#kabuhayan | Explore Tumblr Posts and Blogs

junkycav · 2 years

Text

𝐖𝐚𝐬𝐭𝐞 𝐌𝐚𝐧𝐚𝐠𝐞𝐦𝐞𝐧𝐭: 𝐑𝐞𝐚𝐝𝐲, 𝐒𝐞𝐭, 𝐓𝐡𝐫𝐨𝐰

𝘙𝘦𝘢𝘥𝘺 𝘺𝘰𝘶𝘳 𝘸𝘢𝘴𝘵𝘦 - 𝘚𝘦𝘵 𝘵𝘰 𝘴𝘦𝘱𝘢𝘳𝘢𝘵𝘦 - 𝘛𝘩𝘳𝘰𝘸 𝘳𝘦𝘴𝘱𝘰𝘯𝘴𝘪𝘣𝘭𝘺

💡 DID YOU KNOW?

China is the world's largest producer and consumer of plastic.

About 60 million tonnes of plastic waste was produced by the country in the year 2020 alone and consumes at least one-fifth of the world's plastic (making them the largest importer of plastics). The government took a step and pushed to fully eliminate the unreasonable use of plastic in all marketplaces as packaging by 2025.

What is Waste Management?

Waste management is the process or strategy of disposing, reducing, reusing, and preventing waste pollution. It benefits the people and environment as it not only gives livelihood but also prevents the rise of waste pollution in different areas in the countries globally mainly caused by urbanization and industrialization. Solid waste pollution means waste created by humans that have been dumped in the environment. Solid wastes contaminate the environment as it is frequently seen in the ocean, near the coast, and on land.

Waste Management in the Philippines

In the Philippines, the enactment of Republic Act 9003 or the Ecological Solid Waste Management of 2000 mandates waste segregation at the barangay level and local government units have to enforce the law. To follow this enactment, local governments create project programs such as segregation, scheduled waste collection, and recycling.

In Baguio City, Bigay Dangal sa Kabuhayan (BIDAKA) program emphasizes giving livelihood to residents and recycling waste materials turning into high-quality and practical products like school bags, money bags, and other products.

In Pasig City, the local government has a partnership with Unilever launching the Walastik na Pasig program. Pasigueños are urged to gather and clean sachets, plastic bags, and other single-use packaging to participate. Those who drop off their properly sorted waste in authorized Walastik junk stores will receive an equivalent cash incentive per kilogram contributed.

The Quezon City government has established a game application called QC BasuHERO—developed by the Department of Sanitation and Cleanup Works of Quezon City (DSQC) that aims to entertain and educate regarding the differences between biodegradable, non-biodegradable, recyclables, bulky wastes and special wastes. A house-to-house recyclables trading activity under the QC BasuHERO was done collecting a total of 4,756 kg in two subdivisions.

💡 DID YOU KNOW?

Bubble wrap takes 10 to 1,000 years to decompose.

Oftentimes, items bought online or parcels on e-commerce sites like Shopee and Lazada are in bubble wrap. The main function of bubble wrap is to protect the item and prevent it from being damaged during shipping processes. However, its prevalent use adds up to plastic pollution as it is non-biodegradable. Although it can be recycled, it takes more effort and takes 10 to 1,000 years to decompose.

According to Win Gatchalian (2020), the average Filipino adult produces between two to three times their own body weight in trash over the course of a single year. Our habits of consumption and production have a direct impact on the quantity of garbage we produce. The difficulty arises from the large volume of goods that are introduced and purchased on the market. A rise in the proportion of one-person families in a household has an impact on how much garbage is produced. The daily use of shampoo in a sachet, drinking cola from plastic and its partner straw, a parcel from the online market, and such that we didn’t even notice. Even if we see the full garbage bag, you won’t even realize that half of it is recyclable and you would not bother. You are most likely disgusted by it because it is mixed waste—not segregated.

As a result, despite the law enactment, organizations, and programs, solid segregation remains a challenge in the country, especially in urbanized areas. The major thing is that people do not see the essence of waste management. Many become after only the exchange of their trash. For example, students are tasked to contribute recycled plastic bottles and those who will participate will receive an addition to their grades. Then, some students will buy plastic bottles in the junk shop just to receive the benefit. Similar to people in the community contributing their segregated wastes in exchange for money. However, without the incentives, the programs are none to people. This adds up to many reasons why wastes are still part of the global challenges.

Impact of COVID-19 on Waste Pollution and Management

In the Philippines, one of the earliest controversial news in 2022 is about the piling medical waste in one of the hospitals in Quezon province. Due to many complaints received and worries of residents nearby, hazardous waste have called the attention of the local government and media. Following the news, the Department of Environment and Natural Resources (DENR) collects 1,000 metric tons of medical waste equivalent to 166 trucks daily. Apart from regular waste from hospitals, medical wastes also include the used personal protective equipment (PPE) of medical workers, used needles and syringes, contaminated tools, and swabs. Hence, the risk of health increases due to viruses that could be transmitted from contaminated waste to people.

In the peak of COVID-19 in different parts of the Philippines, public and private hospitals reached their maximum capacity. This makes people get treated at home with professional supervision. However, it adds to another type of waste classified as special waste at home. Special waste is a solid waste (usually from business companies) that requires special handling due to its specification which is hazardous. In pre-pandemic, Filipino households are guilty of failing to continuously segregate their waste and reduce the use of plastics. This makes the result of the waste management problem not shocking at this time of pandemic.

Not just the virus brought by COVID, but the Earth choking on waste could end human existence due to its various impacts. The so-called new normal lifestyle has changed people and the waste they produced. The masks used daily have become a common waste in Asian countries. Ironic that the mask could save us and has the potential to kill us too. The lockdown and social distancing have led to an increase in home delivery services. The delivery services grow the plastic packaging consumption. And last reality example, the recycling markets have shut down or closed temporarily due to major lockdown and limited access to spaces. This killed the process of slowing down the regulation of increasing waste by collecting recyclable wastes and recycling processes. Countries cannot effectively manage garbage from hospitals and other therapeutic settings without properly integrated solid waste management systems.

💡 DID YOU KNOW?

An estimated 12 million plastics are used in the Shopee 12.12 sale.

In the year 2020, Shopee celebrated its record-breaking sale on December 12 (known as 12.12) with 12 million items sold in the first 24 minutes. This draws the estimation of more than 12 million plastic waste from e-commerce being used as the packaging for sold items. Despite the astounding and unsustainable use of plastic packaging, there is no available public data that depicts how much waste these companies use and produce. On the other hand, China is the Philippines’ top trading partner, export market destination, and import source in 2019. Hence, e-commerce trading from China to the Philippines adds up to the country’s plastic waste.

How Can We Help? (Various methods of waste management)

The industry in urban cities is growing as it aims to improve the quality of life of the citizens, which comes with a negative effect as consumption increases, and as a result, a high volume of waste is being released into the environment. This high volume of waste comes with different negative effects on the environment itself, as well as the health of the citizens. With that being said, waste management plays a vital role in handling this environmental crisis. Our lives have also improved due to the continuous evolution in the industry. However, consequences, such as the release of harmful waste into the environment, should also be taken into consideration and must be handled properly and professionally.

The following are the methods for waste management according to the Federal Office for the Environment:

Recycling This method is about reusing already used or consumed products. This method has two types: material recycling and downcycling. Material recycling is about recovering raw materials from waste, while downcycling is producing lower quality material from waste.

Incineration Thermal treatment is used for wastes that are combustible. The heat from the process will further be used in generating electricity and heat while waste with low levels of contaminants may be used in industrial plants

Chemical-physical and biological treatment Its objective is to remove the pollutants from the waste where the pollutants will be disposed of in a concentrated form and will be used in accordance with its suitable purpose.

Landfills After the process of waste incineration, the residues and waste that cannot be used for material recycling or thermal treatment will be deposited in landfills in accordance with the legal aspects. However, wastes that are not suitable for the said process will undergo pre-treatment.

Collection and logistics The tasks in waste management sectors include waste collection at source, which involves industry, commerce, and households; intermediate storage, and handover to waste disposal operations. In handling hazardous waste, the Ordinance on Movements of Waste states that the handover of these materials must always be documented.

💡 KNOW & SUPPORT

Aside from participation and cooperation in waste management, Filipinos have contributed steps in business promoting zero waste, reducing the use of plastic, and recycling. There is greater importance in knowing the available local businesses that aim to eradicate waste pollution and the unsustainability use of plastics. As a consumer, part of our contribution is recognizing the eco-friendly lifestyle and supporting its concept. The following are examples of companies and businesses that we should be hugging.

Envirotech Waste Recycling Inc. This is a recycling company owned by Winchester O. Lemen that has currently 5 plants (Zambales, Nueva Ecija, Surigao Del Norte, Davao City, and Koronadal City) all over the Philippines. This company aims to reduce the global problem of plastic waste by recycling and turning them into beneficial products.

