profinfo-blog - Tumblr blog

profinfo-blog · 8 years

Text

Prawo cywilne i przedmioty jego zainteresowania

W starożytnym Rzymie było zbiorem norm prawnych obowiązujących wszystkich obywateli rzymskich, w średniowieczu stanowiło rodzaj świeckiej przeciwwagi dla prawa kanonicznego, dzisiaj opisywane jest jako zbiór generalnych i uniwersalnych reguł postępowania zewnętrznego, normujący stosunki majątkowe (w pewnym stopniu także niemajątkowe) pomiędzy równorzędnymi podmiotami prawa – prawo cywilne, jedna z najważniejszych gałęzi prawa stanowiąca podstawę prawa prywatnego.

Ius civile

Nazwa „prawo cywilne” wywodzi się od łacińskiego określenia „ius civile”, oznaczającego prawo obywatelskie. Zadaniem prawa cywilnego jest regulacja stosunków majątkowych i niektórych stosunków osobistych występujących pomiędzy różnymi podmiotami prawa. Podstawą tych stosunków jest równorzędność oznaczająca, iż żaden z podmiotów nie jest podporządkowany drugiemu.

W prawie cywilnym nie jest stosowany przymus ze strony państwa, co stanowi cechę wyróżniającą prawo cywilne spośród pozostałych gałęzi prawa regulujących stosunki majątkowe, czyli prawa administracyjnego oraz prawa finansowego.

Kodeks cywilny

Podstawowym obowiązującym aktem prawnym regulującym stosunki cywilnoprawne w Polsce jest Kodeks cywilny – ustawa uchwalona 23 kwietnia 1964 roku. Zgodnie z przepisami owej ustawy, w ramach prawa cywilnego należy rozróżnić:

część ogólną prawa cywilnego,

własność i inne prawa rzeczowe,

zobowiązania,

spadki.

Do prawa cywilnego zaliczane są dodatkowo akty prawne nie wchodzące w skład kodeksu cywilnego, a więc:

prawo autorskie i prawo własności (noszące zbiorową nazwę prawa własności intelektualnej),

prawo rodzinne,

prawo spółdzielcze,

prawo pracy,

prawo spółek.

Podmioty w prawie cywilnym

Przepisy prawa cywilnego stosowane są wobec osób fizycznych oraz osób prawnych. Akty normatywne tworzące prawo cywilne - https://www.profinfo.pl/prawo-cywilne/ dotyczą również jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. Do grona tego typu podmiotów należy zaliczyć m. in. handlowe spółki osobowe w rodzaju spółek jawnych).

Warto pamiętać, że część ogólna prawa cywilnego tworzona jest przez przepisy, których zastosowanie możliwe jest we wszystkich działach prawa cywilnego. Co więcej, przepisy te, poprzez odesłanie (wskazanie w określonym przepisie) mają zastosowanie także w pozostałych gałęziach prawa. Z kolei przedmiotem regulacji prawa rzeczowego, wchodzącego w skład prawa cywilnego, jest głównie własność wraz pozostałymi prawami do korzystania z rzeczy. Prawo zobowiązaniowe – kolejny dział prawa cywilnego – zajmuje się regulacją stosunków powstałych pomiędzy podmiotami na skutek dokonanej wymiany dóbr i świadczenia usług na podstawie umowy.

#prawo cywilne #prawo #książki prawnicze #księgarnia prawnicza

0 notes

profinfo-blog · 9 years

Text

Dziedzina prawa karnego i nauki z nią związane

Prawo traktowane jest jako zespół określonych norm postępowania, ustanowionych w związku z rozwojem zorganizowanych społeczności – jak państwa. W ramach prawa wyodrębnione zostały konkretne jego dziedziny szczegółowo precyzujące zagadnienia istotne dla funkcjonowania społeczności. Jedną z dziedzin prawa jest prawo karne, z którym wiążą się nauki o wysokim stopniu specjalizacji.

Przestępstwo i kara

Podstawowymi zagadnieniami prawa karnego są pojęcia przestępstwa i kary. W związku z tym, prawo karne to dziedzina, która precyzuje czyny uznawane za przestępstwa i określa adekwatne do nich kary. Ponadto wskazuje zasady odpowiedzialności karnej i środki zabezpieczające przed ewentualnym naruszeniem przepisów prawa karnego https://www.profinfo.pl/prawo-karne/.

