirmesiyle birkaç yüzyıl boyunca gelişti . Başta Arapça olmak üzere İslam toplumlarının gelenek ve dillerinden güçlü bir etki varken, Fars kültürünün Osmanlıların selefleri olan yoğun bir şekilde Farslaşmış Selçuklu Türkleri aracılığıyla önemli bir katkısı olmuştur . Yeni eklenen birleşmelere rağmen, Osmanlı hanedanı, Rum Sultanlığı ve Selçuklu İmparatorluğu'ndaki selefleri gibi , kültürlerinde, dillerinde, alışkanlıklarında ve geleneklerinde derinlemesine Persleştirildi ve bu nedenle imparatorluk bir Pers imparatorluğu olarak tanımlandı .

[isfahanharezm]

Alevilik (Arapça: عَلَوِیُّون), Alevî (Arapça: علوِی), bir mezhep veya tarikat olmamakla birlikte;  İmam Ali soyundan gelen, onun velayetini kabul eden ve onun taraftarı olan Müslümanları tanımlar. Alevî Müslümanlarda Hüseyin'in soyundan gelen Alevîlere Hüseyni veya Seyyid, Hasan'ın soyundan gelen Alevîlere ise Hasani veya Şerif denir. Türkiye'de Sünnilikten sonra en fazla mensuba sahip olan İslami bir cemaattir.

Siyâsi olarak İslamiyet’in İmâmiye-i İsnâ‘aşer’îyye / Onikicilik fıkhî mezhebinden olan Aleviler, itikaden Horasan Melametîliği’nden köken alan Hoca Ahmed Yesevî’nin kurduğu Câferî Tasavvufî–Yeseviyye Tarikatı ile Fatımiler Halifeliği devrinde Orta Asya ve Türkistan’da çok önemli faaliyetlerde bulunan Nâsır Hüsrev’in kurucusu olduğu Pamir Aleviliği’nin de altyapısını oluşturan Şiiliğin Batıni–İsmâilîyye fıkhî mezhebinin tesirleriyle gelişimini tamamlayarak ortaya çıkan Tasavvufî-Bâtın’îyye itikadi mezhebi mensûplarıdır. Alevilik içerisinde Kızılbaş, Dazalak, Kalender’îyye, Bedr’îyye, Bektaş’îyye, Câm’îyye, Şems’îyye, Edhem’îyye gibi farklı birçok bâtınî tarikât yer almaktadır. 13. asırda Babâîlik’ten ve 14. asrın sonlarından itibaren de yoğun olarak Hurûfîlik’ten etkilenen Anadolu kaynaklı Bektaşilik Tarikatı bunların içlerinde en meşhur olanıdır. 14. ve 15. asırlarda Fadlullah Ester-Âbâdî tarafından Şiilikten ayrılarak zuhur eden Hurûfîlik mezhebinin tesirleri altında kendisini yeniden yapılandırmış olan Bektaşilik, Aleviliğin içinde yer aldığı varsayılan bir tarikât olması itibâriyle Anadolu Aleviliği’nin tamamını tanımlamamaktadır.

İmamlar

Temel inanç

Alevilik, Hâkk-Muhammed-Ali üçlemesiyle Ehl-i Beyt, ve On İki İmamları önemseyen Câferiyye Şiiliği ile ortak noktalara sahip olan bir yoldur. Alevilik’te incelenmesi gereken asıl inanç Vahdet-i Vücud veya Varlık birliği’dir.

Dört kapı kırk makam inancı

Dört Kapı Kırk Makam, Hacı Bektaş-ı Veli ve Bektaşilik

Dört Kapı Kırk Makam şeklindeki kâmil insan olma ilkelerini Hacı Bektaş-ı Velî’nin tespit ettiğine inanılır. Hacı Bektaş, "Kul Tanrı’ya kırk makâmda erer, ulaşır, dost olur" demiştir. Aleviler kendi içlerinde bir çeşit hiyerarşi oluşturmuştur. Örneğin yol’a gönül vermiş olana tâlip denir. Kişi, yolun kurallarını yerine getirip bilgi düzeyini arttırdıkça yükselir. Alevilikte yol denen deyimin temelini Dört Kapı Kırk Makam anlayışı oluşturmaktadır.

Aleviler'de Kelime-i şehadet ve Kelime-i Tevhid

Kelime-i şehadet:

Eşhedu enla ilahe illallah ve eşhedu enne muhammeden resulullah ve eşhedu enne Aliyyün veliyullah

manası: şahitlik ederim ki Allah birdir ve yine şahitlik ederim ki Hz.Muhammed onun kulu ve peygamberidir ve yine şahitlik ederim ki Hz Ali onun velisidir.

Kelime-i Tevhid

Lailahe illallah Muhammeden resulullah Aliyyün veliyullah

Manası: Allah birdir Hz.Muhammed onun peygamberidir,Hz Ali de onun velisidir

Alevilik'te dini ayinler ve Alevilik'te kutsal günler

Aleviler, HZ.Muhammed’in son peygamber olduğuna, Ali bin Ebu Talib'in ise veliliğine (ya da imamlığına) inanırlar. Aleviler, ibâdetlerini cemevinde yaparlar.Günlük ibadetleri Sabah, Akşam ve Gece Gülbeng'idir. Kadir Gecesi’yle bağlantılı olarak üç gün ve Muharrem ayında ise on iki gün oruç tutarlar. Muharrem’den sonra da üç gün Hızır Orucu tutarlar. Muharrem orucundan evvel üç gün Masum-u Paklar orucunu tutarlar.

