#zincirleme isim tamlaması | Explore Tumblr Posts and Blogs

baymonolog · 4 years

Text

BUGÜNLERDE

Biri, iki, üç, dört, beş, altı, yedi, sekiz ya da yedi yok altı. Kaç gün birbirine girdi zincirleme isim tamlaması gibi; hani şu aralarında sıfatların olduğu anlaşılması güç tamlamalar. Benim günlerimin arasında da böyle birçok sıfat var günlerimin geçmesini güç yapan: sıkıcı, kaygılı, belirsiz, anlamsız, anlamlı olması gereken, ömürden giden, geri gelmesi güç, kayıp, sağlıklı ama bir o kadar sağlıksız günler. Ben size bunları kocaman aciz bir dünyadan yazıyorum. Şaşkınım çünkü ben bu kadar aciz bir gezegende yaşadığımızı bilmiyordum çünkü benim yaşadığım gezegende insanlar evreni kendileri yaratmış gibi koca koca egolara sahip, evrende noktadan daha ufak yer kaplayan küçücük bedenlerinin içinde ve ben onların içinde egosuyla savaşmayı deneyen biri olarak onların büyüklüğüne öyle inanmışım ki dünyada noktadan daha ufak yer kaplayan virüslerin koca koca insanları, ülkeleri nasıl esir alabildiğine hayretle bakıyorum bu günlerde. Unutmadan! Ben bunları size 1400lü yıllardan yazmıyorum, kafanız karışmasın! Ben bu içimde tutamayıp sizle paylaştıklarımı, insanların 30, 40 yıl önce uçan arabalarla gezdiğini hayal ettiği 2020 yılından yazıyorum. Trajikomik bir yıl gerçekten herkes için hatta birçoğu için sadece trajik. Ev hapsinde geçen günlerimiz insanlara daha önce okudukları öğrendikleri doğrultusunda düşünebilmek için zaman ve imkan yarattı. Biraz duyduklarımdan bahsetmek isterim. Mesela, insanlar ölümü düşünmeye başladı, neden mi? Çünkü her gün binlerce insan ölüyor Dünya’da. O güçlü devletlerin, trilyon dolarlara sahip hani bir tuşla milyonlarca insanı öldürebildiği için kendini tanrı kadar büyük zanneden devletlerin, insanları yaşatamadığı için aciz insanlıklarıyla tanıştıkları bugünlerde, insanlar aslında her gün öldürebildiği, yiyebildiği, kürklerinden kıyafetler yapabildiği hayvanlar kadar çaresiz olduklarını düşünüyorlar. Yıllarca kralları, başkanları kraliçeleri alkışlayan insanlar bugünlerde doktorları sağlık çalışanları alkışlamaya başladı. Bu şu an alkışlanan insanlar yakın geçmişte, hatta düne kadar bazı ülkelerde hakarete uğruyor hatta şiddet görüyordu. Dengeler değişiyor sanırım çünkü doğa da kendi yaralarını sarmaya başladı insanlar ona zarar vermediği bu günlerde hava daha temiz güneş daha parlak. Yarınlar mı? Kim bilir...

1 note · View note

traysenurd-blog · 4 years

Text

TAMLAMALAR

1. Sıfat Tamlamaları

2. İsim Tamlamaları (Belirtili İsim Tamlaması, Belirtisiz İsim Tamlaması, Zincirleme İsim Tamlaması) *Takısız İsim Tamlaması

- Bir ismin benzerlerinden ayırt edilebilmesi için başka bir isim, zamir veya sıfatla anlam ilişkisi kurarak oluşturduğu söz öbeğine tamlama denir.

- Tamlamalar bir söz öbeğidir ve en az iki kelimeden oluşur, tek sözcüklü tamlama olmaz.

- Tamlamalarda iki öge vardır: tamlayan ve tamlanan. Tamlamada belirtilen, açıklanan isme tamlanan denir. Tamlananı belirten, açıklayan sözcüklere de tamlayan denir.

Örnekler:

- televizyonun kumandası tamlayan tamlanan

Tamlamalar, sıfat tamlaması ve isim tamlaması olmak üzere iki ana başlıkta incelenir:

1. Sıfat Tamlamaları

Bir ismin rengi, şekli, durumu, sayısı gibi özelliklerini belirten sözcüklere sıfat denir. Sıfatların, isimlerin önüne gelerek onlarla oluşturdukları söz öbeklerine sıfat tamlaması denir.