Sultry Cosmetics This local brand offers eco-friendly made lip balms in 8 shades and comes in big (JumboBalm) and small (BabyBalm) sizes. They claimed to be handmade, made with 100% natural ingredients, and placed in eco-friendly tubes. For further information check their available pages on Facebook, Instagram, Shopee, and TikTok.

Human Nature You've probably heard about Human Nature as they are widely distributed in many online stores, physical stores, and groceries nationwide. Since 2008 they have been producing natural personal care and cosmetic products, known as pro-Filipino, pro-Philippines, and pro-environment. A portion of your purchase is donated to Gawad Kalinga and other charities that support underprivileged Filipino communities.

The Eco Shift Available in Shopee and selected stores at Alabang, BGC, Makati and Quezon City. The Eco Shift has made an identity as one of the eco-friendly local businesses with a mission to help people shift from plastic use to eco-friendly options. The Eco Shift products claimed to be handmade, natural, plastic-free, vegan, cruelty-free and made in the Philippines.

Importance of Waste Management

The Idea of Waste Management

The increasing amount of waste worldwide has been a problem for humanity since the invention of plastics and other indestructible materials. As we speak, the average waste that is being generated in the world was recorded to be at rate of 2.24 billion tonnes. This means that the world has been producing more and more waste as we go along with human development and progress. As per the record, an average person produces a carbon footprint of 0.79 kilograms per day. This issue is so urgent that there are already scientific activists that go out on the streets to petition for a better living society.

Regarding this matter, the said activist voices the importance of having refined waste management solutions all across every country in the world. Some countries deploy waste management programs that include segregation and recycling of waste that can still be used. There are also countries that employ laws against littering and push their countrymen to have a better waste management plan at home. Waste management is the process of proper waste disposal and monitoring of waste materials. This being said, waste management is an important tool to at least reduce the waste count of the world. This may also include regular transport and collection of waste, recycling, and processing of the disposal of the said garbage.

In the Philippines, the government passed a law regarding the importance of waste management processes. This law is called Republic Act 9003 or the Ecological Solid Waste Management Act, which provides the country with a systematic, comprehensive, and ecological waste management program to ensure the safety and protection of public health and the environment. This is for the efforts of social justice and health assurance against waste-induced diseases and further health hazards.

Moreover, the country is said to be one of the biggest contributors to plastic waste all across the globe. With this, the government encourages the country to always perform the 3 R's, or REUSE, REDUCE, and RECYCLE campaigns. This campaign is for the reduction of plastic and non-biodegradable waste. production in the country. There are also efforts to put up some segregation bins in order for the community to classify their waste and know what to recycle and what to dispose of the right way.

The city government of Metro Manila once had a program intended for the betterment of the city’s waste management system. The city government provided three-color bins that will be used for the segregation of waste in every street and household. The said colors will classify which will be the wastes as biodegradable wastes, wastes that are classified to be decomposed under the landfills or those that are non-biodegradable, and those that are classified to be recyclable such as plastics, cans, and papers.

These combined efforts, along with the efforts of every household in the country, can make a difference in waste management. The thing about waste management is that it does not aim to reduce the production of waste, as this could not be avoided; rather, waste management aims to be able to manage the waste that is being produced by households and somehow reduce the possible piling of this waste.

#waste management #philippines #save the planet #environment #ecofriendly

36 notes · View notes

anitosoul · 1 year

Text

Babaylan Women as Guide to a Life of Justice and Peace

Values for building a culture of justice, peace, and spirituality

First Value: KALOOBAN at PATOTOO Learning to be, being a human being as defined by our intrapersonal, interpersonal, and spiritual intelligences

Second Value: KABUHAYAN at KAALWANAN Learning to do, nurturing our life-sustaining intelligence

Third Value: KARUNUNGAN at KAALAMANG-BAYAN Learning to learn, nurturing our collective heritage and traditional knowledge

Fourth Value: KAPWA at KAPATIRAN Learning to live and work together as a compassionate people

Fifth Value: PAGKAKAISA at PAMATHALAAN Learning to realize a collective vision and strategy

Sixth Value: LAKAS AT TIBAY NG LOOB Learning about sustainable spirituality

Seventh Value: BATHALA NA Developing the gift of final perseverance

#anito #pre colonial philippines #babaylan #theory

4 notes · View notes

upismediacenter · 1 year

Text

OPINION: SoberANYARE?: Ang Patuloy na Alitan sa West Philippine Sea

Photo credit: Sulat Nadera at Anna Dalet

Hindi na bagong isyu ang kaguluhan sa pagitan ng Pilipinas at Tsina hinggil sa West Philippine Sea (WPS). Maraming taon na ang nakalipas ngunit nabubuhay pa rin ang banta sa kabuhayan at kaligtasan ng ating mga lokal na mangingisda. Kaya kasabay ng mga bagong insidente ng karahasan nitong nakaraang buwan, bakit hindi kinikilala at pinapakinggan ang hinaing ng mga Pilipino? At bakit hindi magawa-gawang ipaglaban ng gobyerno ang ating soberanya?

Kamakailan lang nitong Pebrero 6, ibinalita ang pagtutok ng isang China Coast Guard (CCG) na barko ng military-grade laser sa Philippine Coast Guard (PCG) vessel sa Ayungin Shoal. Kasabay nito ay pinalayas ng iba pang Tsinong barko ang mga mangingisdang Pilipino sa bahagi ng karagatan kung saan sila kadalasang nangingisda. Kinumpirma ang pangyayari sa isang seminar na pinangunahan ng People’s Development Institute kung saan ibinahagi ng grupo ng mangingisda ang kanilang mga saloobin sa naganap na pagpapaalis. Bago ang nasabing insidente, ilang pag-uusap pa ang naganap upang talakayin ang isyu ng hidwaan sa WPS sa pamamagitan ng bilateral talks nang maiwasan ang paggamit ng pwersa’t pagbabanta. Gayunpaman, pagkatapos lamang ng isang buwan, muling nasaksihan ang pangha-harass ng mga naglalakihang barko ng Tsina sa mga mangingisdang Pilipino. Ilang insidente na rin ng pangha-harass ang ginawa noon gaya ng paggamit ng water cannon noong 2014, pagkumpiska sa mga huling isda noong 2018, at pagtaboy sa isang team ng ABS-CBN news noong 2021. Sa napakatagal na panahong nabubuhay ang isyu, bakit imbes na maayos ay tila lumalala lamang ang kalagayan nito?

Sa madaling salita, ito ay dahil sa kawalan ng aksyon at tugon ng pamahalaan sa isyu. Kung susuriin ang nagdaang administrasyong Duterte, minsan na nating narinig ang mga argumentong “wala tayong laban” at “ayaw natin makipag-away sa Tsina dahil sa dulo, tayo rin ang talo” pero hindi ito sapat na mga rason sapagkat makatuwiran ang paglaban sa kanilang pang-aapi. Ayon kay dating Associate Justice Antonio Carpio sa isang ANC interview, ang paggamit ng laser at iba pang armas ng Tsina ay lumalabag sa dati pang nakatakdang batas ng UN Charter na nagbabawal sa paggamit ng pwersa upang mamahala sa maritime issues. Iyon pa lamang ay sapat na rason upang ipaglaban ang karapatan ng bansa sa WPS pero sa matagal na panahong namamahala ang administrasyong Duterte ay mas pinili nilang manahimik at maging pasibo.

Kung babalikan, dalawang taon matapos maupo sa pwesto ay pinirmahan ni dating pangulo Benigno Aquino III ang Administrative Order No. 29 kung saan nakasaad dito na ang kanlurang bahagi at ang nakapaloob sa EEZ (Exclusive Economic Zone) ng Pilipinas ay papangalanang West Philippine Sea kasama na dito ang karagatan na nakapalibot sa Kalayaan Group of Island at Bajo de Masinloc o Scarborough Shoal. Ginamit ang pagpapalit ng pangalan ng WPS upang mas lalong maigiit ang ating soberanya at masanay ang mga tao na gamitin ang terminong ito. Subalit, ayon sa isang Filipino Political Scientist na si Rommel Banlaoi, mananatiling mahina at hindi kikilalanin ng ibang bansa ang terminong West Philippine Sea hangga’t walang napapasa na Maritime Law ang Pilipinas. Kaya matapos pirmahan ang Administrative Order ay ilang insidente pa rin ng pang-aapi ang lumipas hanggang sa sumunod na taon ay nagsampa na ng arbitral case ang Pilipinas laban sa Tsina.