Historia prawa karnego

Wraz z rozwojem cywilizacji zagadnienia przestępstwa i kary zyskały na znaczeniu, warunkując niejako funkcjonowanie społeczności. Stopniowo powstawały zasady określające czyny zabronione, uznawane za przestępstwa, i środki stosowane wobec sprawców tychże czynów. Formułowane wówczas przepisy prawa zawierały pierwsze zasady odpowiedzialności karnej. Jednym z najstarszych kodeksów zawierających między innymi przepisy z zakresu prawa karnego jest Kodeks Hammurabiego, spisany przez władcę starożytnego Babilonu. Przyjęty w Kodeksie system wymierzania kar za popełnione przestępstwa opierał się na zasadzie „oko za oko, ząb za ząb” (prawo talionu) i przewidywał karę śmierci.

Domniemanie niewinności

Przez kolejne wieki przepisy prawa karnego modyfikowano, za najważniejsze uznając sprawiedliwość i życie ludzkie. Obecnie istotne znaczenie ma zasada domniemania niewinności, według której osoba oskarżona o przestępstwo jest niewinna, dopóki wina nie zostanie jej udowodniona. Stąd też na znaczeniu zyskały nauki związane z dziedziną prawa karnego takie, jak kryminologia, kryminalistyka i wiktymologia.

Kryminalistyka, czyli nauka o wykrywaniu przestępstw

Jedną z najważniejszych nauk pokrewnych dziedzinie prawa jest kryminalistyka, której przedmiotem są techniki, metody i środki rozpoznawania oraz wykrywania negatywnych zjawisk społecznych, uznawanych za przestępstwo. Kryminalistyka zajmuje się więc wykrywaniem przestępstw, ale też osób za nie odpowiedzialnych, czyli ich sprawców.

Istotne w kryminalistyce jest poszukiwanie sposobów wykrywania i ścigania sprawcy przestępstwa. W związku z tym podstawą dziedziny staje się poszukiwanie i utrwalanie dowodów, które mają być później wykorzystane podczas procesu przeciw osobie podejrzanej o dokonanie czynu kwalifikowanego jako przestępstwo. Dlatego też kryminologia wiąże się z takimi dziedzinami nauki, jak medycyna sądowa, psychologia sądowa i kryminologia.

Kryminologia, czyli nauka o sprawcy przestępstwa

Jest to dziedzina nauki zajmująca się osobą sprawcy przestępstwa. Dokładnie analizuje przyczyny dokonanego przez niego czynu, uwzględniając kontekst społeczny (istniejące patologie). Dla określenia kryminologicznego profilu sprawcy istotne są również takie dziedziny, jak psychologia i psychiatria, które to pozwalają na dokładną analizę wewnętrznych motywów postępowania przestępcy. Ponieważ analiza dokonywana jest w ujęciu społecznym konieczne staje się odwołanie do socjologii, która ułatwia sprecyzowanie zewnętrznych przyczyn zaistnienia przestępstwa.

Kryminologia poddaje badaniu zarówno osobę sprawcy – jego anormalne zachowanie, jak i samo przestępstwo traktowane jako negatywne zjawisko społeczne. Dla stworzenia pełnego obrazu uwzględniana jest również ofiara przestępstwa, stąd nauką bliską kryminologii jest wiktymologia.

Wiktymologia, czyli nauka o ofierze przestępstwa

W prostym ujęciu wiktymologia jest nauką o ofierze, ale badanej w kontekście genezy dokonanego przestępstwa. Dostarcza dokładnych informacji o życiu i osobowości ofiary, a także o tym, dlaczego właśnie na nią przestępca zwrócił uwagę. W wiktymologii ostatecznym celem jest więc wskazanie cech warunkujących podatność na stanie się ofiarą przestępstwa.

Wiktymologia jest nauką o ofierze, ale i ofiarach danego przestępcy. Dlatego też jest tak mocno związana z kryminologią, a także z kryminalistyką. Nie tylko informacja o przestępcy ułatwia wykrywanie i zapobieganie czynom prawnie uznawanym za przestępstwa, ale też wiktymologia, która sięga do ich genezy.

#prawo prawo karne #kryminalistyka #kryminologia #wiktymologia

0 notes