Tumgik
#romeo juliet etkisi
aklingolgesi · 5 months
Text
PSİKOLOJİK TEPKİSELLİK KURAMI: ROMEO-JULIET ETKİSİ | YASAK, CAZİBE VE ÖZGÜRLÜK
İngiliz sanat dünyası dendiğinde akla ilk gelen isimlerin başında olan William Shakespeare’in aynı zamanda psikoloji dünyasında bir kuramın isim babası olduğunu biliyor muydunuz? Psikolojik Tepkisellik olarak adlandırılan kuram, yüzyıllardır yasak aşk hikâyesi olarak bildiğimiz Romeo- Juliet kurgusundan izler taşıyor. Peki, bu tragedya hangi açıdan psikolojiye kaynaklık ediyor? Pazarlama ve…
Tumblr media
View On WordPress
0 notes
Text
Tumblr media
Jenny yastığın altından el yazması şiirlerin olduğu defteri çıkardı, masanın üzerindeki lambayı kendine doğru çekti ve ondokuz yaşındaki Marx’ın kendisine yazdığı soneleri okumaya başladı.
Kocasıyla birlikte bu acemi şiir denemeleriyle ne kadar da alay ederlerdi.
“Uydurma, etkisi zayıf düşünceler,” diyordu Marx kendi şiirleri konusunda.
“Jenny! Gül! Neden tüm şiirlerin
“Ama, bunlarda ne büyük bir aşk gizli,” diye itiraz ediyordu içinden Jenny.
Bendeki adı aynı: ‘Jenny’ye’ diye şaşırdın mı?
Çünkü yeryüzünde bir tek sen varsın.
Benim için esin kaynağı, Dehamın avuntusu, ruhumu aydınlatan
Bir umut ışığısın.
her şeyi senin adında görürüm!
Jenny adı her harfiyle bir mucizedir!
Onun çıkardığı ses büyüler beni,
Onun melodisi benim için her yerde
Büyüleyici bir masaldaki iyi ruh gibi
Bir ilkbahar gecesinde ayın titreyişi gibi,
Altın telli bir sitar’ın ince sesi gibi.”
Jenny arkasındaki yastıklara yaslandı ve gözlerini kapattı. Kendisini o denli zayıf hissediyordu ki, sanki damarlarını kesmişlerdi de yaşam tüm kanıyla birlikte vücudunu terk ediyordu.
Ve belleğinde sevdiği insanın soneleri duyuluyordu. Jenny gülümsüyordu:
“Senin adınla saymadan sayfaları
Binlerce kitap doldurabilirim.
Öyle ki, kitaplarda düşüncelerimin,
Alemi uğuldasın,
İrademin, eylemlerimin kaynağı fışkırsın.
Ebedi çehre belirdi yaşamda
Ve tüm şiir dünyası doğdu,
Ve evrenin tükenmez ışığı, ve tanrıların coşkusu, yeryüzünün hüznü.
Jenny adını seslenebilirim
Sıra sıra yıldızlara ve evrenin esini
Getirir bana mutluluk haberi gibi.
Sonsuza dek ben tekrar tekrar
Şarkısını söyleyebilirim onun
Ve malûm olur ki herkese
Jenny adı, kendisidir aşkın.”
Jenny yaşamın kendisine gücü ve sadakati açısından Romeo ve Juliet, Paolo ve Françeski’nin duygularıyla kıyaslanabilecek bir aşkı nasip etmekle cömert davrandığını düşünüyordu.
“Söz nedir ki!?
Gevelemek, saçmalamak için!
Duyguların yüceliğini ifade etmek
Ve bir devdir benim aşkım.
Heybeti dağları devirecek.
Sözler ki, ruh hazinesinin hırsızıdır!
Hep soysuzlaşır ve küçümserler:
Edepsiz bir bakıştan korkanlar,
Sözcüklere sığınmayı severler.
Jenny!