Ilang taon din ang itinagal ng mga hearings at trials upang maipresenta ang mga argumento ng dalawang bansa, ngunit kailanman ay hindi dumalo sa mga ito ang Tsina. Iginigiit nilang sakop ng South China Sea ang West Philippine Sea dahil sa itinutulak nilang “nine-dash-line” na ayon sa Permanent Court of Arbitration (PCA) ay walang legal na basehan. Nilalabag din nito ang kasunduan sa ilalim ng United Nations Convention of the Laws of the Sea (UNCLOS) na ang 200 nautical miles na karagatan mula sa dalampasigan ng isang bansa ang bumubuo sa EEZ nito. Noong 2016, pinarangalan ng International Arbitral Tribunal ang Pilipinas sa arbitration case laban sa Tsina kung saan nangingibabaw ang desisyon ng kaso pabor sa ating bansa.

Kitang-kita na maraming ipinatupad na kasunduan upang suportahan ang karapatan ng Pilipinas sa WPS, pero bakit nahihirapan pa rin ang mga mangingisdang Pilipino na ipagpatuloy ang kanilang kabuhayan? Isang dahilan na madalas gamitin ay ang posibilidad na magsimula ng giyera kung lalaban pabalik ang Pilipinas, ngunit mas makakabuti ba na hayaan na lamang ang Tsina na patuloy na gambalahin ang mga Pilipino kahit na tayo ang nasa tama? Mas makakaiwas ba ang Pilipinas sa giyera kung simula’t sapul ay dahas na ang ipinapakita sa atin ng kabilang panig? Binigyang-diin ni Carpio na kung susundin ng kasalukuyan at susunod pang mga administrasyon ang pamamaraan ng nagdaang administrasyon, mas lalo lang mahihikayat ang Tsina na ipagpatuloy ang pangha-harass dahil nakikita nilang hindi naman aaksyon ang gobyerno upang depensahan ang kanilang mga kababayan.

Isa lamang ang alitan sa West Philippine Sea sa mga malalaking isyu na dapat ay binibigyang pansin at prayoridad ng administrasyon, ngunit ipinipikit nila ang kanilang mga mata sa hinaing ng mga mangingisdang Pilipino. Kung ang mismong mga eksperto ng international law na ang naglalahad na maaari nating ipaglaban ang ating karapatan at soberanya, mas lalo na dapat ang sarili nating gobyerno. Kinakailangan nilang ipaalala sa Tsina na ang mga kasunduang naitatag ay may saysay at nasaksihan ito ng buong mundo. Makatarungan lang na tumindig sila laban sa pang-aapi na natatanggap ng mga Pilipino dahil kung patuloy na hahayaan ng gobyerno ang panggigipit at karahasan na ginagawa ng Tsina, lalong malalagay sa peligro ang mga karapatan at kabuhayan ng bawat mamamayan. //nina Jessiemae Cadiz, Kiel Beldia, at Kairyn Cruz

Mga Sanggunian:

Administrative Order No. 29, s. 2012 | GOVPH. (2012, September 5). Official Gazette of the Republic of the Philippines. https://www.officialgazette.gov.ph/2012/09/05/administrative-order-no-29-s-2012/

Bolledo, J. (2021, August 13). At least 3 Chinese vessels spotted in West Ph sea in August – US expert. Rappler. https://www.rappler.com/nation/chinese-vessels-spotted-west-philippine-sea-august-2021/

DS Law. (n.d.). Philippines vs. China: What you need to know about the territory dispute. https://www.duranschulze.com/philippines-vs-china-what-you-need-to-know-about-the-territory-dispute/#:~:text=The%20conflict%20between%20China%20and,have%20claimed%20as%20their%20own

Fernandez, D. (2023, February 14). Ph protests Chinese Coast Guard's harassment using laser. Inquirer.net. https://globalnation.inquirer.net/210958/ph-protests-chinese-coast-guards-harassment-using-laser

Jackson, A., & France-Presse, A. (2022, October 5). In photos: Filipinos fishing on the frontline of the west philippine sea. GMA News Online. Retrieved March 2, 2023, from https://www.gmanetwork.com/news/topstories/nation/847077/filipinos-fishing-on-the-frontline-of-the-west-philippine-sea/story/

Lee-Brago, P. (2022, September 5). 'Philippines should proceed with West Philippine Sea exploration without China'. Philstar.com. https://www.philstar.com/headlines/2022/09/05/2207482/philippines-should-proceed-west-philippine-sea-exploration-without-china

Mangosing, F., & Santos, T. G. (2023, February 20). DFA chief: China harassment a 'daily situation' for ph. Inquirer.net. https://globalnation.inquirer.net/211222/dfa-chief-china-harassment-a-daily-situation-for-ph

Rappler. (2019, June 12). Timeline: Skirmishes, standoffs, harassment in West Philippine Sea. https://www.rappler.com/newsbreak/iq/232906-timeline-skirmishes-standoffs-harassment-west-philippine-sea/

Sanchez, R. (2016, July 12). Timeline: The Philippines-China maritime dispute. Rappler. https://www.rappler.com/world/139392-timeline-west-philippine-sea-dispute/

Santos, M. (2016, July 13). Key points of arbitral tribunal’s verdict on PH-China dispute | Global News. INQUIRER.net. https://globalnation.inquirer.net/140947/key-points-arbitral-tribunal-decision-verdict-award-philippines-china-maritime-dispute-unclos-arbitration-spratly-islands-scarborough

Tomacruz, S. (2021, July 15). Duterte and the West Philippine Sea: A strategy of failed compromises. RAPPLER. Retrieved March 2, 2023, from https://www.rappler.com/newsbreak/in-depth/duterte-west-philippine-sea-strategy-failed-comprises/

Tomacruz, S. (2023, March 1). After Duterte, Marcos plays catch up in fight for West Philippine Sea. RAPPLER. From https://www.rappler.com/newsbreak/in-depth/ferdinand-marcos-jr-plays-catch-up-fight-west-philippine-sea-after-duterte-administration/

Rappler. (2012, September 12). ‘West PH Sea’ now official: so what? https://www.rappler.com/nation/12277-west-ph-sea-now-official-so-what

#MC2023 #MC2024 #Opinion #Filipino #Jessiemae Cadiz #Kiel Beldia #Kairyn Cruz

4 notes · View notes

blooody-maryy · 1 year

Text

Yung pinsan ko sa side ni Papa ang kapal ng mukha. Chat ng chat samin para manghingi ng load ni kamusta wala! kala mo may patago si tanga Hahahaha taena neto samantalang nung nakatira to samin dati kc kinuha nila Mama para may kasama si Mama magasikaso samin ng kapatid ko (Highschool ako neto) kung ano-ano chinichismis niya tungkol samin ng kapatid ko sa probinsiya. Kesyo maluho daw kami ng kapatid ko, lagi daw kami binilbilhan ni mama ng mga branded na pants at damit, kesyo mawala lang daw cp ko bibilhan ako agad hahahaha e ano gusto niya, siya bilhan ni Mama? E sinasahuran nga siya kahit wala siyang ginagawa pati sa pag gogrocery kasama siya pati mga inarte niya sa katawan e.

Kakapal pa ng mukha sa side ni Papa, pagtapos nila angkinin lahat ng mga pinundar ni Papa at nung nagresign si Papa sa work niya dati dahil sa panguudyok nila! ngayon walang wala na si papa kung itrato nila parang kala mo mga di pinalamon eh.

Kung masama lang ugali ko makikipagpatayan ako sa titulo ng lupa na kinakatayuan ng mga pamamahay niyo. Amin yan lupa, sa magulang ko nakapangalan yan, ayaw niyo lang ibigay samin kc natatakot kayo na ibenta namin yan hahahaha lahat sana kayo mawawalan ng tirahan at kabuhayan kakapal ng mukha niyo. Pasalamat kayo at ayaw ng tatay ko ng gulo pero kung ako lang masusunod lahat kayo papalayasin ko jan para sama sama tayong maghirap kingina niyo.

#rants #personal

3 notes · View notes

chaotic-nick · 2 years

Note

Also working on my entry for your collab (and other collabs by some of my moots)... yun nga lang di na siya 3-in-1 na kape 😅🙇🏻‍♀️

*hugs you back* 🥺 *ily rin*😭

From kape to sabon, kabuhayan showcase na yan???👀👀👀

#nick answers #nickmoots

6 notes · View notes

m--a-r-i--a · 1 year

Text

Dyipney, Tatak ng Pagiging Pilipino.

Noong dekada 50's isang kuwartong unang nakatapak sa kalsada. Kuwartong kung saan madalas na magsiksikan ang mga tao. Ito ay walang iba kundi ang dyip.

