Tumgik
Text
Schlechtes Wetter? War da was?
Vernebelte Sichtverhältnisse, starker Wind oder einfach nur Kaiserwetter - und manchmal sogar „anhaltender Medaillenregen“: Das Wetter war bei der Ski-WM St. Moritz 2017 neben dem sportlichen Geschehen das Thema Nummer eins. Und manchmal auch das einzige Thema, denn zwei Tage gab es bis auf wetterbedingte Absagen nichts zu berichten. Und spätestens jetzt weiß jeder Skifan, wo die Maloja-Schlange zubeisst.
Bange Minen. Angespanntes Warten. Gleich wird Wetterexperte Felix Blumer von SRF Meteo beim Team Captains' Meeting, bei dem wichtige Informationen für den nächsten Renntag besprochen werden, die Prognose für den nächsten Tag vorstellen. So oder so ähnlich können Sie sich die ersten Abende an der Ski-WM vorstellen.
Tumblr media
Pistenarbeiter im Nebel. Für die Herrenabfahrt hiess es am 11. Februar “Stop”. Foto: agence zoom
Es ging schon gut los. Die zwei Abfahrtstrainings, mit denen die erste WM-Woche starten sollte, fielen zwar nicht dem frischen Schnee (nochmal ein dickes Lob an die Pisten-Crews!), aber dem starken Wind zum Opfer. Aus Sicherheitsgründen liess der Rennleiter keinen Athleten den Berg hinunter. Nur für eine Besichtigung hatte es gereicht. Und heimlich rieben sich die Schweizer  die Hände – sie hatten schliesslich auf ihrem Hausberg trainieren dürfen und sahen sich bei Trainingsausfall im Vorteil.
Der erste eigentliche Renntag verlief dann zumindest von den Rennen her planmässig (ausser, dass es nicht gleich die erste Goldmedaille für die Schweiz gab, aber immerhin gewann Lara Gut Bronze). Allerdings wurde das Abfahrtstraining der Männer in den Vormittag verlegt – einfach nur um sicher zu sein, denn für den Nachmittag war wieder Wetter-Ärger angekündigt. Das gleiche Spiel am nächsten Tag: Erst das vorverlegte Damen-Training, dann der Super-G der Männer. Ganz ohne Schweizer Edelmetall.
Welcome to the jungle
Am Donnerstag, dem zweiten Trainingstag, biss dann die Maloja-Schlange zu - das Phänomen, das bislang nur Oberengadin-Kenner beschreiben konnten. Jetzt weiss jeder Ski-Fan und jeder Journalist – sogar die Reporter aus dem Ausland – was mit „Maloja Snake“ gemeint ist: die Nebelschwaden, die sich durchs Tal ziehen und sich allgemein häuslich einrichten, wenn sie schon einmal da sind. Gut für Landschaftsfotografen, schlecht für Abfahrtstrainings.
Dann gestand das Wetter der Ski-WM eine kurze Verschnaufpause zu. Die Super-Kombination der Damen verlief wettermässig ganz nach Plan und für die Gastgeber sogar besser als erwartet – mit zwei Medaillen. Allerdings mit einem Wermutstropfen: dem WM-Aus von Lara Gut. Und mit einem grossen Fragezeichen in wettertechnischer Hinsicht, denn die Vorhersage für den Samstag sorgte bei den Veranstaltern für eine schlaflose Nacht.
Super-Wetter-GAU und Super Speed Sunday
Die Prognose stellte sich unglücklicherweise als treffend heraus. Das Zielgelände in Salastrains sowie die Berninagruppe lagen im strahlenden Sonnenschein, aber auf der Strecke der Herren-Abfahrt hielt sich der Nebel hartnäckig. Der Start wurde mehrfach verschoben und am Ende musste das Rennen abgesagt und auf den Sonntag verschoben werden. Die Athleten nahmen es gelassen, die Zuschauer auch. Denn sie durften am Sonntag dann nochmal ins Zielgelände und sich die Abfahrt der Herren und der Damen anschauen. Wer kann da sauer sein?
Tumblr media
Kaiserinnenwetter: Wendy Holdener tanzt im Slalom Silber entgegen. Foto: agence zoom
Der Sonntag brachte dann tatsächlich das erhoffte Wetter und damit auch das erhoffte Abfahrtsspektakel auf der Corviglia. Das Damen-Rennen läutete den Super Speed Sunday ein. Das Wetter pfuschte dann doch noch kurz dazwischen, denn wegen vernebelter Sichtverhältnisse wurde das Herren-Rennen nicht vom freien Fall gestartet, sondern vom Kombi-Start etwas tiefer. Allerdings versetzte Beat Feuz mit einer Wahnsinns-Fahrt und der Goldmedaille die 30'000 Zuschauer auf Salastrains und die gesamte Schweiz in  Freudentaumel. Ein Tag für die Geschichtsbücher.
Champagner-Klima und Kaiserwetter
In der zweiten Woche legte sich das Wetter dann richtig ins Zeug - und machte alles wieder gut. Die wechselnden Bedingungen beim ersten Lauf des Herren-Riesenslaloms waren nur noch eine kleine Fussnote. Beim Team Captains' Meeting spielte das Wetter kaum noch ein Rolle, jetzt ging es eher vergnügt zu. Stimmungsvoll war vor allem der Moment, wenn jede einzelne teilnehmende Nation aufgerufen wurde und ihre Anwesenheit per Zuruf bestätigen musste. Bei insgesamt 76 Nationen (!) konnte das schonmal etwas länger dauern.
Das Wetter sorgte nur noch für positive Schlagzeilen. Das Champagner-Klima beflügelte Luca Aerni, der überraschend zum Titel in der Herren-Kombi stürmte. Kaiserwetter gab es für König Marcel, Reine Tessa und Queen Mikaela. Mikaela Shiffrin verteidigte ihren Titel im Slalom, Tessa Worley krönte ihre Form mit Gold im  Riesenslalom und Marcel Hirscher gewann nicht nur sein zweites Slalom-Gold, sondern auch seinen ersten Titel im Riesenslalom – strahlende Athleten und strahlende Zuschauer unter der strahlenden St. Moritzer Sonne.
Schlechtes Wetter? Wo? Wann? War das was?
Tumblr media
Gut für Fotografen, schlecht für Abfahrtstrainings: Nebelmeer am Fusse von Salastrains. Foto: Ski WM 2017
0 notes
Text
Viele Tops, ein paar Flops – ein Saisonrückblick
Beat Feuz
Tumblr media
Der Emmentaler ist ein Phänomen. An regelmässiges Training ist mit seinen ramponierten Knien nicht mehr zu denken. Und dann steht Feuz bei der Heim-WM am Start der Abfahrt, das ganze Land will sehnsüchtigst diesen Titel - und Feuz lässt sich weder von der Verschiebung wegen Wetter irritieren, noch vom Erwartungsdruck und fährt einfach runter, als sei es das einfachste der Welt.
Lara Gut
Tumblr media
Sie schrieb die herzzereissendste Geschichte der WM: Mit Bronze im ersten Rennen nahm sie allen Druck vom Team. Wer konnte da ahnen, dass es ihre einzige bleiben würde. Drei Tage später riss das Kreuzbandriss, die Saison vorbei. Gut zeigte sich auch in dieser für sie tragischen Zeit als grosser Champion. Sie lamentierte nicht, sie schrieb, sie habe nach dem Gewinn des Gesamtweltcups immer wieder das Gefühl gehabt, der Körper wolle eine Pause, die sie ihm nicht geben konnte. Jetzt hatte er sie, und Lara Gut zeigt, was es heisst, einen Rückschlag als Chance zu sehen.
Marcel Hirscher
Tumblr media
Es wäre nur normal, wenn “hirschern” eines Tages den Weg in den österreichischen Duden findet. Als ein Superlativ, den man nicht mehr steigern kann. Zweimal Gold bei der WM in St. Moritz, ein paar Wochen später bekommt er zum sechsten Mal in Folge die grosse Kristallkugel für den besten Skifahrer der Saison überreicht. Er ist endgültig der beste Skifahrer aller bisherigen Zeiten und das Schönste: Marcel “hirschert” weiter.
Wendy Holdener
Tumblr media
Der erste WM-Sieg einer Schweizerin seit Sonja Nef 2001, die erste Medaille an einem WM-Slalom einer Schweizerin seit Karin Roten - Wendy Holdener schrieb mit Gold (Kombination) und Silber (Slalom) Geschichte auf der Corviglia. Gemeinsam mit Michelle Gisin (Silber Kombination, auf dem Bild mit der Nr. 13) zeigte sie eindrücklich, dass das Schweizer Frauenteam nicht mehr auf Lara Gut angewiesen ist, wenn es um Medaillen geht. Holdener soll die nächste Generation auf die höchste Stufe führen, und sie hat den Charakter, genau diese Teamleaderin zu sein.
Die Norweger
Tumblr media
Aksel Svindal verletzt, Kjetil Jansrud krank, Henrik Kristoffersen (Bild) ausser Form. Für das starke norwegische Team war St. Moritz eine Enttäuschung. Zwar gab es einmal Silber (Jansrud im Super-G) und einmal Bronze (Leif Kristian Haugen im Riesenslalom), aber das war nicht das, was sich die “Elche” erhofft hatten. Vor allem Kristoffersen schmiss Stöcke und Handschuhe stinksauer in den Schnee: klar, nach zwei vierten Plätzen in Slalom und Riesenslalom. ärgerlicher geht es nicht.
Alexis Pinturault
Tumblr media
Immerhin Gold mit dem Team… aber wird Alexis Pinturault so denken? Oder fragt sich der dreimalige Saisonsieger im Weltcup immer noch, warum er ausgerechnet in St. Moritz, im wichtigsten Rennen der Saison, nur Siebter wurde? Pinturault war eine der grossen Enttäuschungen der WM, das mochte er selbst gar nicht leugnen. “Ich verlasse St. Moritz mit dem Gefühl des Frustes und der Tristesse.”