Gök gürültüsü olsaydım eğer
Sözlerimle egemen olsaydım çevreme
Tüm yeryüzüne.
Parlak şimşeklerle yazar,
Sana aşkımı ilan etmek isterdim
Tüm dünya sonsuza dek unutmasın diye.”
Galina Serebryakova, Ateşi Çalmak 4
26 notes · View notes
otadam · 5 years
Text
Enderlik yanılgısı
Neden azalan bisküvilerin tadı gittikçe lezzetlenir?
Bir oda dolusu çocuk… Gürültü içinde oynuyorlar… Belki biraz susarlar diye önlerine bir torba dolusu misket boşaltıyorsunuz… Birden bire gürültü daha da artıyor; kavga, bağırış, çağırış… Tıpatıp aynı büyüklükte, aynı güzellikte ve aynı parlaklıkta bir torba dolusu misket… Ama bu torbada yalnızca bir tek mavi misket var ve tüm çocuklar ona sahip olmak için birbirleriyle yarışıyorlar. Amma da çocukça bir davranış değil mi?
2005’in Ağustos’unda Google çok seçkin ve sadece davet üzere verilen e-posta servisini duyurduğunda siz de o hesaptan bir tane edinmek için delirdiniz değil mi? Oysaki yeni bir e-posta hesabına ihtiyacınız yoktu.
Peki neden?
Gmail diğer rakip ürünlerden daha iyi olduğundan değildi, sadece o posta hesabını herkes alamadığı içindi.
Gülümsediniz di mi?Yetişkinler de amma çocukça davranıyor (!)
“Rana sunt cara” derdi Romalılar, ender olan kıymetlidir. Gerçekten de enderlik kaygısı insanlık tarihi kadar eskidir.
Emlakçılık yapan bir adam. Ne zaman satın almaya istekli ama kararsız biri oltasına takılsa, hemen ona telefon ediyor ve şöyle diyor: “Bir doktor dün gayrimenkule baktı. Çok ilgilendi. Sizin durumunuz nedir?”. Doktor – bazen profesör ya da bankacı – tamamen uydurma. Ama etkisi çok gerçek: İlgilenen kişileri satın almaya itiyor.
Neden?
Teklifin olası enderliği burada da etkili. Nesnel bakışla anlaşılabilir değil, çünkü ilgilenen kişi o gayrimenkulü söylenen fiyata ya istiyordur ya da istemiyordur – bu birtakım “doktorlardan” bağımsızdır.
Bisküvilerin kalitesini değerlendirmek için Profesör Stephan Worchel deneye katılan tüketicileri iki gruba ayırdı. Birinci grubu bütün bir paket bisküvi verildi. İkinci gruba ise sadece ikişer tane. Sonuç: Sadece iki bisküvi verilen katılımcılar bisküvinin kalitesini birinci gruba göre çok daha yüksek olarak değerlendirdi. Deney defalarca tekrarlandı, ama sonuç hep aynıydı.
“Stoklarımız sınırlıdır!” denilir reklamlarda. “İndirimde son gün!” diye bağıran afişler zaman kısıtlamasını gösterir. Sanat galerisi yönetenler tabloların çoğunun altına kırmızı bir nokta koymanın avantajını bilirler: Çoğu satılmıştır.
Pul biriktiririz, eski para ya da klasik araba – oysa hiçbirinin artık bir işlevi yoktur. Hiçbir postane eski pul kabul etmez, hiçbir mağazada eski paralarla ödeme yapamazsınız ve o klasik arabaların trafiğe çıkmasına izin verilmez.
Ama ne fark eder, önemli olan onların ender olmalarıdır.
Üniversite öğrencilerinden 10 posteri çekiciliklerine göre sıralamaları istendi. Ufak bir teşekkür olarak da posterlerden birini alabilecekleri sözü verildi. Beş dakika sonra o ana dek sıralamada üçüncü olarak değerlendirilen posterden kalmadığı söylendi. Ardından bir bahaneyle öğrencilerden posterleri tekrar sıralamaları istendi. Kalmayan poster birden bire ilk sıraya çıktı!