Ito ang nagsilbing transportasyon ng mga tao papunta sa kanilang patutunguhan. Naiwan ito ng mga sundalong Amerikano matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, kung kaya nag-iwan ito ng isang kasaysayan sa Pilipinas ng pagiging malaya at naging tatak ng pagiging Pilipino... ngunit sinong mag-aakalang may dalang panganib ito sa ating kapaligiran? Madalas itong may makakapal at maiiitim na usok na nakabibigay ng polusyon. Maliban sa nakaapekto ito sa kapaligiran, nakadaragdag ang mga dyip sa trapiko at mataas ang kaso ng pagnanakaw marahil madali lang makapasok dito at walang harang sa mga bintana upang maiwasan ito. Ang mga ito ang naging dahilan upang magkaroon ng pagpapasiyang tanggalin na ang mga dyip sa kasalukuyan at palitan ito ng E-jeepney. Kapag nangyari ito, marami ang mawawalan ng hanapbuhay. Tulad na lamang ng kabuhayan ng mga taong nakadepende lamang sa dyip... ang mga tsuper na nagsisilbing taga maneho, mga taong nagtatawag ng mga pasahero na tinatawag ding barker, ang mga mekaniko, at operator. Hindi ba dapat kung sakaling matanggal na ang puno ng kanilang kabuhayan ay mayroon nang inihandang trabaho para sa kanila? Sa kabilang palad, makatutulong ang pagpapatupad ng E-jeepney dahil wala itong usok na maaaring makaapekto sa ating kapaligiran at mababawasan din ang kaso ng pagnanakaw sa isang pampublikong sasakyan sapagkat mayroon na itong CCTV.

Hindi naman masamang pagtuunan ng pansin ang ating kapaligiran, subalit kailangan din nating bigyang pansin ang mga maaaring maapektuhan ng pagpapasiyang ito.

#NoToJeepneyPhaseout

1 note · View note

ulapluna · 1 year

Text

Sino si Ogag?

“Miss mo na pamilya mo?” bulong ni Ogag sa bubwit na nagwawala habang piga-piga niya ang buong katawan.

Napatingin na lang ako sa langit kung bakit ako ang inatasang makasama ng abnoy na ito. Ganoon ba kabigat ang kasalanan ko noong dating kong buhay. Pusang ama.

Kilala si Ogag sa bawat sulok ng Baranggay Sinukuan. Kung may pacontest ng That’s my Bae Brgy. Sinukuan edition ay siguradong susuko lahat ng makatatapat ni Ogag. Crowd favorite agad ang puwesto niya. 5,000 shares at 20,000 reacts sa online voting ang siguradong makukuha tulad ng tig-5,000 na kickback ni Kap sa bawat leader ng purok noong nakaraang halalan at P20,000 na hindi ipinamigay na food packs noong kasagsagan ng lockdown. Si Ogag ay parang Dingdong Dantes ang sex appeal pero nasa katauhan ni Tekla. Bukod sa kilala siya. Napatawa niya lahat siguro ng humihinga sa aming lugar. Nariyan na nakipagsigawan siya sa pipe, nakipagsuntukan sa pilay, humahigh five sa lahat ng nagdaraan kahit hindi niya kilala sabay ngiti. Punch line niya ‘yung mukha niyang nakatirik ang mata at nakalitaw ang nag-iisang ngipin. Kahit tinalpak mo na ang lahat ng kabuhayan mo ay mapapangiti ka kay Ogag. Daig niya pa ang JOWAPAO ng Juan for All, All for Juan sa pagpapasaya. All-in-one package si Ogag. Mabait at lagi lang nakangiti na parang hindi pinabaunan ng problema ni Bro.

Raraket kami ni Ogag ngayong araw pero hindi niya pa sinasabi kung saan lupalop niya na naman ako isasama. Hindi ko alam kung raket ba talagang itong pupuntahan namin dahil panay upang-kanin lang naman kami. Madalas tira-tirang ulam o kaya naman ay tinapay na hitik sa amag ang ibinibigay sa amin. Pero okay na iyun kaysa sipsipin na naman namin ang basahang basa na pamunas ng yagbols ni Mang Karyo. Sa araw-araw na biyaya ni Bro dahil walang pinag-aralan madalas ay sinasamantala si Ogag ng mga nakauunawa. Nakauunawang hindi marunong umunawa. Kahit ata ipagapas mo kay Ogag ang tatlong hektaryang maisan gagawin niya kapalit ng isang balot ng Spanish bread na gawa sa Pinas.

Wala kasing pamilya si Ogag lahat ay sumakabilang selda na. Lolo niya adik. Lola niya adik. Tatay niya adik pero ibahin mo ang nanay niya kasi adik na, pusher pa, mas level-up nang kaunti. Kaya raw noong pinagbubuntis si Ogag na kasagsagan ng hulihan. Na-raid at nakuha yung kababagsak lang sa nanay niya na isang plastic ng bato. Magbabasag pa lang ang nanay niya ayun timbog si gaga. Pero nakalaya dahil sa hindi malaman na dahilan napawalan ng sala. Sa sobrang takot dahil baka pinalaya para ibenta ang mga laman loob para makabawi ay nadurog ang utak. Kamalas-malasan ay pinagbubuntis pa niya ang magiging Mr. Pogi ng Brgy. Sinukuan kaya ayun pinagsusuntok ang tiyan. Naaktuhan din daw ng mga kapitbahay habang tinutungga yung Clorox at kung ano-anong sabong panlaba. Matindi lang talaga ang kapit ni Ogag at naireport sa DSDW ang kaso niya kaya nabantayan ay nailabas ang healthy baby boy na si Jeremy Micheal Bista alias Ogag. Pero paglaki-laki niya dahil na rin siguro sa mga nainom na sabong tumatanggal ng mantsa ay nagkaroon ng mantsa ang pag-iisip ni Jeremy Micheal o for short Ogag. Ilang taon ang lumipas at isa-isa na ring nakorner ang mga natitirang kamag-anak niya hanggang siya nalang ang natira. Buti na lang inampon kami ni Mang Karyo. Duda rin ako kung inampon kami o pinilit namin siyang ampunin kami dahil byudo na ang matanda at kami lagi ang umaalalay noong nakakikita pa. Tulong lang dahil pinapatulog niya kami sa may silungan ng dati niyang tindahan.

Sakto alas dose, binabagtas namin ang katirikan ng araw sa maalinsangan tanghali. Rumaket pa kasi kami sa palengke para mamulot ng mga sirang gulay at prutas. Kailangan siyempre ng katawan natin ng vitamins and nutrients. Kaya sa mga sirang prutas at gulay lumalakas ang immune system namin.

Napansin kong napapashet si Ogag kada may madadaanan siyang dalaga. Akala ko natutunan na rin niya ang libog sa mura niyang isipan. Muntik ko na rin siyang murahin pero suko na pala ang tsinelas niya parang bubble gum na namuti at durog na pero nginunguya pa rin dahil no choice. Kaya pala napapayukot ang mukha niya tuwing aspalto ang nilalakaran niya. Mabuti na lang nakakita siya ng bote ng mineral, instant tsinelas. Libre na, matibay pa.

Nakarating kami sa bungad ng barangay kung saan lamang ng isang hakbang ang mga tao sa linya ng laylayan. Linis kanal ang sunod na project namin ngayon ni Ogag. Pusang ama kasi itong si Kap wala nang inatupag kung hindi paliga at pabikini-open. Mas matigas pa ang torso niya kesa sa paninindigan niyang tuparin ang pinangako niyang aayusin ang barangay. Nangunguna pa sa ayuda ang mga bwakanang kamag-anak niya. Nagpapataasan naman ng mga bahay pero aligaga sa pagpila sa perang sa kanila rin naman daw galing dahil nagtratrabaho sila.

Isang matandang dalaga na suki na namin ang nagpatawag pala para linisin ang kanal nila na halos hindi na makilala kung kanal ba o tapunan ng basura. Matagal na rin kaming inuutusan ni Ate Tesang. Ayaw niyang tawagin siya na “tita, maam, o lola” tumatanda raw siya kapag sinasabi sa kaniya yun. Kung alam ko lang isang linggo na lang parating na yung huling regla niya. Tinaas na ni Ogag ang tagpi-tagping pantalon na nangangapal na rin sa tanda. Sinipat-sipat kung saan magsisimula. Isang patpat lang ang hawak-hawak ni Ogag na sasagupa sa dagat ng basura. Sa oras na iyun gusto ko siyang kantahan.

“Nakaligo ka na ba sa dagat ng basura? Nag-Pasko ka na ba sa gitna ng kalsada? Yan ang tanong namin, Tunay ka bang isa sa amin?”