Felix Neureuther
Tumblr media
Der Bayer ist ein Unikum. Wer die Pressekonferenz nach dem Slalom erlebt hat, weiss, warum Neureuther überall so beliebt ist. Denn er übernahm nach dem Gewinn der Bronzemedaille die Rolle des Moderators und führte mit dem Zweitplatzierten Manuel Feller (Ö) eine Art Kabarett hin, das vom Feinsten war. Zudem brachte Neureuther mit seinem dritten Rang das bis dahin so enttäuschende deutsche Team in letzter Sekunde in den Medaillenspiegel.
Sofia Goggia
Tumblr media
Was für ein Temperament, was für eine Frau! Sofia Goggia rockt den Frauenrennsport, dass es eine wahre Freude ist, ihr zuzuschauen. Im Rennen geht sie permanent ans Limit, nach dem Rennen ist sie Emotion pur. Und wenn sie auf dem Podium lauthals die italienische Hymne mitsingt, bleibt eh kein Auge trocken. Goggia mag “nur” eine Bronzemedaille geholt haben in St. Moritz, aber sie ist genau der Typ, den der Skisport braucht. Und weil sie ausser im Slalom in jeder Disziplin aufs Podest fahren kann, wird sie schon im kommenden Winter die grosse Kristallkugel nur ungern einer anderen überlassen.
Lindsey Vonn
Tumblr media
Aus im Super-G, nur Rang 5 in der Kombination, und auch “nur” Bronze auf der Abfahrt. Eine WM zum Vergessen für die Speed-Queen? Wer so denkt, kennt Lindsey Vonn nicht. Strahlend sass nach Rang 3 in der Pressekonferenz und erzählte, wie stolz sie darauf sei, dass sie nun die älteste Medaillengewinnern an einer WM ist. Das ist Lindsey Vonn, immer auf der Suche nach Rekorden, nach dem Limit. Sie wird noch bis kommenden Winter weiterfahren, Olympia in Südkorea ist ihr grosses Ziel - wer sie abschreibt, hat schon verloren.
Mikaela Shiffrin
Tumblr media
In St. Moritz zum dritten in Folge Slalom-Weltmeisterin geworden, dazu Silber im Riesenslalom, einmal Olympiasiegerin, 31 Weltcupsiege (Rang 9 der ewigen Bestenliste). Das ist eine unfassbare Bilanz, und sie wird noch unfassbarer, wenn wir von einer 22-Jährigen reden. Mikaela Shiffrin ist die Perfektion in Person, und dabei hat sie in den Speeddisziplinen noch gar nicht richtig angefangen.
0 notes
Text
Rennanzug statt Uniform
Zwei Drittel der Schweizer Teilnehmer an der Ski WM 2017 in St. Moritz sind Sportrekruten, Sportsoldaten oder Zeitmilitär-Spitzensportler. Die Schweizer Armee darf sich also ebenfalls über einige Medaillen freuen: Luca Aerni, der über eine 50% Anstellung als Zeitmilitär-Spitzensportler verfügt, gewann mit einer sensationellen Leistung die Goldmedaille in der Kombination, 0,01 Sekunden vor dem Österreicher Marcel Hirscher und 0,06 Sekunden vor dem Sportsoldaten Mauro Caviezel. Michelle Gisin, WM-Zweite in der Kombination, hat ihre Spitzensportler-Rekrutenschule bereits abgeschlossen und wird regelmässig für Wiederholungskurse in den Dienst als Sportsoldatin aufgeboten. Denise Feierabend, die als Zeitmilitär Spitzensportlerin in einer 50% Anstellung beschäftigt ist, verpasste Bronze in der Kombination als Vierte nur hauchdünn.
Tumblr media
In den umliegenden Alpenländern ist es schon lange Tradition, dass Spitzenathletinnen und -athleten von Armee und Polizei unterstützt werden. Diese Unterstützung gilt auch in der Schweiz. Unter den Schweizer Athleten in St. Moritz waren elf von insgesamt 13 solche, die den Rennanzug regelmässig mit der Uniform tauschen. Neben Aerni und Caviezel war das zum Beispiel der 21-jährige Zürcher Niels Hintermann, der vor knapp einem Monat sensationell seinen ersten Sieg in Wengen feiern konnte. Hintermann absolviert seinen Militärdienst bei der Spitzensport-RS 2/17 - 1/18. Auch Loïc Meillard ist beim Militär beschäftigt. Er macht die Spitzensport-RS 2/16 - 1/17.
Die anderen neun Athleten haben bereits erfolgreich die Rekrutenschule abgeschlossen und werden regelmässig in den Dienst aufgeboten, um ihre Dienstleistungen als Sportsoldaten zu absolvieren. Unter ihnen Justin Murisier und Carlo Janka, Olympiasieger im Riesenslalom in Vancouver 2010 und Weltmeister in der gleichen Disziplin bei den Weltmeisterschaften in Val d'Isère 2009, sowie Gewinner des Gesamtweltcups im Jahr 2010. Neben ihnen ist auch Patrick Küng Sportsoldat - Abfahrtsweltmeister in Vail/Beaver Creek 2015. Auch er verpasste eine weitere Medaille als Vierter denkbar knapp. Diese Teilzeitbeschäftigung ist dafür konzipiert, die Sportler dabei zu unterstützen, ein olympisches Diplom oder eine Medaille bei den Olympischen Spielen erobern zu können. Auch bei den Frauen ist der Militärdienst beliebt. Von insgesamt elf Athletinnen absolvieren sechs den Militärdienst. Riesenslalom-Spezialistin Simone Wild ist in der Spitzensport-RS 2/16 – 1/17, während Corinne Suter die Spitzensport-RS 2/17 – 1/18 machen wird. Wie Michelle Gisin haben Joana Hählen und Jasmine Flury, die regelmässig im Schweizer Weltcup-Kader mit dabei sind, ihre Spitzensport-RS bereits abgeschlossen. (Quelle: www.armee.ch)
0 notes
Text
GLIVRO, CUN ÜN ÖGL BLOV
BLOG DA LA LIA RUMANTSCHA SCRIT DA JON DUSCHLETTA POSTA LADINA/ENGADINER POST
ALMOST ALL'S WELL THAT ENDS WELL
How will the FIS Alpine World Ski Championships St. Moritz 2017 go down in history? As one that nearly could have ended in disaster, as a military display plane for once did fly too low, as one that saw our neighbors from Team Austria flying high? Let's say it was a big party that brought together people from across the world in a peaceful manner and everybody got away with a slap on the wrist.
Tumblr media
In dumengia ho il president da la FIS, Gian Franco Kasper, declaro cha‘ls champiunedis mundiels da skis 2017 a San Murezzan sajan a fin. Fotografia: Reto Stifel
Che finischun! Ils 44evels champiunedis mundiels da skis a San Murezzan sun daspö her istorgia. Duos eivnas da cumbat sportiv süllas pistas traunter Corviglia e Salastrains, duos eivnas da cumbat per millievels da secundas, duos eivnas dad assedi da medias e fans dal sport da skis, duos eivnas però eir da stedi d'urgenza a reguard il trafic a San Murezzan. 65 milliuns francs per duos eivnas evenimaint e l'onur, d'esser sto preschaint in quel temp illa vaidrina mundiela. E, pel nair d'ün‘ungla vess tuot pudieu esser sto invaun, tuot las fadias pel giat, tuot l'onur pel diavel. Alura nempe, scha quel accidaint d'ün dals aviuns PC 7 da l'armeda svizra nu vess desdrüt be üna camera da televisiun, dimpersè chaschuno ün greiv accidaint cun dans e victimas. Alura füss sto ruino tuot in d'ün batterdögl. Incredibel perque, cha organisatuors da festas scu'ls champiunedis mundiels da skis haun da ris-cher taunt cun da quists acts prepotents. Disgrazchas düraunt demonstraziuns aviaticas haun musso già diversas voutas, quaunt invaun cha similas acziuns sun. San Murezzan es gnieu liber bunmarcho, cun ün ögl blov per uschè dir. E be grazcha a que restaro in algordanza il success dals champiunedis mundiels da skis – taunt our da vista organisatorica scu eir our da vista sportiva. Ad es sto üna grand-bella festa paschaivla da las naziuns!
Tumblr media
La Lia Rumantscha ho pruvo d'integrer taunt rumauntsch scu pussibel i'ls champiunedis mundiels a San Murezzan. Ils stizis rumauntschs dad oters, scu la reclama rumauntscha da la Swiss, sun stos percunter püchöntsch rers. Fotografia: Jon Duschletta
Che cha'ls champiunedis 2017 haun purto suot il strich turisticamaing, economicamaing e socielmaing a la vschinauncha da San Murezzan ed a la regiun, que mussaron pür ils prossems ans. A vo almain pella reputaziun, il gro da renomina, l'onur ed eir per rester i'l ravuogl da las destinaziuns da sport d'inviern, chi sun ablas dad insomma organiser tels arrandschamaints grands. Fin alura saro schmancho eir l'accidaint militer, la camera da televisiun rimplazzeda ed il respunsabel da l'accidaint – chi so – forsa gnieu tramiss in Austria. Taunt per fer schnöss ün‘ultima vouta. Schi, ils Austriacs, quels chi's haun tgnieus inavous prudaintamaing al cumanzamaint dals champiunedis e fat crajer da maniera tuot maligna als  Svizzers, ch'els, ils Össis, surlascharon quist an straglüsch ed onur als osps. Sbaglio, ma da grand! Precis a partir da quel mumaint, cha s'ho proibieu als Tirolais da fer grand festa sülla plazza da la scoula veglia, da quel mumaint haun eir ils Austriacs reagieu spermalos e s‘haun dits: Bain, scha vus nun ans cuis nossa festa, alura tramettains nus a la partenza da las ultimas cuorsas noss meglders skiunzs. E che es capito? Intaunt cha'l «Tiefflieger» svizzer ho tschunch il fil da la camera, sun ils Austriacs partieus per lur svoul in ot ed haun guadagno in seguit medaglia per medaglia. E scu cha que nu vess bastieu, haun els guadagno a la fin finela eir auncha il spievel da las medaglias aunz la Svizra. Che blamascha pels alv-cotschens, quels culla crusch! Dimena, che pudains nus imprender da quist'istorgia? Tgnair aint l'otezza güsta da svoul, e mê ruiner üna festa tirolaisa.
