#nederlands symfonie project

[dutchjan]

September 17, 2022

#amstelveld #amsterdam #centrum #de duif #regen #rachmaninoff #anna federova #oekraïne #klassiek op het amstelveld #concert #geweldig #pim cuijpers #nederlands symfonie project

[janfranke]

Violen laten stemmen van doden weer klinken

Gepubliceerd in het Algemeen Dagblad en de regionale dagbladen, 4 mei 2017. FOTO’S: Dave Sinai

Vioolbouwer Amnon Weinstein restaureert instrumenten van Holocaustslachtoffers. Hij werkt nu aan een viool van de beroemde Nederlandse vioolbouwer Jacob Hakkert uit Rotterdam. ,,Violen zijn iets levends.''

In een klein kelderatelier in het centrum van Tel Aviv klinkt een zacht schurend geluid. De Israëlische meestervioolbouwer Amnon Weinstein (77) zit voorovergebogen op zijn kruk en houdt het bovenblad van een viool onder zijn bureaulamp. Heel voorzichtig beweegt hij met een schaaf langs de rand van het blad. Een wolkje fijn zaagsel daalt neer op de houten werktafel. ,,Dit is de viool van een man die door de nazi's werd vergast", zegt hij. ,,Ik werk er al maanden aan. Nu is ze bijna klaar om weer bespeeld te worden."

Eenmaal gerestaureerd treedt het instrument toe tot de Violins of Hope, Weinsteins unieke collectie van instrumenten die aan Holocaustslachtoffers hebben behoord. Beroemde muzikanten en orkesten treden er over de hele wereld mee op, ter nagedachtenis aan de moord op zes miljoen Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog

64 violen en cello's telt de verzameling inmiddels, en achter ieder instrument gaat een gruwelijk verhaal schuil. ,,Dit is een van de eerste violen die de beroemde Nederlandse vioolbouwer Jacob Hakkert uit Rotterdam heeft gebouwd", zegt Weinstein, terwijl hij een zwarte vioolkoffer openklapt. ,,Hakkert werd op 22 mei 1944 in Auschwitz vermoord. Hij was 52. Zijn vrouw en dochter werden ook vergast, maar zijn andere dochter Elizabeth heeft de oorlog overleefd. Via een kleindochter van Hakkert die in Israël woont, kreeg ik de viool uiteindelijk in handen. Een prachtig instrument."

Dit is de viool van een man die door de nazi's werd vergast. Ik werk er al maanden aan. Nu is ze bijna klaar om weer bespeeld te worden.

Levenswerk

De Violins of Hope zijn Weinsteins levenswerk. Ondanks zijn gevorderde leeftijd werkt hij nog iedere dag, behalve op de sjabbat, de Joodse rustdag. Op de computer in zijn volgestouwde werkkamer speurt hij het internet af naar instrumenten. Ruim twintig jaar na de start van het project komen er nog altijd exemplaren bij, meestal via nakomelingen van slachtoffers die van zijn project gehoord hebben. Weinstein blijft doorgaan tot hij erbij neervalt.

De Holocaust tekende ook zijn eigen leven. Weinsteins vader Moshe, een vioolbouwer uit Litouwen, emigreerde kort voor de oorlog met zijn jonge vrouw naar het toenmalige Mandaatgebied Palestina. Het bleek zijn redding; meer dan 400 achtergebleven familieleden werden in Europa vermoord. Ook de familie van Weinsteins moeder werd weggevaagd. Het trauma was zo groot dat er thuis in Tel Aviv jarenlang met geen woord over werd gesproken.

Weinstein zwijgt even en kijkt voor zich uit. Hij lijkt de viool in zijn handen te zijn vergeten. ,,Ik kan er na al die jaren nog altijd niet bij dat mijn familie willoos door de nazi's naar de slachtbank werd geleid. Dat de Duitsers de mensen op weg naar de gaskamers rustig hielden door een orkestje vioolmuziek te laten spelen. Het onvoorstelbare cynisme."

Ik kan er na al die jaren nog altijd niet bij dat mijn familie willoos door de nazi's naar de slachtbank werd geleid.

Beroemde musici

Voor Weinstein zijn de Violins of Hope een manier om de stemmen van de slachtoffers meer dan 70 jaar na de Tweede Wereldoorlog nog overal te laten klinken. Door zijn status als meestervioolbouwer heeft hij connecties met beroemde musici over de hele wereld. In Nederland trad violist Gil Sharon, de eerste concertmeester van het Limburgs Symfonie Orkest, met de instrumenten op. ,,Ik ken Weinstein nog uit mijn jeugd in Tel Aviv. Zijn vader repareerde mijn viool, en we raakten bevriend. Nu wil ik een concert met de instrumenten in Amsterdam organiseren."

Voor Weinstein wordt het concert in Nederland onderdeel van een voortdurende wereldtournee. Volgende week Miami, de week erna Boekarest. Hij vliegt van hot naar her, het liefst samen met zijn vrouw Assi, met wij hij al 42 jaar getrouwd is. ,,Stel je voor: uit deze instrumenten kwam de laatste muziek die mensen hoorden voor ze werden vergast. Ik bouw een mausoleum voor onze doden. Violen zijn iets levends. In deze instrumenten zit hun stem."

#dodenherdenking #4mei