Lumusong na si Ogag sa halos isang dipang kanal. Mala-Biag ni Lam-ang ang datingan niya. ‘Yun nga lang mangingibal na ang kanal bago pa siya lumusong. Pero kung tutuusin mas lalong nadumihan dahil sa kapal ng libag ni Ogag. Walang arte-arte dahil naghihintay ang isang plastik ng biskotso at malamig na malamig na cooocaaa colaaa with water pollution sabi ng mga idol namin. Jackpot din kami dahil napakaraming kalakal ang naipon namin. May bote, plastik at bakal na bonus sa paglilinis. No more basahan nights kami mamaya. Habang abala si Ogag kakatanggal ng mga basura ay hindi siya nakakaligtang bumati sa mga nagdadaan. Lahat binabati niya may mga lumalapit, tumatango, bumabati at dedma sa wonder boy natin. Nakatunganga lang ako sa may kalayuan dahil alam kong kayang-kaya na ni Ogag ‘yun.

Matapos niyang tanggalin ang lahat ng sukal sa kanal pati ang sama ng loob ni Ate Tesang nawala. Tamang food trip na kami ni Boss Ogag nang dumating sila Tikyo at mga kaibigan niyang mukang hindi gagawa ng kabutihan sa mundo. Bumati sa pawisang abnoy sabay nakicheck na rin ng matigas na biskotso. Kasing tigas ng biskotso ang mga mukha ng mga animal. Kahit hindi nakapag-aral si Ogag ay marunong siyang magpakatao. Hindi madamot at kung kakausapin mo siya ay magpapagpag pa ng suot at hahawiin ang naglalangis na buhok. Oo, daig pa ni Ogag ang mga kakilala mong nakalimot na magpakatao dahil sa narating o anumang nagpakapal sa kanilang bulsa. Pera at kapangyarihan.

Dinala nila si Ogag sa ilalim ng Talisay. Nakipag-apir muna at umakbay sa nanggigitatang kulang-kulang. Lumapit ako sa kanila. Bukod sa mga mukhang amoy putok ay sabog rin at lutang ang galawan ng ibang kasama ni Tikyo. Mabilis lang ang naging usap nila kay Ogag dahil madali naman kausap si Ogag. Isa pa ay nanununtok rin ang hininga ni Ogag kaya dapat mabilis lang ang usap para hindi ka na mapabili ng ammonia. Narinig ko na lang na inaaya siya na pumunta sa birthday ng isa nilang tropa sa kabilang bayan. Sasamahan daw siya ni Benjo, pinsan ni Tikyo sa lugar ng handaan. Napahigh five na lang si Ogag sa tuwa. Sabay-sabay silang nag-apir bahagyang lumaki ang butas ng ozone layer dahil sa mga anghit nila.

Habang pauwi kami gusto ko man sabihan si Ogag na huwag na pumunta at baka anong katarantaduhan lang ang gawin sa kaniya doon ay hindi naman niya ko maiintindihan o susundin. Siguro kung narito lang kahit isa sa mga magulang niya ay may magpapangaral sa kaniya.

Sa paglaki ni Ogag, ilang beses niyang nginitian at tinawanan ang mga napakatatalim na salita. Mga salitang mula sa pangungutya at panunukso. Hindi naman kaagad bulbulan nilabas si Ogag. Dumaan siya sa pagkabata kung saan walang takas sa katuwaan ang isang batang walang laban. Mabuti na lang may mga kumukupkop at nagbibigay ng pagkain sa kaniya noong mga panahong hindi niya pa kayang mag-isa. Nariyan nga si Mang Karyo na kahit hindi niya tunay na anak si Ogag ay inaabutan pa rin niya ito ng pagkain. Kahit nangungupit si Ogag sa tindahan ay hindi niya ito pinagtaasan ng boses. Bata pa lang ay nakitaan na si Ogag ng kakulangan. Pero hindi naman ito dahilan para siya’y buntunan ng sama ng loob para pagtawanan. Hindi ko alam kung nasusugatan ba siya o talagang matagal nang nadurog ang kaloob-looban niya dahil sa kaniyang nanay na dapat na unang sasandalan, ay siya pang unang matutuwa kung siya’y paglalamayan. Malamang sa malamang sa dami ng tarantado sa aming barangay ay may nagkuwento na kung ano ang nangyari sa kaniya noong sanggol at supling palang siya. Pinipilit na lang siguro ni Ogag ngumiti kahit nag-iisa nalang ang ngipin niya katulad niya. Tinitirik ang mata para hindi makita ang hipokritong mundo.

Pagdating sa bahay. Kaagad namin pinuntahan sa paborito niyang upuan si Mang Karyo. Malayo pa lang ay bumati na ito.

“Ogag at Baron kayo ba ‘yan?”

Walang duda. Nalanghap na niya ang sariwang putok ni Ogag. Naghugas muna ng kamay sa bomba sabay mano. Nilinisan namin si Mang Karyo. Pinabango ang yagbols na puro ihi at pinakain. Kabisado naman ni Mang Karyo ang bahay nila. May naghahatid rin ng pagkain tuwing umaga na galing kung kani-kanino na nakakaalala dahil sobrang bait talaga ni Mang Karyo. Hindi lang talaga siya makayuko at makapunta sa banyo dahil takot din siyang madulas kaya kami na ang bahala sa paglilinis sa kaniya. Kaya ganoon na lang din siguro rumaket si Ogag dahil hindi naman araw-araw ay may aabangan ang matanda. Minsan walang dumadating kaya si Ogag ang naghahanap ng makakain. Matapos malinisan ang tatay-tatayan ni Ogag. Nilatag na niya ang higaang karton. Pumuwesto sa tapat ng maliit na siwang na tanaw ang kalangitan at panandaliang kinausap ang maykapal para magpasalamat sa mga biyaya mula paggising hanggang sa bago tapusin ang gabi. Kahit may diperensiya sa pag-iisip si Ogag, perpekto siyang halimbawa ng mga taong hindi naghahanap ng wala bagkus nagpapasalamat sa mga natatanggap, maliit man o malaki. Sa tabi ng apat na tuping karton na ginawang higaan ay ang pinapaabot na regalo sa birthday bukas.

Kaagad humataw si Ogag sa mga pakisuyo at patrabaho. Mag-alas tres na noong makatapos siya sa pakisuyo ni Kap na magwalis sa plaza at tabing daan. Tulad ng dati kasing kapal ng monay na bigay ni Kap ang mukha nilang mga opisyales sa barangay. Si Ogag ang nagtrabaho buong araw pero sila itong sumasahod sa pagpapalaki ng mga bayag. May nagmagandang loob naman na nagbigay ng isang daan kay Ogag. May natitira pa rin pa lang may puso sa mga namumuno sa atin.

Sumama ako sa handaan sa kabilang bayan. Daig pa namin ang nag-alay lakad sa layo ng kabilang bayan. Ilang basketball court at plaza rin ang nakita ko. Dala-dala ni Ogag ang pinaabot na regalo. Sinalubong kami ng mga masasamang tao este mga tropa ni Tikyo. Itinuro ang daan. Kung saan susuot sa lungga ng mga taong takot sa bagong mukha. Kahit kasama namin si Benjo na katutuli palang ay nangangatal ang mga paa ko. Parang eksena sa shake rattle and roll at ang bida ay isa ring bonak. Kumbaga bonak sa bonak ang tunggalian. Madilim ang lugar pero nagliliwanag ang mga matang kulang pula at dilaw na sinusundan ang mga yabag. Tinuro ni Benjo, ang lugar. Animo’y may rayot dahil nagsisigawan na ang mga nag-iinuman. Mausok dahil sa yosi at vape na panis na laway ang flavor. Biglang bumirit ng sigaw si Ogag. Pusang ama talaga nitong si Ogag. Sa ganitong pagkakataon pa iiral ang pagiging bugukan. Kahit ako nagulat sa ginawa niya. Parang gusto kong isuka ang kaluluwa ko. Parang naging hudyat ng isang raid ang hiyaw ng tolongges na si Ogag. Muntik pang tumakbo ang isang may sumpal na yosi sa bibig niya. Napayuko naman yung isang pumapapak ng leeg ng bibe. Noong makilala na si Ogag at Benjo ay nawala ang tensyon na dinadala ni Cardo kapag nakakaharap niya ang mga masasamang tao.

“Si Ogag pala to! Puting ina! Kumain na kayo tanging ina nyo!”

Parang family reunion ang sumunod na ganap. Kulang na lang may magsabi ng “Lumipad ang aming team kasama si Ogag para makapiling ang mga adik sa Quezon.”

Kumustahan ang mga maaangot at may anghit. Nakakaiyak makita kapag nagtabi-tabi siya. Mahapdi sa mata ang mga amoy nila. Nilabas ang pingas na babasaging pinggan na mukang kakahugas lang. Inilatag ang isang palangganang bibe at bundok ng kanin. Akmang sasandok na si Ogag nang bigla siyang takalan ng isang salok ng tinanlarang bibe. Malaki pa luslos niya kay sa ulam niya. Bumawi na lang sa limang sandok ng kanin na maraming sarsa. Okay na rin dahil hanggang bukas na kami busog nito. Bago pa sumibasib ng subo si Ogag ay nakapag-exchange gift muna siya. Pagkaabot ng regalo ay hindi na makausap si Ogag. Lamong bibitayin na ang ganap naming dalawa. Nang maramdaman ko nang sumayad na ang kaning may sarsa sa aking bituka ay ibinuga ko ang isang malakas na dighay na may kasamang usok mula sa paglalakad namin kanina.