Bilimde bu olguya tepkisellik adı verilir. Bir seçenek elimizden alındığında, artık mümkün olmayan seçeneği daha çekici olarak değerlendirerek tepki veririz. Bu bir tür inat tepkisidir. Psikolojide Romeo ve Juliet tepkisi olarak da tanımlanır.
Shakespeare’ in acıklı ergenlerinin aşkı yasak olduğu için o kadar güçlüdür. Öte yandan özlemin illa ki romantik türden olması gerekmez. ABD’ de bir öğrenci kutlaması her şeyden önce sarhoş olmak anlamına gelir –çünkü ABD’ de 21 yaşın altında alkollü içecek tüketilmesi kanunen yasaktır.
Enderlik durumu karşısında tipik tepkimiz, gerçekçi düşünmenin kaybıdır.
Bu yüzden bir şeyi sadece fiyatı ve faydası üzerinden değerlendirin. Bir şeyin ender olup olmaması ya da doktorun o evi istiyor olması, sizin değerlendirmelerinizde bir rol oynamamalıdır.
Kaynak: Hatasız Düşünme Sanatı, Rolf Dobelli, NTV Yayınları.
5 notes · View notes
lfmcn · 4 years
Text
Aslında Hiç Yaşamamış Ama Hayatımızı Etkileyen 10 İnsan
Hayatımızı etkileyen bir çok insan hakkında yazı yazdık. Yine aynı şekilde hayatımızı şekillendiren insanları ele alacağız tek farkı bu kişilerin aslında hiç var olmamış olmaları. Aslında listede yüzlerce kişi olması gerekirdi. En iyilerini seçmeye çalıştık. Umarım seçimlerimizle hemfikir olursunuz. Eğer listemize eklemek istedikleriniz var ise yorumlar kısmında bunu yapabilirsiniz.
10- Noel Baba
Tumblr media
Özellikle batılı toplumların üzerinde büyük etkisi olmuştur, hala olmaktadır. Çocukları kötü bir çocuk olursan bu sene noel baba gelmez diye korkuturlar. Çocukların iyi davranışa yöneltmek için kullandıkları bir çeşit hayal ürünü bir amcadır aslında. Biraz büyüdüklerinde gerçek olmadığını anlarlar, işte o zaman büyüme konusunda bir seviye atlamış sayılırlar.
9- Barbie
Tumblr media
Barbie sadece batılı toplumların değil artık bizlerinde hayatında çok önemli bir role sahiptir. Genç bir kadın olan Barbie’nin sembolik bir önemi vardır. Genç kızları nasıl bir hayat tarzına sahip olmaları gerektiği konusunda çok büyük bir yol göstericidir. Oldukça rahat ve tırnak içinde “modern” yaşayan Barbie’yi kızlar kopyalamaya çalışmaktadır. Masum bir oyuncak gibi görünse de öyle değildir diye tartışmalar yaşanır.
8- Robin Hood
Tumblr media
Yine batılıların bize armağanı. Gerçi biraz uzaktan izliyoruz, eğlencelik bir kavram bizim için ama yine de bahsetmemiz gerekiyor. Bu konu daha çok Robin Hood gerçekten yaşamış mı yaşamamış mı tartışmasına yol açsa da bizce yaşamadı. Zenginin hızsızlığa maruz kaldığı durumlarda suçlu tabi ki hırsızdır. Fakat Robin Hood’u bir kahraman olarak görürüz, hırsız olmasına rağmen! Hızsız bir suçtur bu kesin, Robin Hood’un çaldıklarını fakirlere vermesi bunu haklı kılmaz elbette. Bugün vergilerin toplumun geneli tarafından kabul edilmesinin nedeni Robin Hood etkisi dediğimiz şeydir, vergilerle gücü yetmeyenlere yardım etmiş oluyoruz.
