#kindertoeslagaffaire | Explore Tumblr Posts and Blogs

easycompzeeland · 3 years

Text

Nederland kan lessen trekken uit Deens toeslagenstelsel

Het toeslagenschandaal is een zwarte pagina in de Nederlandse geschiedenis. Duizenden ouders werden ten onrechte als fraudeurs aangemerkt en gedwongen om grote bedragen aan de overheid terug te betalen. In sommige gevallen werd het leven van gezinnen volledig geruïneerd. Nederland reageerde geschokt op de hartverscheurende verhalen over ouders die uit hun huizen moesten, gebroken huwelijken en financiële rampspoed.Het Nederlandse kabinet heeft plechtig beloofd dat een dergelijke tragedie nooit meer mag plaatsvinden en heeft een hervorming van het toeslagensysteem aangekondigd, met de toeslag voor kinderopvang als topprioriteit. Een complex proces, maar veel tijd heeft de overheid niet. Een blik op mijn thuisland Denemarken biedt wellicht aanknopingspunten om een vliegende start te maken. Koppositie "In 2018 maakte Denemarken een plotselinge reuzensprong op de E-Government Survey van de Verenigde Naties" Aangedreven door slimme technologie heeft de Deense verzorgingsstaat in de afgelopen jaren een unieke en snelle digitale transformatie doorgemaakt, waardoor het land nu internationaal vooroploopt in het digitaliseren van overheidsdiensten. In 2018 maakte Denemarken een plotselinge reuzensprong op de E-Government Survey van de Verenigde Naties; van de negende plaats naar de koppositie. Opvallend was dat dit snelle proces gepaard ging met een groeiend vertrouwen van burgers in publieke instituties. Goede publiek-private samenwerking zorgt ervoor dat Denemarken beschikt over gebruiksvriendelijke digitale overheidsdiensten van wereldklasse. Centraal staat de succesvolle implementatie van schaalbare, flexibele systemen die onder andere automatische, stipte, veilige en correcte uitbetaling van kinderopvangtoeslagen in het hele land mogelijk maken. De transitie naar dit soort systemen heeft doorgaans flink wat voeten in de aarde. Het implementatieproces van publieke digitaliseringsprojecten verloopt vaak genoeg chaotisch en forse tijds- en kostenoverschrijdingen zijn eerder regel dan uitzondering. Soms wordt een project zelfs voortijdig gestopt. Dit is niet alleen een probleem in Denemarken, maar over de hele wereld. Als je kijkt naar de slagingspercentages in Europa en de VS, dan is twee derde van de publieke digitaliseringsprojecten te laat opgeleverd of zelfs helemaal niet geslaagd dan wel voortijdig afgebroken. Toch hebben we deze trend in Denemarken weten om te buigen. In de afgelopen 24 maanden zijn vier van de vijf publieke it-projecten binnen de tijd en binnen het budget afgerond. Rigide De beslissing van de Deense overheid om dure en rigide legacy-systemen af te zweren en over te schakelen op een govtech-model was de sleutel naar dit succes. Dit moedige besluit tekent de omslag die in de afgelopen jaren in Denemarken heeft plaatsgevonden in het benaderen van publieke it-projecten. De Deense publieke sector onderkent dat meer wendbare systemen en ontwikkelmodellen onmisbaar zijn om een snel veranderende wereld te kunnen bedienen. Het wil zich bevrijden van snel verouderende lock-in-modellen en geeft de voorkeur aan volledige toegang tot broncodes en het kunnen opzetten van een systeem met meerdere aanbieders, als de situatie daarom vraagt. In Denemarken heeft dit goed gewerkt. We zijn erin geslaagd om nieuwe en goed werkende systemen op te bouwen voor sociale overheidsuitbetalingen, zoals staatspensioenen en allerlei toeslagen. De E-Government Survey 2018 benadrukte bovendien dat Denemarken een balans weet te vinden tussen het benutten van de kansen die it-oplossingen bieden aan de ene kant en het op individueel niveau goed helpen van burgers aan de andere kant. Want als je om wat voor reden dan ook niet goed in staat bent om met digitale systemen te werken, dan kan je ook via een andere manier met de Deense overheid communiceren, bijvoorbeeld ouderwets via de briefpost of door het bezoeken van een burgerservicecenter die verspreid door het land zitten. Minder risico "Het doel moet zijn om it-systemen te laten werken voor mensen in plaats van tegen ze" Een belangrijke les uit de kindertoeslagaffaire in Nederland is dat we door een nieuwe lens moeten kijken naar publieke it-projecten. Het gaat niet alleen om de gebruikte technologie of het implementatieproces, maar ook om de onderliggende filosofie. Het doel moet zijn om it-systemen te laten werken voor mensen in plaats van tegen ze. En de focus moet liggen op praktische oplossingen en de menselijke kant van technologie. Projectmatiger, flexibeler, minder complex en met minder risico. Read the full article