Sunod ay pinakain ulit kami ng isang batyang kanin at kaunting inadobong bibe. Solve ang hapunan at may dagdag lakas na para sa umagahan. Warak na naman ang kubeta ni Mang Karyo. Kaing walang bukas ang round two namin dahil madalang kami maimbitahan sa mga handaan. Marungis kasi kami lagi. Sandali lang kami nagtagal dahil naglakad lang kami papunta doon at magduduty na ang dilim. Bumabangka pa si Ogag pero nag-aya na akong umuwi dahil malayo pa ang lalakarin namin. Pinabaonan kami ng ilang buto-buto ng tinanlarang bibe at pabagat na isang plastik ng adobo na nakabalot sa dyaryo para naman daw sa pamilya ni Tikyo.

Sa paglabas namin sa malaimpiyernong lugar ay nakasunod pa rin sa amin ang mga matang sobra sa gising. Kahit sa pagtawid namin sa aming barangay parang may matang sumusunod sa amin. Binabagtas namin ang kahabaan ng highway. Hindi katulad kanina na nakapapagod ang lakaran, ngayon ay dumadampi sa amin ang malamig na simoy ng kapaskuhan. Ber months na pala. May mga naglagay na mga pailaw sa tapat ng kanilang bahay. Kumukundap-kundap katulad ng mga matang nakamasid sa kung saan. Parang napanood ko na ito sa isang pelikula. Pabigat nang pabigat ang kaba. Dumidilim na ang kalsada. May naririnig ang tumatakbo. Nagbigay ako nang babala kay Ogag pero sinisilip niya ang pasalubong niya kay Mang Karyo. Isang napakabilis na larawan ang sumagi sa akin. Sa isang iglap, sumunggab si Tikyo.

“Hoy, Ogag nasaan na yung para sa akin!”

Naibuga ko ang espirito ng tinanlarang bibe at tutong na kanin. Sa pagtawa ni Ogag, iniabot niya ang isang maliit na supot. Kaagad namang kinuha ito ni Tikyo. Sumuot sa eskinita at naglaho. Sumigaw si Ogag at ngumiti. Ang paborito niyang punch line kapag nagpapasalamat.

“Paalam, Thank you!”

Tatlong putok ang kasunod nito. Tatlong putok na nagpahandusay kay Ogag. Gumapang ang sariling dugo niya sa kalsadang nilinis niya. Sumambulat ang tinanlarang bibe sa kalsada. Bahagyang natigil ang taong nakahelmet sa nakita. Hindi ulam ang inaasahan niya. Nagkatitigan kami. Naalala ko kung paano ako pumatay ng mga taong walang laban. Naalala ko kung paano ako napunta sa sitwasyong ito. Bumirit ako ng sigaw ngunit ungol lang ng isang aso ang pumalahaw sa barangay. Ang aking mga paghingi ng tulong ay isang maingay na alulong. Walang salita. Puro tahol. Naalala ko na isa nga pala akong makasalan. Bumukas ang bintana pero walang bumaba. Tumakbo ang may sala ngunit walang humabol. Huling narinig ko nalang ay “Hindi siya ang nakalista.” Pusang ama, ganiyan rin ako dati tumira.

Nagpaikot-ikot at naguluhan. Isa ba akong anghel o isang demonyong inilagay sa isang aso. Isa ba akong kaibigan o isang kaaway. Sa ilang taon kong nakasama si Ogag ay nagampanan ko ba ang misyong hindi ko naman talaga maalala. Nakalista na rin ba ako dati sa mga kukunin o ako ang naglilista. Nilingon ko si Ogag. Nakangiti siya. Naging masaya ba siya sa naging hatol sa kaniya o nagtagumpay ba siya sa pagsubok niya. Miss niya na rin ba ang tunay niyang pamilya kaya nauna na siya o nagkamali lang ang tagalista.

Sa napakaraming napasaya ni Ogag, napatawa dahil sa pangungutya, wala ni isang naglakas ng loob na dalin siya sa hospital, naligo sa sariling dugo, nakursunudahan daw pero ang totoo napagkamalan pusher ngunit ang pinakatotoo wala ni isang nagsalba sa taong wala namang ginawa kung hindi magpasaya.

Sa mundong ginagalawan ni Ogag, naiintindihan siya ng mga nakapaligid sa kaniya ngunit sa mundong tinatawanan niya siya lang ang nakakaintindi sa sarili niya. Walang masamang intensyon si Ogag sa mundong sinisilungan ng iba’t ibang klase ng tao pero ang tingin natin sa katulad ni Ogag ay isang taong maaring gumagawa ng may masamang intension.

Sana sa bawat patak ng dugo ni Ogag gumawa ito ng malilit na alon, Mula sa maliit ay papalaki nang papalaki hanggang sa maging maimpluwensiya. Sana ang mga hindi na babalik na ngiti ng binatang si Ogag ang gumawa ng sunod-sunod na paggalaw sa dating walang imik na eskinita. Isang maliit na patak na uukit ng mga mas malalaking alon. Para wala nang magpapaalam nang mali at magpapasalamat sa pagkakamali. Para malaman din ng lahat kung sino si Ogag at sino ang tunay na Ogag.

Kalahok ang akdang ito sa Saranggola Blog Awards 12 – Maikling Kuwento Category

https://culturalcenter.gov.ph

2 notes · View notes

pannaginip · 1 month

Text

AlterMidya on Twitter @altermidya:

TINGNAN: Nagprotesta ang mga mangingisda at magtatahong sa ilalim ng Pambansang Lakas ng Kilusang Mamamalakaya ng Pilipinas (PAMALAKAYA), kasama ang Defend CAMANAVA ngayong araw, Marso 21, sa Navotas City, para tutulan ang demolisyon sa kanilang mga tahungan.

[LOOK: Fisherfolk and shellfish+mussels gatherers under PAMALAKAYA and Defend CAMANAVA are protesting on this day, Mar. 21, in Navotas City, to oppose the demolition of their fishing grounds.]

Ayon sa PAMALAKAYA, layunin ng demolisyon na bigyang-daan ang 650 ektaryang Navotas Bay Coastal Reclamation Project.

[According to PAMALAKAYA, the goal of the demolition is the give way to the 650-hecatre Navotas Bay Coastal Reclamation Project.]

Dagdag nila, tinatayang nasa 1,000 pamilya ang maaapektuhan ng nasabing demolisyon.

[An estimated 1000 families will be affected by the said demolition, they added.]

"Ang kailangan ng mga mangingisda ay tunay na rehabilistasyon na magbabalik ng dating sigla ng Maynila Bay, hindi mga proyekto na wawasak sa kabuhayan ng libu-libong mangingisda at sa kapaligiran," pahayag ng grupo.

["What fisherfolk need is a true rehabilitation of Manila Bay to return it to its former vitality, not projects that will destroy the livelihoods of thousands of fisherfolk and the environment," the group stated.]

Photos from @UmaniMultimedia

2024 Mar. 21

#no to land reclamation #philippines #fishing industry #environmental issues #translations

4 notes · View notes

akoanggrasyangbuhaymo · 2 years

Text

Hugot 42

Sana mabasa mo to. Ayokong magguilty ka sa mga pwedeng mangyari.

Hindi ko alam kung paano sisimulan, pero eto na. I lied about so many things. About my identity. About how I really felt for you before. I wasn't sure about what's gonna happen. But I think, this is the right time to tell you everything. I think of you as a best friend. Right at this moment, all I want to do is to get off this life full of lies. So many lies that I, myself couldn't believe the truth inside of me.

Let me start with, I really never had friends before or maybe they were my friends because of the stories I told them about me. That we were very rich. That my parents are well off. Anyway, this is just an introduction because now, I really can't remember the stories I had to tell them. I even steal money from my parents just to go with the flow with them. I treat them with my parent's money. Just trying to be cool. But in the end, they never stayed in my life.

In highschool, I lied about having a best friend who died because of a heart disease. But the thing is, I composed that story because that is what I was wishing for. I wished to have a friend who will understand what I was going through. I was sick when I was in elementary and no one understands the pain whenever I have episodes of asthma. So, in order for me to gain friends who I can share about my pain, I told them I had one but lost her. That way, they listened and cared for me because they thought that I lost a friend and I need one. I used my sickness to gain friends. But in the end, they never stayed in my life.

I had boyfriends before just to hide my feelings about girls around me. But in the end, those guys never stayed. They even cheated on me.