7- Kovboylar
Tumblr media
Bu konu erkeklerle ilgili bu şüphesiz. Özellikle babalarımızın çocukluk hikayelerini dinlersek kovboyculuk oynadıklarını sıklıkla duyarız. O dönem kovboy filmleri oldukça meşhurdu. Çizgi romanların ve filmlerde kovboy konuları sıklıkla yer almaktaydı. Elinde parlak bir silahı olan , erkeksi, adaletin koruyucusu, çocuk ve kadınları koruyan büyük kahraman… Konunun politik bir konu olduğunu tabidir ki çocuklara anlatamazsınız. Konsept olarak ifade ettikleri yani manası bakımından büyük hayalleri doğuran bir figür olan kovboyun gerçek olmamasına rağmen hayatlarımızda etkisini tartışamayız.
6- Marlboro Erkeği
Tumblr media
Bu konuyu okuyan sigara içen erkeklere soruyoruz, hanginiz filtreli sigara içiyorsunuz? Cevap ” hepiniz”. Marlboro erkeği kampanyasında önce “Erkek Adam” filtreli sigara içmezdi, bunu kadınlar yapardı. Malrboro sigara reklam kampanyasının asıl amacı erkeklerin de filtreli Marlboro sigara içmesini sağlatmaktı. Kapmanyanın sonuçları bugün oldukça aşikar. Tarihin en iyi reklam kapmanyalarından biri olarak kabul edilmektedir.
5- Rosie the Riveter
Tumblr media
Şimdi de kızları ilgilendiren bir konu. Rosie the Riveter belki bilinen bir isim değil fakat bu resim kesinlikle biliniyor. Rosie the Riveter kadınlara istediğiniz her şeyi yapabilirsiniz dedi ve onlar da yaptı. Savaş döneminde evde oturan, çalışma yaşına gelmiş tüm kadınları fabrikalarda çalışma konusunda motive etmiştir. II. Dünya savaşının en önemli gelişmelerinden biri sayılabilir. Erkeklere özgü her iş kolunda kadınlar da artık çalışmaya başlamıştı.
4- Daedalus ve Icarus
Tumblr media
24 saatte dünyanın bir yanından diğerine uçabiliyorsunuz. Bu ( insanlığın en büyük başarılarındandır.) eğer mitolojik karakterler olan Daedalus ve Icarus olmasaydı asla mümkün olmayabilirdi. Hikayeye göre, Daedalus oğlunun uçabilmesi için mekanik kanatlar inşa etmekteydi. Sonun bu gerçekleşti ve oğlu Icarus uçmayı başardı. İnsanoğlu bu hikayeyi gerçeğe çevirdi ve dünyamız sonsuza kadar değişmiş oldu.
3- Küçük Lokomotif – The Little Engine That Could
Tumblr media
Türkçe’ye Küçük Lokomotif olarak giren bu kitap, çocukların kendine olan güvenlerini arttıran ve çok çalışmanın sonunda en zorlu görevleri bile başarabileceklerine inandıran bir sanat eseridir. İlk versiyonu bugünkünden biraz farklı olarak 1906’da basılmıştır. Kitap “Amerikan Rüyası”nın metaforu olarak nitelendirilmiştir. Ayrıca bu kitap bugün birçok seminerini ve kitabını gördüğümüz “kendine olan güven” ve “pozitif düşüncenin” temelini oluşturmaktadır.
2- Big Brother
Tumblr media
Listeye göre biraz modern kalan bu isim, bir çok sosyal protestonun ana konusu olmaktadır, bu nedenle listemize iki numaradan girmeyi hak etmektedir. Big Brother, devleti ya da büyük bir otoriteyi, insanların özgürlüklerini kısıtlayan kanunları koyan kurumu temsil etmektedir. Yüzünü gören herkes ne anlama geldiğini, ne hissettirdiğini anlar. Hepimiz bu yüzü görünce otoritenin baskısıyla kendi hayatımızı özgürce yaşayamayacağımızı hissederiz. Big Brother, George Orwell’in 1984 romanının meşhur hayali kahramanıdır.