Tumblr media
Uossa ho que nom sgumbrer, disfer, demonter ed alluntaner tuot ils fabricats temporars e refer la cuntredgia sü Salastrains darcho il stedi dad avaunt ils champiunedis mundiels da skis. Fotografia: Jon Duschletta
«Ecco fatta, la barb'al gatto», dian ils Puschlavins in telas occasiuns. Hoz lündeschdi es nempe il prüm di zieva ils champiunedis mundiels da skis 2017 a San Murezzan. Als fans da skis pudains nus fer spraunza cun dir: Sü cul cho, a düra be auncha 715 dis fin tals prossems champiunedis mundiels da skis 2019 ad Åre in Svezia e be auncha 1447 dis fin tar quels da Cortina d'Ampezzo in Italia. In quel sen: a bun ans vair.
0 notes
Text
ALV E COTSCHEN
BLOG DA LA LIA RUMANTSCHA SCRIT DA JON DUSCHLETTA POSTA LADINA/ENGADINER POST
RED AND WHITE
The medals are awarded in a sea of red and white, as Austria and Switzerland seem to ski in a league of their own. For most of the other 75 nations it's not the winning but the taking part that counts. They can showcase themselves instead in shops and restaurants all over the village thanks to a local initiative called the Nations-Walk – colorful encounters between locals and guests only steps away from the dichromatic main stage.
Tumblr media
La medaglia d’or dals champiunedis mundiels da skis, per quella vain fat bger brimbori. La valur da la medaglia es l’onur da l’atleta, da l’atlet – vain dit. Fotografia: Jon Duschletta
Che banalited! Da profetiser, chi chi guadagna la prosma cuorsa da skis, que saun be ingiuvineders e singuls schurnalists da sport, quels drets, quels chi saun eir, cha’l muond es üna schaibgia, simil ad ün frisbee, be bgerun pü granda. Però, da presümer, cha sül podest da las cuorsas da skis dal champiunedi mundiel a San Murezzan dominessan las culuors alv e cotschen, que savaiva dafatta eau scu «banausa-expert». Austriacas, Canadais ed eir ils Svizzers, tuots portan alv e cotschen – chi in strivlas orizontelas, chi in verticalas e chi – quels chi nu saun as decider – in fuorma d’üna crusch alva sün fuonz cotschen. Ed eir süllas tribünas a Salastrains ho domino ün mer da binderas alv e cotschnas. Tuot la cuolpa d’ün numerus ed alleger public chi sventulaiva üna pruna queders da stoffa cotschna cun sü cruschs alvas. E vais vis quellas cumbinaziuns da culuors sül podest? Ün masdügl sgrischaivel da strivlas, cruschs e föglias in alv e cotschen. Logic cha quell’impreschiun as repeta eir  guardand il spievel da las medaglias illa «Posta Ladina»: alv e cotschen tuot que cha l’ögl vezza. Da pür alv e cotschen am vain la sön, che lungurella!
Ma a do sclaridas i’l desert alv-cotschen: «Merci» Frauntscha, «hvala» Slovenia, «takk» Norvegia, «thank you» Stedis Unieus e «dankschön» Principedi da Liechtenstein per quel miel blov. «Tack» Svezia pella crusch melna, e «grazie mille» Italia per dafatta üna strivla verda! Almain vus avais purto düraunt ils ultims dis ün pô culur in quist cumbat alv-cotschen.   Ma, insè pudess tuot esser bgerun pü fras-ch, alleger e culurieu. 75 naziuns sun nempe preschaintas als champiunedis mundiels da skis a San Murezzan. E traunter da quellas eir naziuns pü curaschusas a reguard la concepziun da lur culuors naziunelas, scu per exaimpel l’Andorra, l’Azerbaijan, la Bolivia, la Germania (es quella insomma da la partida tar quists champiunedis?) u il Brasil.
Grazcha a l’iniziativa da las indigenas Eveline Fasser Testa, Heidi Kopp e da l’indigen Christian Gartmann, s’haun pudieu preschanter düraunt quists dis las singulas naziuns tar divers affers, butias e restorants in tuot San Murezzan. «Nationen-Walk» ho nom la spassageda sur 84 posts, sustgnieu da la Societed da commerzi e misteraunza da San Murezzan, la Societed da cura e preschanteda da l’«Engadiner Post/Posta Ladina». Divers afferists haun uschè invido ad inscunters traunter la populaziun indigena e giasts culs atlets ed ils funcziunaris da las singulas naziuns. Els tuots insembel haun do als champiunedis ün culurit fantastic e contribuieu lur part a las duos eivnas «festa da skis» cun bgers inscunters, plaschair ed armonia traunter las naziuns. Scha nu füss be na steda quista dominanza alv e cotschna.
Tumblr media
Be üna minurited dals arduond 600 skiunzs activs da 75 naziuns es riveda düraunt las ultimas duos eivnas a la fin finela eir sül podest. «Que es oramai part of the game», s’haun dit bgers oters, surtuot quels cullas binderas culuridas, e s’haun partecipos i’l sen sportiv, nempe d’esser sto tiers. Guadagner dessan, scu’l solit, quels alv e cotschens. Fotografia: Jon Duschletta
Hoz dumengia vaun a fin ils champiunedis mundiels da skis cul slalom dals homens. A las 15.00 ho alura lö la ceremonia ufficiela da finischun illa cuntredgia dal böt a Salastrains.  
1 note · View note
Text
A WATSCHN, A FOTZN UND A MAULSCHELL'
BLOG DA LA LIA RUMANTSCHA SCRIT DA JON DUSCHLETTA POSTA LADINA/ENGADINER POST
ROMANSH TAKING CENTER STAGE
After Austria dominated on the slopes, the Romansh were called for to save the day for Switzerland on the central stage in Kulm Park. Rock music and hip-hop: two solid acts by Prefix and Liricas Analas stood up successfully to adversities of various kinds such as, again, canned Austrian après-ski sound.
Tumblr media
Granda inscenaziun pella band indigena da rock dür «Prefix» in venderdi saira sül palc principel i’l parc dal Kulm a San Murezzan. Fotografia: Jon Duschletta
Che schleppa! Be cha vus sajas avertieus: mê rir sur dals Austriacs, mê fer schnöss dad els! Na ils provocher, dschand per exaimpel, cha lur festas sülla plazza da scoula cun musica tirolaisa sajan be fracasch e disturban il sön da quels chi reclaman düraunt l'an, cha a Sankt Mooritz nu gira mê ünguotta. Ils Austriacs nu's laschan spermaler uschè svelt, na, els sbassan evidaintamaing e cun tuot il respet invers il chantunais il volüm dals amplifichaduors, daun üna risattina maligna e – apaina cha tü ils hest do las arains – daun els «botta per tschücha»!
S-chüsè, cheras lecturas, chers lectuors, insè vulaivi scriver hoz da la granda festa rumauntscha chi ho gieu lö sül palc principel dals champiunedis mundiels da skis sül parc dal Kulm. Sü sper «Edy» (il futur museum da skis a San Murezzan;-)
Insè vulaivi scriver da quella grandiusa preschantaziun dals rockers engiadinais Rico Puorger, Curdin Urech, Christoph ed Andri Casty, Marco Niggli e Fredy Muriset. Els fuorman la band rumauntscha da rock dür «Prefix» e sun stos invidos da la Lia Rumantscha da musser che ch‘els saun. E hoppla, cumplimaint, els haun persvas il numerus public cun ün concert solid, plain energia ed ün gaudi exalto da suner. Ma que nun es da‘s der da buonder. Il palc d'eira nempe telmaing grand, ch'els as varegian sentieus scu la pre-gruppa dals «Stones». In vardet es steda «Prefix» però la pre-gruppa da las «Liricas Analas». Na da congualer, ma neir na mel! Ils rockers engiadinais s'haun dimena arcumandos sainza scha‘s e ma‘s pels grands palcs naziunels. Els haun eir güsta profito da l'occasiun, dal palc immens, dal sound perfet e da las installaziuns da video, ed haun da lur vart registro il concert in möd audiovisuel. Per dapü infurmaziuns saja cusglieda la pagina d'internet www.prefix-rock.ch.
Tumblr media
Il ghitarrist da «Prefix», Curdin Urech, circundo dal public. Fotografia: Jon Duschletta
Savais, cha'l pled schleppa deriva dal tudas-ch messaun, dimena dal 13evel tschientiner, circa? E savais eir, che chi'd es üna schleppa austriaca? Precis, üna watschn, üna fotzn e tuot tenor eir üna maulschelln. La vendetta austriaca ho cumanzo venderdi già sün pista: Hirscher e Leitinger süsom quist s-chelin melnüz, e dafatta Schörghofer ho auncha gieu il curaschi da's pusiziuner aunz il meglder svizzer, l'ochevel Murisier. Bain, que es sport, e damaun già schmancho. Ma cha'l Haus Tirol ho darcho fat brav festa fin zieva las desch la saira – ün s-chandel! Dafatta üna impertinenza da nu crajer es capiteda a l'ur dal concert dals «Prefix». Nos egen furnitur discounter d'energia ed immens sponsur dals champiunedis mundiels da skis, la BKW, invida in l'ambiaint chod da sia bar sül Kulmparc. Üna porta da vaider be davent dal sbischöz da naiv e dals suns e tuns dals «Prefix». Que, scu tel, nu füss natürelmaing niauncha mel. La granda schleppa, l'affrunt invers ils musicists indigens our i'l fraid e la granda offaisa da las uraglias sensiblas es il fat, cha illa bar giraiva musica da conserva ¬otezzas – scu, apropos, eir our da la tenda dal producent da biera güsta daspera. E, scu cha que nu füss già avuonda maungel da respet, sorta lo dals amplifichaduors la vusch da Gerhard Gerry Friedle. Logic, ün Austriac! Meglder cuntschaint es Friedle scu DJ Ötzi. Dadour «Gloria» dals «Prefix» e dadains Ötzi e sieu spavantus «Einen Stern, der deinen Namen trägt, Hoch am Himmelszelt, Den schenk ich Dir heut'Nacht...» Buna not, chers chantunais, la vendetta as es gratageda! E cu!    