When I was in college, I was able to come out because of Jen who happens to be my first girlfriend. We had a big fight. In order for me to keep the relationship, I lied about having an abortion to justify the pain and the attitude I had towards her. I wanted her attention. I wanted to have a good story to keep her and she still accepted me. With that, I felt that she really loves me and accepted me that even if I have that kind of past, which is indeed, a lie, she chose to stay with me. I even asked my parents for money to impress her. It was supposed to be a test to know if she really loves me. I didn't know back then that she will make it up with me by working so hard to give anything I want because she believed that I have this pain/regret/guilt about the abortion. She even bought me a cellphone, the latest one back then. Whenever we have a fight, we hurt each other, physically. It's the only way for her to show me how much pain she has because she have this burden about her being responsible for me having an abortion.

We are still in a relationship and I met Lyka. To cut the story short, I had an affair with her. She knows about Jen. And whenever, we have a fight, I would always bring up about Jen. Jen knows about our affair too but she stayed and fought for her place. There was a time when I got sick and Jen told me to go to her place then I heard her talking to Lyka telling her to leave us alone. End our affair. She begged for her place but I already have feelings for Lyka. The only reason I had in mind is that, Lyka is always there. We are together everyday. We do not physically harm each other whenever we have fights. I chose Lyka. So immature and I know this will not be a valid reason for you. This was all wrong. I was 18yrs old back then and all I want is to have someone to be with me all the time. I did love Lyka back then.

I will cut again the very long story. Lyka graduated and I was alone again. She did everything to make sure I graduate the year after she graduated. Nagapply siya kung saan ako nagapply because I have to be a working student because my parents can no longer afford my college. Kasi nga inubos ko kabuhayan nila nung kami pa ni Jen. She stayed as long as she could but then we have to part ways right after she passed the LET. So, she stayed in Nueva Ecija to teach. I am still a student at the time. Working in a call center from 3am to 12nn and go to school after work. I was exhausted. She would do my lesson plans, my paper works. Kasi it's the only way na makakabawi siya for not being there for me. Alam niya na hindi ko maiintindihan ang konsepto ng LDR. She did what she can do but back then, it was never enough for me. So, we had fights. Napapraning ako. Feeling ko may iba siya. Feeling ko lolokohin niya ko. Until, I broke up with her. I felt guilty about being praning. I never heard of her after that.

Nakagraduate ako, nag apply sa private school. Then, I met Daly. Daly was a pain in the ass. She is with a long term relationship back then. 7yrs. But I tried my luck to tell her that I like her. She made me her kabit. Pag sem break, nasa Cagayan siya with her long time boyfriend, pag nandito naman siya sa bulacan for work, magkasama kami sa apartment. I did everything I can para piliin niya ko. Kahit sinasaktan niya ko, tiniis ko thinking na iiwan niya yung boyfriend niya for me. Don ako natutong magloan. Kasi nga live in kami. Halos ako lahat gumagastos kasi may pamilya siya sa Cagayan na umaasa sa kanya. Inisip ko non, may pension sila mama so hindi nila kailangan yung sahod ko. Dahil hindi nga sapat yung sahod sa private school at nalaman ng Principal yung about samin, I resigned at nagapply sa call center ulit. Habang tumatagal, lumalala yung pananakit niya sakin. Until magresign siya inilalaban ko pa rin yung relasyon namin. Isinangla ko pa yung lupa nila mama sa heritage para sa kanya dahil marami siyang iniwang utang na ipinangalan sakin. Then, we're over. With lots of utang. I lied about the utang to my parents. I told them it was mine. So, they just wanted to get the title back. Nangutang kami para makuha titulo at pinagtrabahuan ko yun para makabayad. Madalas, ipinangbabayad ko is utang din. Nagtuloy tuloy lang din ang cycle hanggang sa bumalik ako dulahay at naging friends ulit kami ni Cams. Di kasi siya nagparamdam na after nung accident niya.

2016, nakilala ko si Jaiza at main issue namin is financial instability ko. Nakatapos ako sa loan ko kaso nung naging friend ko na ulit si Cams, ayun. Nabaon na naman ako sa utang kasi I have to help her bilang kaibigan ko siya. Alam mo na yan.

Then, si single mom, pinerahan lang din ako habang lubog ako sa utang.

Then, si Cams ulit na inilubog na naman ako sa utang.

Yes, I lied about so many things. But iba pala pag sinampal ka ng katotohanan na buong pagkatao mo e kasinungalingan din. Akala ko make up stories na naman sa head ko. Pero hindi pala. I never lied to you about my family. I did lied to you before kasi friends ko sila. And bago ka dumating ganon na talaga ako. I wanted to help them not to brag about it. All this time, wala naman akong direksyon. Go with flow lang. Mangungutang, magtatrabaho, magbabayad. Pag di makabayad, uutang ulit para makabayad dun sa utang. Kahit mapahiya ako, masira ako sa ibang tao, basta okay ako sa paningin ng friends ko. I don't know. I am being an ungrateful person towards my parents but I don't mean it to be that way. I wanted to expand my crowd. I don't want to be alone. Yan lagi kong nasa isip. Matanda na parents ko, natatakot ako na pag nawala sila, maiwan ako mag isa. Kaya yung mga friends ko, sila ginawa kong extension ng maliit naming pamilya.

Then, nakilala kita. I knew that my world will turn upside down. May disclaimers ka eh. I SWEAR tinatanggap ko lahat yun. Humihina lang ako at nawawala sa landas kapag nag aaway tayo. Kung tatanungin mo naman ako bakit nga ba tayo nag aaway. Well, di ko inasahan na ang daming bawal. Ang dami kong ileletgo para lang magstay ka. Naoverwhelm ako. Natakot akong magkaron ng flaws. So I tend to lie about helping my friends. Telling you my whereabouts. Diyan lang naman nagsimula yun eh. Nung naghatid ako ng kasamahan ko, then domino na. Dugtong dugtong na. Lalong lumiit ang mundo ko. At pinili ko yun. Kasi di naman ako makakahanap ng ibang katulad mo.

Napapagod na rin akong paulit ulit iexplain. But ever since, takot akong mawala ka. Pero natatakot din akong mawala yung sarili ko. Hindi mo maiintindihan to kasi for sure, clouded ka na ng judgments about me. Minarkahan mo na ko simuly June 2021. So, if may gusto akong gawin, kaakibat na non ay isipin mong magsisinungaling ako.

Nagsisisi ako na inulit ko ulit yun nung nagpunta ako ng Naic. Sobrang devastated ako. Nagpunta ako ng Naic para sa breath of fresh air. Hindi para lumandi. Wala akong iba. Ikaw lang naman talaga kasi. Kahit naman nung nakipag usap ako sa iba, all I wanted is to have someone to rant to. Strangers na hindi magiging bias at wala sa circle nating parehas. Yung hindi ka ijujudge. At hindi ko marinig na, ayaw kong makilala friends mo kasi sirang sira na ko sa kanila. So, sa strangers ako nagrant. Yung kilala man ako, e dahil lang naging kachat ko.

Wala rin akong nakasex except you. Hindi ko gagawin yun. To justify the abortion, I have to tell you that I had one night stands before. It was a lie. But I only had one night stand nung nag away kami ni Daly, umuwi siya ng Cagayan at natanim sa utak ko na habang andun siya nagsesex sila ng boyfriend niya and nung nagbreak kami ni Jaiza kasi gusto kong mafeel kung ano bang nafeel niya nung kami pa and may iba siyang kasex. It was supposedly revenge but ayun, tinamaan ako ng sakit. 2017 yun. Tinapik ako ni Lord ng HPV. Thankfully, it was curable. After that, wala na. Si Mer naman nakasex ko yun kasi boyfriend ko siya at the time. Si Jason, BJ lang yun after ng break up namin ni Mer.

Nung dumating ka sa buhay ko, nahanap ko yung karma ko. Nahanap ko yung taong magpapabago ng takbo ng isip ko. Alam mo kung wala ka, di lang ito ang utang ko. You saved me from my so called friends na nagbabaon sakin sa utang. You saved me frome misery. Now, I am doing everything I can para matapos lahat ng epekto ng mga maling desisyon ko sa buhay. Pero eto ka, di ka naniniwalang makakaya ko lagpasab to lahat. Hindi pa kita binigyan ng kahihiyan. I know na hindi mo papakinggan yung dahilan kung bakit ko naisip mangutang sa kapitbahay niyo kasi wala ka namang paniniwalaan pa. And I don't want to burden you anymore. My existence will only cause everyone pain. Now, I honestlu can't think straight. I am questioning my existence. I always fall apart every time I pick myself up. And now, I am about to lose the one thing that keeps me whole. It's you. I never intend to cause you pain. And I hope, this will be the last time. Whatever happens, remember that I love you and I will always be thankful for making me extend my life every fucking day that I feel not worthy. I am about to lose my worth. This will be convenient to you and to anyone else. Don't dwell too on what's gonna happe. I will still wait for your phone call but I hope that when you call me, you will not be late.