0 notes

dickvanas · 3 years

Text

‘Ongekend Onrecht’ commissie regelmatig tegengewerkt

Politiek Den Haag ontving donderdag een pijnlijk en zeer kritisch rapport over het falen van individuele politici, topambtenaren en de hele rechtsstaat in de toeslagenaffaire. De kwestie rond de Kindertoeslag is door CDA-fractielid Pieter Omtzigt en de SP aan het ligt gebracht. Het is opmerkelijk dat de ouders nu ineens geholpen kunnen worden, terwijl premier Mark Rutte vrijdag nog vertelde dat de voorstellen meer tijd nodig hadden en goed voorbereid moesten worden.

Dinsdagavond werd een aantal maatregelen voor getroffenen bekend gemaakt. De ruim 20.000 ouders krijgen 30.000,- euro per koppel als compensatie, reparatie of kwijtschelding uitbetaald. Het bedrag wordt de komende vier maanden uitbetaald. Hiermee zijn de eerste ouders met problemen geholpen. Als ouders meer te goed hebben dan volgt een nabetaling. Het kabinet reserveert in totaal € 500 miljoen. Er komt ook een fonds voor kinderen van gedupeerde ouders. Hiermee kunnen ouders gemeenten te hulp roepen om het leven weer op de rit te krijgen. De ouders die gedupeerd zijn door de buitenproportionele hardheid van het toeslagenstelsel krijgen met terugwerkende kracht terug wat zij in het verleden (naar de inzichten van nu) disproportioneel hebben moeten terugbetalen aan toeslagen. Daarnaast wordt wetgeving voorbereid om het toeslagensysteem beter en menselijker te maken. Hoge terugvorderingen gaan we zoveel mogelijk voorkomen en matigen. Dat zijn de eerste voornemens van het kabinet om slachtoffers genoegdoening te geven.

Er is de naar schatting 22.000 ouders in de kindertoeslagaffaire “ongekend onrecht” gedaan. De overheid heeft op álle niveaus en op alle fronten de rechtsbescherming van deze ouders geschonden. De ouders moesten vaak onverwachts veel geld terugbetalen en leefden daardoor onterecht jarenlang in armoede. De overheid had niet in de gaten dat het mis ging bij die mensen. Er werd door de overheid gezegd dat dit hun eigen schuld was. Of zelfs dat ze fraudeurs waren. Jarenlang werden er auto’s in beslag genomen, beslag gelegd om inkomen, moesten huizen verkocht worden.

Naar gedupeerde ouders werd jarenlang niet geluisterd en hun rechten werden uitgehold. Signalen dat onschuldige mensen in grote financiële nood kwamen door een te harde uitleg van wetgeving en een ontspoorde fraudejacht, werden jaren genegeerd. De Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) presenteerde het verslag met de officiële 'bevindingen'. Na maanden onderzoek en twee weken openbare verhoren onder ede, overhandigde commissievoorzitter Chris van Dam (CDA) donderdag het rapport aan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib.

In de verhoren met (oud-)topambtenaren en politici bleek al dat zij 'buikpijn' hadden van het hardvochtig beleid. Ook vertelden ze dat zij het 'schaamrood' op de kaken kregen toen de ernst en omvang van de affaire aan het licht kwam.

Het kabinet, de Tweede Kamer, de Belastingdienst én de rechtsspraak hebben ervoor gezorgd dat de grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dat staat in het rapport van de ondervragingscommissie van Kamerleden die het overheidsschandaal heeft onderzocht. Daarin werden tal van ouders “ten onrechte gebrandmerkt als opzettelijke fraudeurs”.

Gemist

Bewindspersonen en topambtenaren tuigden na politieke druk een harde fraudeaanpak op. Signalen dat deze aanpak voor sommige ouders ernstige en onterechte gevolgen had, werden jarenlang door de volledige politieke top gemist. De Belastingdienst ging ook in de fout. De commissie concludeert dat de fiscus de fraudejacht als “massaproces” aanvloog, zonder oog voor individuele gevallen.