Tumblr media
L'act principel da la saireda rumauntscha da la Lia Rumantscha, las «Liricas Analas», la gruppa grischuna da Hip-Hop da la Surselva. Fotografia: Jon Duschletta
Hoz sanda ho lö cul slalom da las duonnas la penultima cuorsa dals champiunedis mundiels da skis. A las 16.00 concertescha la gruppa «Watch my hair» ed a las 17.00 e las 19.00 «Giganto & Mattiu» illa zona da peduns.
0 notes
Text
BAINVGNIEU I’L MUSEUM DA SKIS «EDY»
BLOG DA LA LIA RUMANTSCHA SCRIT DA JON DUSCHLETTA POSTA LADINA/ENGADINER POST
A MUSEUM FOR EDY THE GIANT As the championships are drawing to a close, one question gains more and more urgency: what will become of Edy the giant, the wooden skier who has been guarding so stoically the whole event? Jon the blogger suggests: turn him into a museum of local winter sports history. Imagine the top-of-the-world view from out of one of his eyes!
Tumblr media
Il grand star static dals champiunedis mundiels da skis ed eterniso scu tel sün millis da fotografias as stu tschercher üna nouva dmura. Il blogghist l’ho fat visita in l’avegnir. Fotografia: Jon Duschletta
Che kerli! Il telefonin sclingia. «Chau mia chera», disch eau e guard svelt a schnestra ed eir a dretta aunz cu traverser la via. «Eau sun güst sto i’l Museum Engiadinais a San Murezzan, propi bel cu cha quel es gnieu renovo.» Eau spost il telefonin in l’oter maun ed evr ün miel il zip da mia giacca. Eau sun chamino svelt e cumainz a süjer ligermaing. Ad es utuon, già memma fras-ch per rester in chamischa ma eir auncha memma chod per purter il tschop. «Ed aunz», disch eau, intaunt ch’eau riv tar la culuonna chi spetta davaunt üna porta da lain, «ed aunz, suni sto a visiter darcho üna vouta il Museum da Segantini. Que es adüna darcho ün grand evenimaint, d’esser in frunt al tripticon, tü sest».
Plaun plaunin rivi in vicinanza da la cassa. «Inua ch’eau vegn uossa?» – eau guard svelt sün l’ura e ponderesch, quaunt temp chi am resta fin cha’l tren per l’Engiadina Bassa parta – «s-chüsa, eau vegn uossa a visiter il nouv museum da skis a San Murezzan. Sest, quel chi muossa tuot l’istorgia dals grands evenimaints dal sport alpin a San Murezzan e contuorns. Cumanzo tar l’istorgia da la scumissa cha l’hotelier Johannes Badrutt ho formulo aunz passa 150 ans cun giasts inglais chi d’eiran cò da sted, sur ils duos gös olimpics chi haun gieu lö dal 1928 e 1948 a San Murezzan fin tals trais champiunedis mundiels dal 1974, 2003 e quels da l’inviern passo.» – «Spetta ün mumaint», disch eau, met il telefonin in giglioffa, pej l’entredgia e pigl incunter, cun ün amiaivel «grazcha fich», quel s-chierp nair numno Audio-Guide our dals mauns d’üna scharmanta dama, vstida d’ün schic deux-pièce blov cler e mellan. Quels vstieus am algordan in qualche möd a la mandura dals Voluntaris dals champiunedis da favrer, pens eau e pigl darcho in maun il telefonin. «Hest auncha cò?» dumand eau guardand intuorn.
Eau contaimpl la tevla da survista chi m’infuorma, che ch’eau chat sün che plaun ed in che local. «Tü vulaivast savair, inua ch’eau sun?», dumand eau distrat. «Eau sun i’l magun dad Edy, sest, da quella statua gigantesca da lain chi faiva telmaing parada düraunt ils ultims champiunedis sül parc dal Kulm.» Eau schmach sün ün pom suot il titel «Ski-WM 1974», tschern la lingua «Rumauntsch/Puter» e fatsch uschè partir il film documentar «Studio Engadin» chi muossa cu cha la televisiun ho installo quella vouta tuot la tecnica da transmissiun. «Che svilup in confrunt cun hozindi, incredibel!» «S-chüsa, eau d’he discurrieu cun me svess», disch eau darcho i’l telefonin. «Pensa, uossa sun eau süsom, illa testa dad Edy. Cò es gnida monteda üna fnestra in fuorma d’ün grand öglier da sulagl e drizzo aint ün pitschen bistro cun specialiteds indigenas. Propi cool, e che bella vista giò sün San Murezzan, sül lej e la cuntredgia surdoreda d’utuon.» Eau post üna bella biera engiadinaisa fras-cha e pigl ün prüm lung süerv. «So mia chera, eau at stögl lascher. No cò stuvainsa però gnir bainbod üna vouta insembel – Chau!»
Tumblr media
Vista exclusiva sül dadains dal skiunz Edy. La sculptura gigantesca es gnida construida cun singuls trianguls da lain. Fotografia: Jon Duschletta
Hoz venderdi cumbattan ils homens per la victoria i’l slalom gigantesc. E dasper la pista ho lö la granda saireda rumauntscha preschanteda da la Lia Rumantscha i’l parc dal Kulm. A nu’s peja üngün’entredgia. A partir da las 20.00 suna la band indigena «Prefix» e güst zieva las «Liricas Analas». Fingià zievamezdi suna Pascal Gamboni a las 16.00 ed a las 17.00 illa zona da peduns.
1 note · View note
Text
CRASHCUORS – LESSON ONE
BLOG DA LA LIA RUMANTSCHA SCRIT DA JON DUSCHLETTA POSTA LADINA/ENGADINER POST
LOCAL HISTORY IN A NUTSHELL
Actors Annina Sedláček and Lorenzo Polin offered a special introduction to local history and to Puter, the Romansh variety spoken in and around St. Moritz. With only a few props they told the story of hardship, emigration and longing for home. Passersby were involved and got their fair share of paper snowballs with some words in Romansh and English – a fun way to start learning the language.
Tumblr media
Öglieda critica dal magi da pleds e da formulaziuns poeticas. Göri Klainguti ho visito in marculdi il Öglieda critica dal magi da pleds e da formulaziuns poeticas. Göri Klainguti ho visito in marculdi il «Crashcuors» da la Lia Rumantscha e gieu viepü gust dal gö dad Annina Sedláček e Lorenzo Polin. Fotografia: Jon Duschletta
Che ideja! Bger es gnieu quinto in occasiun da l'avertüra dals champiunedis mundiels da skis davart l'istorgia da San Murezzan, da l'Engiadina e dal svilup dal turissem d'inviern. In möd multimedial cun pleds, preschantaziuns, musica, glüsch e da tuotta sorts mezs visuels. Cu cha's po però quinter listessa istorgia sainza grand brimbori, be cun duos vuschs, üna petarda da füm, ün pêr guaffens da requisit ed üna rolla da palperi alv da crep, que haun demonstro ils duos actuors indigens Annina Sedláček e Lorenzo Polin in occasiun dal «crashcuors da  rumauntsch». In möd summaric, cuort e bön, ed immez ils passants i'l minz dal cumün da San Murezzan haun els druvo güsta s-chars üna mezz'ura per quinter da la populaziun da las valledas muntagnardas, da la vita quotidiauna, da la natüra, da las üsaunzas engiadinaisas scu'l Chalandamarz u la chatscha, da poverted, emigraziun, randulinas. Que es ieu sur ils pioniers dal turissem d'inviern fin tals champiuns da quists dis. E l'unic cha'ls duos actuors haun dumando als audituors d'eira ün pitschen applaus ed il motto da la Lia Rumantscha per quists champiunedis «piglia't il temp - take your time!» Bain cler, cha eir Sedláček e Polin haun quinto l'istorgia in möd biling, nempe in puter ed inglais, dimena: «From north to south and from south to north».
Tumblr media
Lorenzo Polin ed Annina Sedláček vaun culs skis. Fotografia: Jon Duschletta
Il temp da perseguiter il teater «crashcuors» s'ho piglio her zievamezdi eir il pur, scriptur e sturnical Göri Klainguti. Il Samedrign culla barba plaina ed ils chavels sbarüffos ho druvo qualche minuts fin cha sia öglieda critica s'ho müdeda per prüm in üna risattina e bainbod eir in ün rir, ün da quels chi merita sieu nom. Al pü tard cur cha Lorenzo Polin l'ho do in mauns üna liangia da palperi sfurmeda e pretais, cha que saja ün schluppet da chatscha chargio, ho'l cour da Göri battieu uschè dad ot cha's pudaiva bod l'udir. «Ma la curuna nu poss eau insomma na schluppetter», ho'l dit frustro e guardo zieva a l'Annina chi s'ho alluntaneda – decoreda cun üna chaplina cun duos grandas cornas da sulvaschina – üna d'ün tschierv curuna e l'otra d'ün grand bel stambuoch. «Da l'otra vart», ho repondero Göri da que furb, «pudess eau cò schluppetter cun ün tun güsta tuottas duos bes-chas». Memma tard, cher Göri, too late. Dimena, saung nun es culo üngün düraunt il «crashcuors», ma bainschi sun svuledas poch zieva buorlas da naiv in tuottas direcziuns. Ils «snowballs» però d'eiran bel lammins, e niauncha ün pô «cold». Que nun es da's der da buonder, eir quels eiran nempe furmos da «paper» da crep. Splajand las buorlas as vaiva zieva in mauns ün fögl ordinari cun sü il vocabulari rumauntsch puter - English. Sgrufligno, ma da cour. «Grandius», ho resümo intaunt Göri, «üna fich bun'ideja, chi do curaschi da s'occuper dal rumauntsch». 