1- Romeo & Juliet
Tumblr media
Romeo ve Juliest “mükemmel bir ilişki” kavramı için suçlanabilir. Ayrıca bence yüksek boşanma oranlarının bir numaralı sanığıdır! Mükkemler bir ilişki idealiyle evlenen çiftler zamanla romantizmin azalmasıyla evliliklerinin başarısız olduğu düşüncesine kapılırlar. Gerçekte tutkulu romantizm mutlu bir evlilik için gerekli bir kavram değildir. Şefkat, cömerlik ve sevgidir önemli olan. Romeo ve Juliet’in bize bu konularda hesap vermesi gerekir! Read the full article
0 notes
turkeros · 7 years
Text
“Rara sunt cara” derdi Romalılar, “ender olan kıymetlidir.” Gerçekten de, Enderlik Yanılgısı insanlık tarihi kadar eskidir.
Üç çocuklu arkadaşım ek iş olarak emlakçılık yapıyor. Ne zaman satın almaya istekli ama kararsız biri arkadaşımın oltasına takılsa, arkadaşım ona telefon edip şöyle diyor: Londralı bir doktor dün gayrimenkule baktı. Çok ilgilendi. Sizin durumunuz nedir? Londralı doktor-bazen profesör ya da bankacı- elbette tamamen uydurma. Ama etkisi çok gerçek: İlgilenen kişileri satın almaya itiyor.
Bisküvilerin kalitesini değerlendirmek için Prof. S. Worchel deneye katılan tüketicileri iki gruba ayırdı. Birinci gruba bütün bir paket bisküvi verildi. İkinci gruba ise sadece ikişer tane. Sonuç: sadece iki bisküvi verilen katılımcılar bisküvinin kalitesini birinci gruba göre çok daha yüksek olarak değerlendirildi. Deney defalarca tekrarlandı, sonuç hep aynıydı.
“Stoklarımız sınırlıdır!” denir reklamlarda. “İndirimde son gün!” diye bağıran afişler zaman kısıtlamasını gösterir. Hiçbir postane eski pul kabul etmez, hiçbir mağazada eski paralarla ödeme yapamazsınız ve o klasik arabaların trafiğe çıkmasına izin verilmez. Ama ne fark eder, önemli olan onların ender olmasıdır.
Üniversite öğrencilerinden 10 posteri çekiciliklerine göre sıralamaları istendi-ufak teşekkür olarak da posterlerden birini alabilecekleri sözü verildi. Beş dakika sonra o ana kadar sıralamada üçüncü olarak değerlendirilen posterden kalmadığı söylendi. Ardından bir bahane ile öğrencilerden posterleri tekrar sıralamaları istendi. Kalmayan poster birdenbire ilk sıraya çıktı. Bilimde bu olguya tepkisellik adı verilir: Bir seçenek elimizden alındığında, artık mümkün olmayan seçeneği daha çekici olarak değerlendirerek tepki veririz. Bir tür inat tepkisidir. Psikolojide Romeo ve Juliet etkisi olarak tanımlanır.
 Enderlik durumu karşısında tipik tepkimiz, gerçekçi düşünmenin kaybıdır. Bu yüzden bir şeyi sadece fiyatı ve faydası üzerinden değerlendirin. Bir şeyin ender olup olmaması ya da Londralı doktorun o şeyi istemesi bir rol oynamamalıdır.”
Rolf DOBELLI’ nin “Hatasız Düşünme Sanatı” isimli kitabından alıntıladım bunu. İnsanları manipüle etmenin ne kadar kolay olduğunu gösteriyor bu hataların çoğu. Sorgulayıp düşünmek yerine , otomatikleşmiş reflekslerle hareket etmek hayatın kontrolünü sizden alabilir.Seçimleri siz yapmış olsanız bile.
21 notes · View notes