Oud-staatssecretarissen Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD), voormalig minister Lodewijk Asscher (PvdA-leider) en premier Mark Rutte (VVD) worden specifiek genoemd als grondleggers van de fraudeaanpak. Zij sloegen allemaal onvoldoende aan op de signalen die naar boven kwamen. Ook voormalig staatssecretaris Menno Snel, vanaf oktober 2017 staatssecretaris op Financiën, vroeg niet genoeg door na berichten die hij hierover ontving. De commissie oordeelt bovendien snoeihard over de informatievoorziening vanuit het ministerie van Financiën. Inmiddels (maandag) heeft Lodewijk Asscher (PvdA) officieel zijn excuses aangeboden voor zijn bijdrage in zijn periode. Hij schaamde zich dat hij niet beter had opgelet en meer had ingegrepen.

Zo kon het gebeuren dat duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempeld en behandeld werden. De meesten moesten grote bedragen aan toeslagen in korte tijd terugbetalen, soms omdat de Belastingdienst een gastouderbureau of kinderopvangbedrijf indirect in de portemonnee wilde raken.

Gestopt met post

Verwondering en verontwaardiging, dat waren alle onderzoeksleden tegengekomen. Bewindslieden, ambtenaren die niet meer wisten wat er gebeurd was in voorkomende gevallen. De commissie is op een gegeven moment gestopt met het innemen van informatie omdat het rapport geschreven moest gaan worden, aldus voorzitter Van Dam. De commissie kreeg ook regelmatig gevraagde documenten over lopende zaken niet overhandigd.

De premier had alleen niet het gevoel dat hij de aanjager was van de harde fraudeaanpak van de Belastingdienst. Ook vond hij niet dat hij te veel had weggekeken. En zo ging het vaker bij de verhoren: veel bewindspersonen en topambtenaren wezen naar elkaar of konden zich op cruciale punten zaken niet meer herinneren.

Dat maakt het moeilijk om een schuldige aan te wijzen in deze toeslagenaffaire. Maar volgens de ondervragingscommissie was dat ook niet het doel. Volgens voorzitter Chris van Dam (CDA) wil de commissie vooral proberen te begrijpen hoe het zó fout kon gaan. Tijdens de verhoren konden de ondervragers hun verontwaardiging toch maar moeilijk verbergen.

Ondertussen zijn veel gedupeerden nog steeds puin aan het ruimen. Deze week werd duidelijk dat het kabinet gaat kijken of een grotere groep slachtoffers meer compensatie kan krijgen. Dat is opnieuw een hoopvolle belofte, maar uiteindelijk is afgelopen jaar maar een kleine groep daadwerkelijk geholpen. Of dat volgend jaar beter gaat, moet nog maar blijken.

Het is erg dat veel ouders nog steeds op vergoeding wachten na alle fouten die gemaakt zijn in de loop van de jaren, zo luidde veel eerste reacties van de politieke fracties.

Machteloos

Eén van de klokkenluiders uit de Tweede Kamer is Pieter Omtzigt. Die noemde het rapport spijkerhard. “Ik verwacht dat het kabinet morgen al besluiten neemt waarmee deze ouders eindelijk recht wordt gedaan en ze worden gecompenseerd. Dat moet als nummer één, twee en drie op hun lijstje van acties staan. En ik verwacht een inhoudelijke reactie. Daarnaast hoop ik dat iedere betrokkene een diepgaande analyse maakt over zijn eigen rol in dit drama.” Omtzigt verwijt het de ministeries en het kabinet ook zeer, dat ze vanwege “politieke bedoelingen” de commissie, de Kamer en de media keer op keer onvolledig en onjuiste informatie hebben verstrekt. “Het probleem zit heel diep in onze systemen, in onze rechtsstaat”, aldus Omtzigt.

De slachtoffers van deze aanpak, de toeslagenouders, “stonden machteloos tegenover machtige instituten van de rechtstaat, die hen niet de bescherming boden die zij verdienden”. De manier waarop ouders zijn behandeld stond in geen verhouding tot “wat hen - veelal onterecht - door de Belastingdienst werd verweten”. Het aangedane onrecht wordt nu meer onderkend, ziet de commissie. “Maar is nog niet rechtgezet. Excuses zijn gemaakt. Nu het herstel nog.” Van de vele duizenden gedupeerden die in beeld zijn bij de Belastingdienst, is slechts bijna 500 ouders gecompenseerd.

Het is niet bekend of het kabinet of ministers zullen aftreden door gemaakte fouten of zelf zullen aftreden. Maar de maatregelen zijn dinsdagavond gepresenteerd na het Catshuis overleg. In januari wordt verder gepraat over eventuele politieke gevolgen,.

(Door Dick van As)

0 notes