Tumblr media
Lorenzo Polin integrescha a Göri Klainguti in sieu gö da pleds e'l fo fer da chatscheder. Fotografia: Jon Duschletta
Savair rumauntsch güda ad imprender inglais: bit.ly/2lRVu6Q
Hoz gövgia ho lö il slalom gigantesc da las duonnas. Da las 18.00 fin las 22.00 ho lö la not dals museums a San Murezzan. A las 19.00 as preschaintan illa zona da peduns diversas gruppas da sot d'Engiadin'Ota cun ün mix da musica populera grischuna.
0 notes
Text
«AUF, KINDER DES VATERLANDS»
BLOG DA LA LIA RUMANTSCHA SCRIT DA JON DUSCHLETTA POSTA LADINA/ENGADINER POST
MY COUNTRY RIGHT OR WRONG Twenty students from the Academia Engiadina Samedan performed the Marseillaise yesterday to honor the French who won the team event, an anthem in a language they might be quite familiar with. It would no doubt be much harder to intone the Hungarian anthem the right way, although this happening seems very unlikely. Best case scenario: more Swiss victories – neither words nor notes required.
Tumblr media
«Allons enfants de la Patrie, le jour de gloire est arrivé!» Her saira ho chanto il cor da l'Academia Engiadina da Samedan suot la bachetta da Werner Steidle la «Marseillaise», l'imna francesa. Fotografia: Jon Duschletta))
Che onur! E che chatschöz! 20 scolaras e scolars da l'Academia Engiadina da Samedan as squitschan illa luocha dal skiunz da lain «Edy» e stumplan bod sur la spuonda giò a lur dirigent e promotur Werner Steidle. Sur ils amplifichaduors fo Knackeboul atmosfera i'l parc dal Kulm a San Murezzan e pissera per buna glüna. Quella haun surtuot ils fans da la squedra francesa chi ho guadagno zievamezdi l'occurrenza da las squedras. Ot sü sur il plazzel da festa ed ot sur il palc dals champiunedis mundiels da skis regna ün'atmosfera agiteda. Steidle quieta, fo curaschi e tira adimmaint duos passaschas pü difficilas da la chanzun ch'els chantaron in pochs minuts. El as sfruscha ils mauns cunter il fraid. «Eau nu vess mê cret ouravaunt, cha taunts as vessan libramaing miss a disposiziun per gnir cò a chanter las imnas», ho dit Steidle poch aunz, cun traverser la via in direcziun dal plazzel da festa. Illa sela da pravenda, situeda be güst illas arains dad «Edy», as vaiva raduno il cor aunz ün'ura per fer marenda e s-chuder las vuschs. «Allons enfants de la Patrie, le jour de gloire est arrivé!» rimbomba que illa sela. Que chi tuna al cumanzamaint auncha dret paschaivel, as munta già a la fin da la prüma strofa in que, cha l‘imna da la republica francesa es – nempe üna chanzun da guerra: «A las armas, vschins, furmè voss battagliuns, marchains, marchains, cha‘l saung impür bagna noss suolchs...» Scritta la chanzun ho Claude Joseph Rouget de Lisle dal 1792 tar la declaraziun da guerra a l'Austria. Ed il nom «La Marseillaise» ho la chanzun survgnieu, pervi cha'ls sudos da Marsiglia l‘haun chanteda cur ch’els sun rivos a Paris. Mais non! Las giuvnas chantaduras ed ils giuvens chantaduors sun cò per chanter l'imna in onur dals vandscheders e düraunt la ceremonia da medaglias, e na, per commenter cuntgnieus d'imnas sechaditschas. E da quellas do que diversas, scu cha eir nus Svizzers savains. Da l'imna russa per exaimpel, vess la chantadura Arina Lazzarini da Samedan schont ün pô respet. «Ma eir da quellas chi pretendan passaschas da vusch fich otas», disch la scolara. Bain pussibel cha Arina e sias collegas nun haun dad intuner, ne l'imna russa, ne quella ungiaraisa düraunt ils ultims dis dals champiunedis. A crajer a Werner Steidle es güst l'imna ungiaraisa nempe üna da las pü greivas d'imprender, e que in prüma lingia causa la lingua. Bger pü gugent gessan Arina e consorts nempe sü, illa pitschna foura dal buttatsch dad «Edy» darcho sainza notas. E que faune – nus savains – be cur cha giò suot els e dadour lur champ visuel vain onureda üna atleta svizra, onuro ün atlet svizzer. In quel sen: «Allez les Suisses!»      
Tumblr media
La FIS ho admiss a las chantaduras ed als chantaduors dal cor da scoula, da druver notas e texts per chanter las imnas naziunelas cur cha que fo dabsögn. Fin sün quella svizra, quella chauntane natürelmaing ourdadour. Fotografia: Jon Duschletta
Tumblr media
Davous las culissas es eir davaunt quellas. Il cor da scoula her saira, cuort aunz l'intunaziun da l'imna francesa sül pitschen palc dal skiunz «Edy». Fotografia: Jon Duschletta
Hoz marculdi nu do que üngünas s-chüsas da nun esser preschaint illa zona da peduns a San Murezzan. Hoz es nempe il di da repos sainza cuorsas da skis. Però, a las 16.00 ed a las 16.30 haun lö ils seguonds «Crashcuors» da la Lia Rumantscha culs actuors Annina Sedlacek e Lorenzo Polin. A las 17.00 ed a las 19.00 concertescha il „Bibi Vaplan Trio“.
1 note · View note
Text
Ein beneidenswerter Schulausflug - A School Trip to be Envied
Junge Fans brachten heute eine ganz besondere Energie an das Nations Team Event. Tausende von Schülern aus dem Oberengadin stürmten auf die Haupttribüne und genossen den Parallel-Riesenslalom bei herrlichstem Wetter. Die Disziplin des Nationenwettbewerbs ist relativ neu an den Weltmeisterschaften und wird bald bei den Olympischen Spielen aufgenommen: das schnelle Rennen fördert den Teamgeist und die Rennstrategie – eine starke und bedeutungsvolle Message für die jungen Schweizer!
Tumblr media
“Die FIS Alpinen Ski Weltmeisterschaften St Moritz 2017 profitieren von den hier präsenten Fans sowie von der allgemeinen Unterstützung der zwölf Gemeinden des Oberengadins”, erklärt Gianluca Rossi, Ticketing Manager der Veranstaltung. “Als Dank dafür erhält jede Gemeinde einen Wettbewerbstag ‘geschenkt’,  und das Nations Team Event wurde zum Tag der Kinder des Tals erwählt.”
Die 16 teilnehmenden Nationen wurden auf die Gemeinden verteilt. Sie sind begeisterte Fans “ihrer” Länder und in vielen Fällen wurden diese auch zum Anlass für Schulprojekte oder kreative Arbeiten genommen.
Bunte Banner, Fahnen, Outfits und Kopfbedeckungen belebten Salastrains, und Partystimmung kam auf, als das junge Publikum die Weltklasseathleten verfolgte. Ihre Aufregung und Wertschätzung war deutlich zu spüren – wer weiss, ob die heutige Erfahrung nicht einen zukünftigen Schweizer Weltmeister inspiriert?! Die Stimmung fiel kurz zusammen als die Schweizer den Finalplatz verpassten, aber das dauerte nur kurz, und auch verlieren können muss gelernt sein.
Die Scuola Primara da Zuoz sorgte dafür, dass sie mit ihren originellen Trikolore-Kopfbedeckungen als Unterstützung für das ihnen zugeteilte Land nicht unbemerkt blieben. Vielleicht waren sie es, die dem französischen Team das Glück brachte, die Slowakei ganz knapp um das Gold zu schlagen.
Die Sonne stahlte und das Mittagessen wurde ausgepackt – kein schlechter Ort für ein Picknick und ein idealer Ort, die Kinder des Oberengadins im Namen des Sports zusammenzubringen.
Tumblr media
Young fans set an energetic tone for today’s Nations Team Event as thousands of school children from throughout the Upper Engadin filed into the grandstand. Relatively new to the World Championship format and soon to be included in the Winter Olympic Games, this fast-paced discipline encourages team competition, strategy and spirit – a strong and meaningful message for the aspirational Swiss youngsters!
“The FIS Alpine World Ski Championships St Moritz 2017 benefits with on-the-ground support as well as generous patronage from all twelve municipalities of the Upper Engadin”, explained the event’s ticketing manager, Gianluca Rossi. “In thanks, each municipality is gifted a day of competition as their patron’s day, and the Nations Team Event is all about the children of the valley.”
The sixteen competing countries were distributed amongst the municipalities as nations for them to support, in many cases forming the basis for educational project work and inspired creativity.
Colourful banners, flags, outfits and hats filled Salastrains and a party atmosphere prevailed, as the youthful audience were treated to world class sporting action. Their appreciation and excitement was clearly visible - who knows if the experience will inspire a future Swiss World Champion?! There was a momentary lull as the Swiss failed to make the final, however, this didn’t last for long and after all it is also important to learn graceful defeat.
Scoula Primara da Zuoz certainly made sure they stood out from the crowd with their fluffy tricolour hats in support of their allotted country. Maybe it was their headwear that brought the French team such luck as they took the gold beating Slovakia by the finest of margins.
The sunshine stayed out and out came the lunchboxes - not a bad picnic spot and such a wonderful opportunity to unite school children from the valley to celebrate sport.