I love you.

5 notes · View notes

coffee-writher · 2 years

Text

Napakaganda ng mga tanawin at dagat ng Ilocos Norte at Sur, at napakaganda rin ng mga tanawin at mga bulubundukin ng Bicol Camarines Norte at Sur.

Sa ilang araw kong pagstay sa Ilocos nung nakaraan buwan, madami dami din akong kapwa ilocano na nakausap tungkol sa darating na eleksyon, marami din akong mga magagandang establishments at pasyalan na napuntahan dito, at higit sa lahat, nagkaron din ako ng pagkakataon na makipag-kwentuhan sa mga tao roon. Ilan lamang sa mga nakakwentuhan ko ay si ateng caretaker ng beachfront hotel na pinagstayan ko, si manong na nagtitinda ng balot, at manong na nagtitinda ng ice cream.

Kung mapapansin niyo, sila ay mga taong nasa low to middle wage earners sa Ilocos, ngunit bakas sa mga mata nila ang galak na maging parte sila ng probinsyang ito.

"Ate, Kuya, Manong, kamusta naman po ang kabuhayan niyo dito sa Ilocos?"

- "agpintas ditoy kyat nagado turista, nagado tourist attractions lalo kapag peak season. Haan kami nazezero sa benta/kwarta, kaso kapag di peak season, basit lang turista basit din kita pero meron parin, haan kami nazezero."

- "maganda dito kasi madami turista ang nagpupunta dito lalo na kapag bakasyon, siksikan ang mga tao, di kami nazezero sa benta namin. Kapag nga lang hindi peak season, konti turista pero kahit papano meron parin."

Bukod sa mga tourist attractions sa Ilocos, napansin ko din kung gaano kamodernized na ang Ilocos, pakiramdam ko nga e hindi ako umalis ng maynila dahil kaliwat kanan ang restaurants, fast foods, mga supermarkets, at ATM machines. Sa katulad ko na hindi nagccash transactions at puro cards lagi ang dala dala, hindi ako nahirapan sa mga payment transactions ko dito. Masasabi ko din na talagang napaunlad ng mga Marcos, Araneta, at mga iba pang nakaluklok ang lugar ng Norte.

Magaganda rin ang mga bahay, karamihan sa mga nakita kong bahay sa Ilocos ay pagkalalaki talaga, yung iba naman ay napreserved ang kanilang mga sinaunang bahay pero makikita mong alagang alaga parin. Masasabi kong ang Ilocos ay kaysarap balik balikan lalo na sa tag-init at kung gusto mong magtampisaw sa mga magaganda nitong beaches.

Ano naman ang mga negative na narinig ko? Hmm... Halos wala akong maalala, pasensya na pero wala talaga. Siguro iconsider ko nalang na negative ang mga lapses ng mga Marcoses base sa balita.

Dumako naman tayo sa pamamalagi ko dito sa Bicol. Oh, wag ka muna mag-react at sabihin biased ako ha, iniendorse ko lang naman ang kagandahan ng parehas na lugar.

Sige, basa paibaba! 😊

Pag-pasok na pag-pasok ko palang sa baluarte ng Bicol Region sa Camarines Norte, naiiyak na ko sa sobrang ganda ng mga tanawin, mga bundok, at mga bukid. (Literal yung iyak, nakahelmet ako non kaya di kita haha) Ito ang kauna-unahan at pinakamalayong probinsya na narating ko. Hanggang sa narating na namin ang Camarines Sur.

Sipocot, Pili, Naga, Nabua, Legaspi, Albay, ito ang ilan sa mga lugar na nalibot ko dito sa Camsur sa loob ng pang-5 araw ko na dito. (Syempre salamat sa kaibigan namin na si TOTO'Works, follow niyo sa YT haha, at sa family niya na sobrang accomodating, anlaki ng natipid namin sa lodging kasi pinapastay kami dito for FREE, yes ganyan kagenerous sila dito) bukod sa pagiging generous ng mga bicolano, masarap din sila magluto (masarap din magluto ang mga Ilocano pero medyo kuripot kami hahaha) Ilan sa mga bagong pagkain na natikman ko dito ay

Pansit loglog, kinalas, pancit bato, okoy na hipon, pinangat, take note lahat yan ay niluto at timimpalahan gamit ang mga fresh na rekado, at ng hindi nagamit ng mga sangkap na powder powder na tulad ng gamit natin sa ciudad.

Apakasarap din maligo sa poso, feeling ko bumalik ako sa pagka-bata. Ang ganda ng Antipolo Baao, ansarap magpicnic sa tuktok ng bundok, halos tanaw mo na ang buong Bicol region, ansarap din magkape doon lalo sa umaga. Hindi mainit sa tuktok ng bundok ng baao dahil napapaligiran ito ng mga puno at may kubo sa tuktok. (bahala kana mag-imagine) 😊

Ang ganda ng Mayon! Yun drawing ng Mayon noong bata ako, naput into reality na sa mga mata ko after 24 years! Yes, 24 na ako at first time kong makita ang likas na ganda ng Mayon Volcano. Masasabe ko na ang mga tanawin dito sa Bicol ay hindi nakakasawang balik balikan.

Medyo nahirapan lang ako dito pag-dating sa mobile network, internet, at payment transactions. Para sa isang negosyanteng katulad ko na 24/7 ang service, nahirapan ako makipagtransact sa mga clients ko dahil sobrang hina ng signal. Kailangan mo pa lumabas ng terrace para magka-signal. May mga clients na tuloy na G na G sorry naman, next time sa tower na ko titira para malakas signal haha😂 Iilan lang din ang mga nadaanan kong ATMs, karamihan nasa bayan pa. Hindi rin lahat ng establishments dito ay tumatanggap ng card transaction (swipe pa more! 🤦😅) Kaya medyo nahirapan talaga ako ng very light.

Naobserve ko din na hindi pa ganon ka-modernizado ang ilan sa mga lugar, karamihan ng mga households dito ay nananatili parin sa pagsasaka at talagang karamihan ay hikahos parin sa buhay 🥺 May mga iilan na medyo mauulad na ang buhay base sa kanilang mga tirahab pero bandang bayan pa. Ang karamihan sa mga kalsada ay kahit patag na, e malubak parin, signs na hindi masyado namemaintain ang mga kalsada.

Para sakin panananaw, mas mainam na maganda ang kalsada ng isang lugar para sa pag-taas ng economy ng isang bayan. Bilang isang turista din kasi sa lugar, nakakagiliw bumalik balik sa isang lugar kung smooth ang pag-punta.

Ano naman ang mga negatibong narinig ko? Meron lang isa. Hanggat maaari ay hindi sana ako makikipagusap dito ng tungkol sa eleksyon or kung sinong kandidato ang iboboto ko dahil gusto ko ng bakasyon at stress ako sa reason ng pagpunta namin dito, pero yung tita ng kaibigan namin tinanong kami if sino iboboto namin. Hindi ako sumagot, pero yung friend namin sabi niya BBM daw.

Ito naman ang sagot ng tita niya: "Kami LENI kami, kasi Bicol e. Parang nakaka-ano (nakakahiya siguro) kung hindi si Leni ang iboboto. Taga-doon yan sa Naga."

Hindi ako umiimik kasi ayokong makisali sa usapan hahahah usapang pang-pamilya ang tema. Pero sa loob loob ko, mas maigi sana kung ang mga tao dito ay boboto ng hindi base lamang sa pagiging kapwa Bicolano nila sa isang kadidato, mas mainam siguro na mas magkaroon sila ng kaalaman patungkol sa kredibilidad ng isang kadidato at hindi lamang dahil taga-rito kaya nila iboboto. Sa kabilang banda, nakakatuwa lang na kahit may mga tao akong kasama na magka-iba ang kadidato ay nanatili silang kalmado, instead na mag-away or debate, nagbiruan sila at nag-dadasal nalang sila na kung sino man sa dalawang kandidato (BBM or LENI) ang manalo ay sana magkaron na ng kaayusan talaga ang bansa.

So anong point ko dito? Wala lang, gusto ko lang ng gulo. Charot! 😂 De' gusto ko lang sana malaman niyo kung gaano kaganda ang Ilocos at Bicol, Norte man yan or Sur. At sana tularan niyo yung ganitong pamilya na nasasaksihan ko ngayon dito. Buong Angkan na LENI ang iboboto at may ilan sila ditong BBM naman per walang away or gulo na nangyare sa pagitan.

Next stop, Caramoan Island. 😂🥰

#wheninilocos #whenincamsur #vsco #philippines #camarinessur #ilocossur #travel

4 notes · View notes