NÜFUS

Türkiye’de en çok Alevi köyü ise 57'si karışık olmak üzere toplam yaklaşık 548 adet köy olup Sivas ilinde yer almaktadır. Bunların ardından sırasıyla,Tunceli,Erzincan,Tokat,Çorum,Kahramanmaraş,Malatya, Amasya,Hatay,Yozgat, Adıyaman, Bingöl, Erzurum, Balıkesir, Kars, Manisa, Aydın, Adana, Mersin, Muğla ve Ordu illeri gelmektedir. Anadolu dışında ise Rumeli, Balkanlar ve Arnavutluk'ta yaşayan Bektaşiler'in yanı sıra, Batı İran, Luristan ve Kuzey Irak'ta ise Yâresânîlik (Ehl-i Hak), Kakai, ve Ali İlâhîlik gibi isimlerle anılan ve kendilerini "Alevi-Kürtler" veya Alevi-Zazalar olarak tanımlayan gruplar da bulunmaktadır. Bugün İran'ın doğusunda Horasan'da da küçük bir Alevi topluluğu vardır. Alevîler daha ziyâde dağlık olan merkezî otoritenin baskısının ulaşamadığı bölgelerde yaşamlarını sürdürmektelerdir.

Alevilikte cem.

Cem Alevilerin toplu halde ettikleri ibadetin adıdır.

Kavram olarak cem, Arapça bir kelime olup toplanma, birikme, bir araya gelme manasına gelmektedir.

Cem’in kaynağı Kırklar Cemi`dir.

Alevilerin toplu anlamda temel ibadeti olan Cem, bir DEDE´nin ya da bazen ANA`nın gözetiminde ve önderliğinde yerine getirilir.

Cem ibadetine katil, hırsız, yolsuz, düşkün kimseler giremez. Bunu Şah Hatayi en güzel dile getirmiştir:

Erenler cemine hercan giremez

Şah’a kanber gibi kul olmayınca

Her kanberim diyen kanber olamaz

Edep ile erken yol olmayınca.

İBADET

Alevilikte ibadet denilince akla gelen ilk ritüel, cem ayini ya da diğer bir ifadeyle cem ibadetidir. Kur’an’da Cuma Bölümü / Cuma Suresi 9. Ayette buyurulduğu üzere perşembeyi cumaya bağlayan gece yani cuma gecesi kadın erkek bütün müminler cem olurlar; çerağ uyandırarak, dara durarak, rukü ederek, secde kılarak ve Kur’an’dan ayetler okuyarak herkese farz olan haftalık toplu yakarışlarını icra ederler.

Ancak günlük ibadetler bireyseldir. Haftalık ibadet ise topludur. Ayrıca günlük ibadetler zorunlu değil ama haftalık ibadet zorunludur. Günlük ibadetin zorunlu olmayışının nedeni bireysel oluşudur. Yani bireysel bir ibadet sadece o kişiyi bağlar. Kendisinden başka hiçbir tanığı yoktur. Fakat toplu ibadetin tanıkları ise o ibadete katılan herkestir.

İbadet vakitleri güneşin ve ayın hareketlerine göre belirlenmektedir. Güneşin hareketleri doğuş ve öğleyin batıya kayışla birlikte batış olmak üzere belirgin olarak ikidir. Gündüz yapılacak ibadetleri bu şekilde tespit etmek mümkündür. Gece yapılacak ibadeti ise ayın hareketine göre belirliyoruz. Gece, ayı gördüğümüzde de ibadet edebiliriz. Bu da ayın göründüğü gecelerdedir. Ay, kimi vakitler yani “yeni ay” halinde güneşle doğup güneşle batar ki, bu zamanlarda ay gece görünmez. Bazen de güneş battıktan sonra akşama yakın vakitte yahut gece yarısından sonra yani sabaha yakın vakitte ayın doğduğu olur. İşte aylı gecelerde yani yeni ay hali olmadığı zamanlarda gece, ay doğduğunda ibadet edilmesi istenmektedir.

Güneş doğarken, batarken ve gece ayı gördüğümüzde (ayın doğuş vakitlerinde) dileyen müminler için ibadet vardır. Bu, peygambere özgü bir ibadet olmakla birlikte diğer müminler için sünnettir.

Bilindiği üzere Şiiler beş vakti üçe toplarlar. Sabah, öğle ve akşam olmak üzere. Ancak Alevilikte güneş doğarken, batarken ve gece ay doğduğunda zorunlu değil ama sünnet olmak üzere ibadet vardır. Bu ibadet Sünni ve Şiilerin namaz adını verdikleri şekilde bir ibadet olmayıp tümüyle yakarış, yalvarış ve dua anlamını taşıyacak şekilde bir ibadettir.

Güneş doğarken ve batarken güneşe doğru dönüp ellerini açarak dua etmek ve aylı gecelerde aya doğru dönüp dua etmek Alevi geleneğinde yüzyıllardır sürdürülen bireysel bir ritüeldir.

Kaynak : Wikipedia.org , http://www.aleviislamdinhizmetleri.com, gelincanlar.com, https://alevi-koeln.de , @alevicanlar.

[isfahanharezm]

[isfahanharezm]

[isfahanharezm]

[isfahanharezm]