Tumblr media
0 notes
Text
PER ÜN SGÜR E SALV DI DA SAN VALENTIN
BLOG DA LA LIA RUMANTSCHA SCRIT DA JON DUSCHLETTA POSTA LADINA/ENGADINER POST
HAPPY VALENTINE'S DAY!
Are you virtually agonizing over what to get your sweetheart for Valentine's Day? Red roses (again)? A box of chocolate (your favourite one)? Why not take her up to Salastrains to the Nations Team Event for a special treat? But make sure to read the general terms and conditions that say what you can bring along. Flowers should be no problem, weapons have to be left at the entrance.    
Tumblr media
Bes-chas ed armas sun scumandedas illa zona da las cuorsas a Salastrains. Chi so scha quists duos fans haun stuvieu, per pudair entrer, depuoner lur cumbinaziun da bes-chas ed armas tals posts da controlla? Fotografia: Jon Duschletta
Che cumbinaziun! Hoz es il di da San Valentin, il di dals inamuros stracots, da quels chi s‘haun simplamaing gugent, ma eir il di da quels chi s‘haun adüsos ün a l‘oter e da quels chi crajan, cha cun ün bel püschel rösas cotschnas, saja darcho tuot rösa. Ma attenziun, memma rösas memma cotschnas pudessan signaliser blagöz, naïvited u dafatta noscha conscienza. Memma pochas rösas ed eir ün miel pü sblechas, dischinteress opür ün caracter dad avar. Che fer, per fer bain? Culla tschiculatta es que listess. Che sort, che ingrediaints, che quantited? Mieu cussagl: Cumprer simplamaing quellas dutscharias chi gustan a se svess il meglder, uschè es la prubabilited granda, cha eir tü survegnast ün quedrin – u duos.
S-chüsè stimedas damas, vus vais bado, quistas frasas ho scrit ün hom – ed exclusivmaing pels homens. Sorry, ma vos möd da surmunter il di da San Valentin nu m'es cuntschaint. Eau poss be suppuoner, cha vus forsa spettais tuottadi speculand sül cuntgnieu dal regal, chi la saira – s'inclegia – es puzzo dasper duos courins da tschiculatta sül linzöl? U, cha vus passais il di fand scumissas cullas collegas da lavur, chi da vussas chi survain listess regal scu l'an passo?
Dimena, hoz vains nus la cumprouva, cha'l di da San Valentin ho lö adonta cha a San Murezzan haun lö ils champiunedis mundiels da skis. Che cumbinaziun! E finelmaing d'heja eir chatto la stüerta per turner tal tema. Eau vulaiva nempe scriver ün pêr impissamaints a reguard la sgürezza düraunt ils champiunedis. L'ideja m'es gnida, legiand il fögl volant «Verbotene Gegenstände und Auflagen» cha's chatta cun bgera pazienzcha sülla pagina d'internet www.stmoritz2017.ch e, poch pü grand eir in fuorma d'ün placat in ün u duos lös sü Salastrains. Mia frasa prediletta es quella, cha entrand i'l areal dals champiunedis conferm eau automaticamaing, ch'eau hegia let (be let, na eir inclet) las uschè numnedas AGBs. In rumauntsch sun que las cundiziuns generelas da la fatschenda. E leger as po quellas – güst – sülla pagina d'internet. Uossa d'heja eir inclet, perche cha in sanda e dumengia ho que do tauntas culuonnas davaunt las entredas – pensè, fin cha minchün(a) ho let sül telefonin quistas banadidas duos paginas AGBs.
E, be per dir, i'l tuotsapiaint Internet as chatta ,cun duos clics e pü svelt cu'ls AGB's, eir la documainta d'üna scolaziun interna da sgürezza dals organisatuors inclus plans da servezzan.  «Augen auf!» es lo scrit sün üna da las paginas. Perque am resta be auncha da dir: «Ün bel di da San Valentin e – Augen auf!»
Tumblr media
Traunter ils ogets scumandos da piglier cun se as chatta eir la sparta «instrumaints chi faun fracasch e musica». Perque, que suppuon eau, s’haun mascros ils musicists da quista «Gugge». La mascarada nu figürescha nempe sülla glista. Fotografia: Jon Duschletta
Hoz mardi ho lö a las 12.00 il Nations Team Event. A las 16.00 prelegia Bibi Vaplan illa Bamyan Bar. A las 17.00 e las 19.00 concertescha la band Tawnee illa zona da peduns ed a las 20.00 sunan Knackeboul e James Gruntz i'l parc dal Kulm.
0 notes
Text
Kleine Nationen, grosses Herz - Small nations with big heart
Unter blauem Himmel und bei strahlendem Sonnenschein hat Zuoz ein farbenfrohes Fest voller Leidenschaft, Kameradschaft und Sportsgeist erlebt: die Qualifikationsrennen für den Riesenslalom der Frauen.
Tumblr media
Für die 65 Starterinnen ging es um Startplätze für das WM-Rennen am Donnerstag, was allerdings keine der Athletinnen davon abhielt, die Mitbewerberinnen das ganze Rennen lang tüchtig anzufeuern.
Am Ende setzte sich Maria Shkanova aus Bulgarien mit einer konstanten und technisch starken Leistung durch. Lelde Gasuna aus Lettland und Sarah Schleper aus Mexiko folgten dicht dahinter. Für Schleper gibt es sicher den Preis für den auffälligsten Anzug. Zwei Kroatinnen, Zbasnik Lana und Stimac Ida, und Luukko Nea aus Finnland vervollständigen die Top sechs.
Liebevoll “WM der kleinen Nationen” getauft, zeichnen sich die Qualifikationsrennen durch ein grosses Herz für den Sport aus. Als die letzte Starterin aus Haiti über die Ziellinie kam, war der Rückstand von mehr als einer Minute nur noch Nebensache. Im Ziel wurde sie von ihrer Tochter und dem Applaus der Menge empfangen. Das ist doch das, worum es bei diesem wundervollen Sport eigentlich geht.
Tumblr media
Under blue skies and in warming sunshine, Zuoz witnessed a colourful display of passion, camaraderie and true sporting spirit with the Giant Slalom Ladies’ Qualifying.
The 65 girls tried to grab starting bibs in Thursday’s World Championship race. So there was certainly a lot to play for - but this didn’t prevent the athletes from fully supporting their fellow contenders as the competition unfolded.
In the end, the win went to Maria Shkanova from Bulgaria with her consistent display of technical skiing. Latvia’s Lelde Gasuna and Mexico’s Sarah Schleper followed close behind, the Mexican certainly taking top honours for the most patterned ski uniform. Two Croatians (Zbasnik Lana and Stimac Ida) and a Fin (Luukko Nea) completed the top six.
Dubbed "The Small Nations World Championships" the event is certainly big in heart. As the final athlete from Haiti crossed the finish line over a minute behind the leader she was greeted by her young daughter and congratulated by the crowd - after all that is what this wonderful sport is all about.
Tumblr media
0 notes
Text
LA MEGA-FIN D'EIVNA
BLOG DA LA LIA RUMANTSCHA SCRIT DA JON DUSCHLETTA POSTA LADINA/ENGADINER POST
A CRAZY WEEKEND So much to do and see in St. Moritz over the weekend. Hockey, horse racing on the frozen lake and two downhill runs, the top events of the championships, both on the same day. About 30'000 people found their way to Salastrains to cheer for their favourite skiers. When was the last time such a huge crowd met for lunch?
Tumblr media
Eir il concept dal trafic public es rivo sanda e dumengia a San Murezzan e contuorns al cunfin dal pussibel. Furtüno, chi chi ho pudieu giodair sainza stress l'atmosfera nocturna a la Via Serlas.  Fotografia: Jon Duschletta
Che sfida! Da la fin d'eivna passeda vaivan tuots ün pôin chila a San Murezzan. Eir, scha que nu vulaiva natürelmaing üngün admetter aviertamaing. A la fin finela as porta cò sül tschop il label «Top of the World» ed il sulagl i'l cour e que cun superbgia. Ma divers, grands evenimaints sportivs ed importantas decisiuns politicas haun tgnieu sü ot il puls e chaschuno cò e lo ün sön liger. Forsa cha eir la glüna plaina da gövgia passeda ho auncha güdo tiers e tgnieu sdasdo a quels, chi zieva ün'eivna da champiunedis, zieva lungs dis e cuortas nots, füssan stos cots da sön.     Ma, ad es uossa eir a San Murezzan mited favrer e dimena stagiun ota – Highlife cun tuot que chi tuocha tiers. Grazcha als champiunedis mundiels da skis es preschainta üna massa da  glieud. Insomma dapü cu’l solit. Sül champ sportiv haun gieu lö las duos cuorsas rojelas dals champiunedis mundiels da skis, il derby da hockey engiadinais ed eir la prüma dumengia da las cuorsas da chavals White Turf sül lej inglatscho. Tuot i'l radius da pochs tschient meters e, tuot infra pochas uras. Duos dis stedi d'urgenza! 222 spectatuors haun vis in sanda saira, scu cha l'osp, il EHC San Murezzan ho decis illa prolungiaziun il derby cunter il Club da hockey Engiadina. Arduond 9000 persunas as haun radunedas intuorn l'oval da cuorsa sül lej ed incurascho ils quadrupeds cun lur jockeys süllas arains. E dafatta fin 40'000 persunas haun visito las duos cuorsas aval chi haun gieu lö her dumengia üna zieva l'otra.
Tumblr media
Arduond 58 pertschient da las votantas e dals votants da San Murezzan haun do giò lur fögls da votumaziun quista fin d'eivna. Il travasch sülla Plazza Mauritius invezza es collio als champiunedis mundiels da skis. Fotografia: Jon Duschletta
In sanda, chera glieud, es nempe capito que, cha's pudess circumscriver cul pled inter rumauntsch «Worst Case». Sgür our da vista dals organisatuors e forsa eir our da vista da quels tschients u millis da spassagiunz chi d'eiran bloccos sülla senda da Uorsin, be pochs tschient meters suot l'entreda e suot las tribünas a Salastrains. Sgüra ch'els haun vis sü, spettand in culuonna, quella maledetta nüvla gigantesca sü sur la pista. Per üna vouta na la misteriusa «serp da Malögia», ma la parainta, spessa vetta anonima da tschiera, chi s'ho missa imprudaintamaing sur la pista da skis ed impedieu uschè la partenza da quella. Invezza da scriver cò da «Worst Case» as pudess guarder però tuot que eir in sen positiv e scriver las seguaintas lingias grassas: «Record mundiel! 40'000 as radunan a Salastrains per fer cumünaivelmaing marenda.» Ün evenimaint cha'ls turistikers stuvessan svilupper inavaunt, par exaimpel il sen d'üna «Tavolata d'inviern» opür d'üna «Stramangeda» extaisa.
Hoz lündeschdi es planiseda la cumbinaziun alpina dals homens. Illa zona da peduns suna a las 17.00 ed a las 19.00 la band Tawnee, cun rischs grischunas e cuntschainta, pustüt, per lur hit «Jamie» dal 2013.
0 notes
Text
1974 – «D'LISEMARIE UND I»
BLOG DA LA LIA RUMANTSCHA SCRIT DA JON DUSCHLETTA POSTA LADINA/ENGADINER POST
LISE-MARIE AND ME
Lise-Marie Morerod? You may be too young to remember her. She won the only medal for the Swiss team at the first ever world ski championships held in St. Moritz in 1974, but more importantly, she had a lasting influence on many a teenager at that time, not least on the writer of this blog who takes us back to the days when hills were covered with real snow.
Tumblr media
Lise-Marie Morerod ho guadagno dal 1974 bruonz i'l slalom als champiunedis mundiels a San Murezzan, 1975 a Garmisch-Partenkirchen sia prüma cuorsa illa coppa mundiela ed es gnida quarta 1976 i'l slalom gigantesc dals gös olimpics a Puntina. Cò düraunt üna visita a San Murezzan. Data incuntschainta. Fotografia: Jon Duschletta
Che sentimaints! Da quist temp, aunz 43 ans, d'eiran güst glivros ils 23evels champiunedis mundiels da skis ed ils prüms cha San Murezzan ho organiso (zieva duos gös olimpics d'inviern). Ün'eivna, och disciplinas e grands noms sül podest: Klammer, Frommelt, Thöni, Gros, Hinterseer, Zwilling, Ochoa, Moser-Pröll, Serrat, Treichl, Wenzel e – üna giuvna Vadaisa da be güsta 17 ans, cun chavlüra brüna ed ün rir tmüchin – la Lise-Marie Morerod. Na be ch'ella es riveda quel venderdi, ils 8 favrer, da maniera surprendenta terza i'l slalom ed ho guadagno cun que l'unica medaglia pella Svizra, na, Lise-Marie ho impü miss suotsur dandet e per adüna il muond d'ün giuven indigen da desch ans. Cha'ls Tudas-chs haun guadagno quel an il champiunedi da ballapè a München, cha'l grand Ali ho miss k.o. a l'oter grand Foreman düraunt il cumbat legendar «Rumble in the Jungle» a Kinshasa in Zaïre u la scuvierta da l'armeda da terracotta i'l mausoleum da l‘imperatur Qin – tuot bagatellas in confrunt cun que chi'd es capito in quel mumaint cul giuvnot. Quista duonna, chi paraiva quella vouta sest tü quaunt creschida, (in vardet d'eir'la be set ans pü veglia) s'ho fixeda i'l cho dal giuvnot e probabel eir güsta furmo lo l‘uschedit «purtret da duonna». Duos ans pü tard haun alura Hanery Amman e Polo Hofer dals «Rumpelstilz» transfurmo quels impissamaints dal scolar primar da San Murezzan illa chanzun «D'Rosmarie und i» e gieu cun quella ün grand hit. Ma que füss'la dal sgür eir dvanteda, sch'ella vess purto il titel «D'Lisemarie und i».
Tumblr media
La mandura da launa dals champiunedis mundiels 1974 a San Murezzan. Ün temp, cha's giaiva culs skis auncha sainza Gore-Tex e chaplina ma sün naiv natürela e pistas cun muots. Fotografia d'archiv: Jon Duschletta
Schi, schi, l'an 1974. Las algordanzas dal giuvnot als champiunedis mundiels sun hoz be auncha tuorbels. Da qualche vart varo'l güdo a servir schoppa u forsa eir controllo üna porta d'üna cuorsa, chi so, zieva taunts ans? Ils sentimaints dal giuvnot as giraivan inamöd be auncha intuorn Lise-Marie, las conscolaras chi cumanzaivan a gnir interessantas opür l'effet cha'l prüm bütsch da Corina i'l murütsch da la Laudinella ho fat... 1974 ed ils ans seguaints sun però eir stos il temp, cha's mangiaiva la sanda a mezdi ils spaghets in stüva e cha‘s guardaiva las cuorsas da skis i'l ravuogl da la famiglia. Ils temps cha'l giuvnot tgnaiva ils poleschs per Lise-Marie Morerod, Roland Collombin (quel mez nar) e l'oter, ah, cu ho‘l già darcho nom? Cumainza cun R.....? – Listess. Confirmo es però, cha'l giuvnot ho pers l'interess pel sport da skis alpin güsta in quel temp, cur cha Collombin e pü tard eir la Morerod haun stuvieu glivrer lur carrieras sportivas pervi da greivs accidaints. Uschè, mieus chers, funcziun'la, la vita.  
Hoz dumengia cumbattan las duonnas per l'or illa cuorsa rapida a las 11:15 ed ils hommens a las 13:30 – scha l’ora voul. Illa zona da peduns suna a las 16.00 l'Alphorn Ensemble Engiadina sias tübas ed a las 17.00 e las 19.00 concerteschan lo ils «Rebels».
Ün pêr bellas impreschiuns dals champiunedis mundiels dal 1974 do que da vzair suot: http://blog.tagesanzeiger.ch/zoom/index.php/85209/ski-wm-1974/
0 notes
Text
IMMEZ LA FUOLLA
BLOG DA LA LIA RUMANTSCHA SCRIT DA JON DUSCHLETTA POSTA LADINA/ENGADINER POST
A JOURNALIST'S CROWDED PARADISE
Media coverage of the world ski championships is extensive. The centerpiece is the Main Media Center in downtown St. Moritz which provides facilities for 470 journalists and their teams. The infrastructure to write, talk, chat and tweet about the latest Swiss medals and a broken knee is as perfect as it gets.
Tumblr media
Ils schurnalists da sport sun üna spezcha da glieud per se e peran – a l'incuntrari da l'autur dal blog – da lavurer bain e gugent illa fuolla. Fotografia: Jon Duschletta
Che travasch! Lavurer cun buna peida lo, inua cha la creativited at bütscha – que es la devisa dal muvimaint miaEngiadina per promouver l'uschè numno «prüm terz lö». L’intent dimena, da creer l'infrastructura perfetta per gnir in Engiadina a lavurer. Cò, immez la natüra, relaxo, motivo e collio cul rest dal muond tres la fibra da vaider svelta. Que circumscriva, illa quintessenza d'ün chi stu auncha lavurer üna dunzaina dad ans, l'expressiun «qualited da vita» perfettamaing. Güsta trais da quists lös da lavur perfets existan düraunt ils champiunedis mundiels da skis eir a San Murezzan. Que es il «Main Media Center» i‘l Hotel Reine Victoria giò'l Bagn, ed il bod uschè important «Sub Media Center», sü Salastrains, in vicinanza dal böt da las cuorsas. Lo do que dafatta duos locals per lavurer e lo haun eir lö las prümas conferenzas da pressa, güsta zieva las cuorsas. «So weit so gut», dschess il reporter da lingua tudas-cha e scrivess inavaunt sias lingias grassas – quellas cha vus avais let hoz cun baiver il prüm cafè.
Tumblr media
Ün schnuogl ruot e duos medaglias, que es, our da vista da la Svizra, il facit da la cumbinaziun alpina feminila dad her. Süsom il podest la giuvna skiunza Wendy Holdener. Fotografia: Jon Duschletta
Aunz cu ler inavaunt stuvais vus però simplamaing auncha savair üna chosa: l'autur da quistas lingias es il tip «miaEngiadina», voul dir, ün chi lavura il pü bain, concentro ed efficiaint a chesa. Sulet culs impissamaints, culla tastatura platta e seguind culs ögls a quel strichin nair, numno curser. Ün tip dimena, chi già i‘l «Main Media Office» da la «Posta Ladina» a San Murezzan ho difficulteds da's concentrer sün l'istorgia ch'el vuless gugent scriver, scha duos collavuratuors discuorran ün cun l'oter ed ün oter telefona cun chi so chi. E quist tip tschainta hoz sü Salastrains, immez la fuolla dad arduond 250 schurnalists illa sela granda dal «Sub Media Center». 100 oters collegas haun lö illa sela pitschna be daspera ed auncha 470 ulteriuras plazzas da lavur sun installedas i'l – vus suppuonis güst – «Main Media Center». Ma che voul que dir plazzas da lavur? Que basta da s‘imaginer üna festa da musica in üna tenda stichida per as pudair imaginer la situaziun da quista gianella gigantesca. Dadains in ün meter da radius ils duos schurnis visavi chi discuorran frances, ella, tschanteda illa diagonela, discuorra inglais, e quels duos culla granda camera a dretta, haun ün accent austriac. «Mier san vum esterreichischen Foarbfernsehn», disch quel sainza camera aunz ch'el dumanda qualchosa furber a la vandschedra da la cumbinaziun alpina, a Wendy Holdener.
Tumblr media
Chi mê ho pretais üna vouta, cha'l computer porta ün bel di il büro sainza palperi? Fotografia: Jon Duschletta
Intuorn ed intuorn vain que scrit mordio, fat fotografias a tanfun e tramiss tuot insembel immediatamaing intuorn il globus. A vain telefono, discurrieu, sto sü e partieu, arrivo ed as tschanto. Sün quasi mincha maisa ün computerin, ün telefonin «sowieso», apparats da fotografer, cabels, adapters, chargia-battarias, palperi e giazettas. E davaunt sül podium il moderatur baderlunz chi bivgnainta las prümas trais da la cuorsa e fo intervistas in tudas-ch ed inglais cun ellas. «So weit so gut» ho dit l'autur, ho fat fagot, stüz sieu notebook, ho piglio cumgio in silenzi ed ho scrit a fin quist blog a chesa.
Hoz sanda cumbattan ils homens illa disciplina da raig, la cuorsa rapida. La Patrouille Suisse svoula a las 11.00 ed il Oberengadiner Jodelchörli tegna cunter a las 16.00 illa zona da peduns. Lo vain preschanto a las 17.00 eir il teater DRAUFFischem ed a las 19.00 faun lo ils «Prefix» lur rock.
0 notes
Text
CHAUNS CHODS, TSCHIERVS E LICÖR DAL DOCTER
BLOG DA LA LIA RUMANTSCHA SCRIT DA JON DUSCHLETTA POSTA LADINA/ENGADINER POST
TREATS FOR ALL TASTES
A day at the races sooner or later makes you hungry and thirsty. Don't worry, there are plenty of opportunities to treat your taste buds and calm your stomach. What about a local-style hot dog or a pulled venison burger? And a smooth liqueur to top it all off? Just what the doctor ordered! Of course everything mainly locally sourced and reasonably priced. Bun appetit!
Tumblr media
Eir scha bgeras mangiativas tunan extremamaing internaziunelas, la basa da quellas es pelpü e, per furtüna, locala. Fotografia: Jon Duschletta
Che surpraisas! La lezcha oriunda da quista contribuziun tunaiva insè tuot simpla e surmanaivla: girer ils hotspots culinarics dals champiunedis mundiels da skis a San Murezzan e scuvrir prodots indigens – scha pussibel dafatta da quels oriunds rumauntschs. Logic, cha la schelta, fatta scu in seguit, nun es cumpletta. A la fin haun ils champiunedis melapaina cumanzo e quel chi retschercha ho evidaintamaing auncha oter da fer cu da girer da buda a buda e s‘implir il magun.
Dimena as po tuottüna constater, cha aint il minz dal cumün scu eir i’ls contuorns dal böt da las cuorsas sü Salastrains, ho lö in quists dis ün vair street-food-festival. Üna festa chi’s ho iffitteda, ma sainza as perder illa situaziun penibla d’üna «chamanna da festa». Üna festa cun carisma muntagnard, culurit naziunel e derasaziun internaziunela chi, finelmaing desista eir da la demonstraziun üsiteda da grandaschia à la «Top of the World». Per quella pisseran avuonda, cò e lo, ils exponats luxurius dals sponsuors. Ma, cu ho dit l’oter: «Que fo part dal gö!»
Fich positiva es invezza la strategia generela dals predschs modests e l’ideja d’inchascher duos francs depot sün mincha bacher da bavrandas. Insomma vain prasto al mumaint a San Murezzan – sün tuot ils champs – ün grandischem act logistic e, tuot in tuot, üna piramida da lavur collieda cun üna vaira offensiva d'ospitalited –  que schi vela la distincziun «Top of he World»! Scha già be que resta scu legat dals champiunedis, alura trains nus il chapè. 
Tumblr media
Chi so, scha’ls prodots da licör amar cuntschaints survegnan bainbod concurrenza d’ün süerv engiadinais? Fotografia: Jon Duschletta
Turnainsa però darcho a la lezcha oriunda: Dafatta ils «WM-Burgers», vus savais, quels «Best in Town», savuran a San Murezzan da charn indigena ed eir il Hot-Dog, dimena il chaun u il chagnöl chod, porta l’etiquetta locala. Il «Pulled Hirsch Burger» invezza, es üna sparta per se. Sainza dubi ch’el gustaro grandius. Be il nom, quel m’algorda memma ferm a la fusiun linguistica da las noviteds cuortas cha mieu figl am trametta da temp in temp sül telefonin. Que vela listessamaing eir pels «Bündner Capuns». Il collega David Spinnler da RTR ho scuviert i’l parc dal Kulm üna nouva specialited engiadinaisa: darcho ün chaun chod, be cha quista vouta l‘ho miss sieu inventur, il bacher Reto Zanetti da Sent, da prüm innò i’l paun, e cot zieva chaun e paun in d’üna. Svess d’heja miss il nes i’l «Engadiner Chartreuse». Quist licör amar dad ervas ho prodot Andreas Mutschler, il conproprietari da la pastizaria Hanselmann a San Murezzan a maun d’üna recetta da sieu tat, il docter Ludwig Mutschler. E per chi chi ho ün’allergia dad alcohol, per quel ho pront il bisabiedi dal docter üna versiun lusingianta in fuorma d’ün bel e bun pralinè.  
So, basta. Hoz cumbattan las duonnas illa cumbinaziun alpina, la Patrouille Suisse trenescha illas nüvlas e rapper Gimma prelegia – schi, el prelegia a las 16.00 illa zona da peduns. A las 20.15 vain musso illa baselgia evangelica ün film sur dals gös olimpics dal 1948 a San Murezzan cun accumpagnamaint musical a l'orgel.
1 note · View note
Text
WELCOME TO RUMAUNTSCH
BLOG DA LA LIA RUMANTSCHA SCRIT DA JON DUSCHLETTA POSTA LADINA/ENGADINER POST
BAINVGNIEU IN TERRA RUMAUNTSCHA
Romansh and romantic is not quite the same, but being able to speak a few words in Romansh might turn your next date with a local voluntari into a romantic affair you won't forget. Check out the dictionaries on the official championship app or attend the crash course next Wednesday. Romansh makes you different!
Tumblr media
Attenziun da nu's ferir! Scu act da prevenziun fo attent il militer, cha l'entreda in sia tenda da sanited sü Salastrains pudess esser prievlusa. Fotografia: Jon Duschletta
Che frustraziun! Schi, schi, nossa chera quarta lingua naziunela. Quaunt lönch restaro‘la que auncha? Quarta! Ils champiunedis mundiels da skis ans muossan in quists dis nempe que, cha grazcha a Pia Valär e sias illustraziuns vains già pudieu constater in quist blog: Vandscheder u vandschedra, that is the question! (interpreto libramaing da William Shakespeare e sieu prinz da Danemarc). Già esser quart sün livel naziunel es taunt stimulant scu lascher passer il tren per duos minuts e river tres que cun üna mezz'ura retard ad ün apéro riche. Ma in quists dis, chera glieud, discurrinsa da champiunedis mundiels. Mundiels!
Dimena, niauncha da penser al frust da la tudas-cha Viktoria Rebensburg u dal norvegais  Aleksander Aamodt Kilde düraunt las «ceremonias dals vandscheders». Ster lo in pè ed applaudir als vandscheders – quella schmaladida graduaziun pü bassa e quel maladet mielin memma a schnestra (our da vista da l‘atlet, da l'atleta).
La Lia Rumantscha circumscriva la situaziun in ün inviamaint culs pleds: «Rumauntsch – la lingua ufficiela inuffiziela.» Radschun cha l‘ho. Taunt scu culla constataziun, cha'l Rumauntsch, per esser precis, l'idiom puter, tuocha tar San Murezzan scu la Corviglia, la «muntagna da chesa». Eir scha que pera d'esser üna floscla casuela, ün slogan exagero u forsa dafatta üna parola per surviver – ils champiunedis demuossan, cha'l rumauntsch viva vairamaing ed eir cò a San Murezzan. Eir quist, vis our da la perspectiva d'ün Rumauntsch, d'ün Vallader, per esser precis. Eir scha‘l bes-chun d'ün portier a l'entreda dal «House of Switzerland» discuorra be bun tudas-ch, dadainsvart vain discurrieu rumauntsch. Dals fans, ed in marculdi zievamezdi eir da divers grand cusgliers opür dals duos regents engiadinais chi eiran lo in visita.
Tumblr media
L'agüd digitel per chatter adüna il pled adatto es integro illa app ufficiela dals champiunedis mundiels da San Murezzan.
Ma cu guarda que our cul rumauntsch our da vista dal na-Rumauntsch, dimena, per rester in Svizra, dals rapreschantants dals vandscheders dal set da medaglias? Bainschi vegnan quels bainvgnieus illa Viafier retica in rumauntsch. Rivos a San Murezzan as perdan però ils stizis rumauntschs. «Immundizchas» es bainschi auncha scrit süls recipiaints dal rüt, «glisch» sün ün placat sülla tenda dal post da sanited dal militer e «capuns» sül placat dal «St. Moritzer Stübli» sü Salastrains. That’s it, chers amihs, cheras amias dal rumauntsch. U am sbagl eau?
La Lia Rumantscha prouva bainschi da der cuntrapais, cul «Crashcuors» per exaimpel. Quel ho lö darcho marculdi, ils 15 favrer, a las 16.00 illa zona da peduns. Opür cul vocabulari rumauntsch sülla app ufficiela dals champiunedis mundiels chi’d es gnida sustgnida finanzielmaing da la Lia Rumantscha e chi as basa sül dicziunari da Gion Tscharner. Uschè paun ils na-Rumauntschs incler noss pleds. La app as chatta suot: www.stmoritz2017.ch. Ella güda a tradür pleds tudas-chs i'ls idioms vallader e puter. E, be per dir, il vocabulari as chatta sülla app – cun ün pô pazienzcha – suot: Menü-Specials-Wörterbuch.  
Hoz prelegia l'autur grischun Arno Camenisch a las 16.00 ed a las 17.00 illa zona da peduns ed a las 19.00 cumainza lo il concert dal rapper indigen Gimma.
3 notes · View notes