Sıfatlar her zaman isimlerden önce gelir. Dolayısıyla sıfat tamlamalarında tamlanan isim, tamlayan ise sıfattır.

Örnekler:

- sarı elbise

sıfat isim

(tamlayan) (tamlanan)

Yukarıdaki örneklerde “sarı” sözcüğü, “elbise” adını; “tembel” sözcüğü de “öğrenci” adını nitelik yönüyle anlamca bütünleyerek bir söz grubu kurmuş ve sıfat tamlaması oluşturmuştur.

- Caddeler rengarenk ışıklarla süslenmişti.

- Sınavdan sadece birkaç öğrenci geçebildi.

- Bu evde güzel günler geçirdim. Yukarıdaki cümlelerde koyu renkli kalın harflerle yazılmış söz öbekleri sıfat tamlamasıdır.

NOT: Sıfat tamlamalarında, tamlanana (isme) sorduğumuz “nasıl, hangi, kaç, kaçıncı?” sorularıyla tamlayanı (sıfatı) bulabiliriz.

TAMLAYAN TAMLANAN (SIFAT) (İSİM)

- kötü insan insan? → kötü

- o ev hangi ev? → o

NOT: Sıfat tamlamalarında, tamlayan da tamlanan da birden çok sözcükten oluşabilir.

Örnekler:

TAMLAYAN TAMLANAN

- kalın bir kitap

sıfat sıfat isim

- Kitapta güzel öyküler ve şiirler var.

Yukarıdaki cümlelerde kalın harflerle yazılmış kelimeler tamlayan (sıfat), üstü çizili harflerle yazılmış kelimeler ise tamlanan (isim) görevindedir.

2. İsim Tamlamaları

Bir ismin aitlik ilgisi yönünden daha belirgin hâle gelmesi için başka bir isim tarafından tamamlanmasıyla oluşan isim grubuna isim tamlaması denir. İsim tamlamaları da tıpkı sıfat tamlamaları gibi tamlayan ve tamlanandan oluşur.

Örnekler:

- düğme ⇒ gömleğin düğmesi

isim isim isim

(tamlayan) (tamlanan)

Yukarıdaki örnekte “düğme” isminin önüne gelen “gömlek” ismi o düğmenin kime veya neye ait olduğunu göstererek daha belirgin hale gelmesini sağlamış ve isim tamlaması oluşturmuştur. Bu tamlamada “gömleğin” sözcüğü tamlayan, “düğmesi” sözcüğü ise tamlanan görevindedir.

- İsim tamlamalarında tamlayan, ilgi eklerini; tamlanan ise iyelik (aitlik) eklerini alır.

Tamlayan ekleri (ilgi ekleri): -ın /-in /-un /-ün, -(n)ın /-(n)in /-(n)un /-(n)ün, -im Tamlanan ekleri (iyelik ekleri): -ı /-i /-u /-ü, -(s)ı /-(s)i /-(s)u /-(s)ü, -im, -in

Örnekler:

- telefonun ekranı Bu örnekte “telefon” ve “ekran” sözcükleri birer isimdir. “Telefon” ismi, “-un” tamlayan ekini; “ekran” ismi ise “-ı” tamlanan ekini alarak isim tamlaması oluşturmuşlardır.

- İsim tamlamaları belirtili, belirtisiz ve zincirleme isim tamlamaları olmak üzere üçe ayrılır:

2.A. Belirtili İsim Tamlaması

Tamlayanın ilgi eki, tamlananın da iyelik eki aldığı tamlamalardır. Bu tamlamalarda belirgin bir aitlik anlamı vardır, tamlananın tamlayana ait olduğu belirtilir.

Belirtili isim tamlaması ⇒ tamlayan + ilgi eki | tamlanan + iyelik eki

Örnekler:

- uçağın motoru Bu örnekte “uçak” sözcüğü tamlayan (ilgi) eki ve “motor” sözcüğü de tamlanan (iyelik) ekini alarak isim tamlaması oluşturmuştur. İsim tamlamasını oluşturan iki kelime de ek aldığı için bu tamlama, belirtili isim tamlamasıdır.

TAMLAYAN TAMLANAN

okulun müdürü

Ali’nin defteri

benim kalemim

NOT: Belirtili isim tamlamalarında, tamlanana sorduğumuz “kimin, neyin?” sorularıyla tamlayanı bulabiliriz.

TAMLAYAN TAMLANAN

- kapının kolu neyin kolu? → kapının

- Osman’ın oğlu kimin oğlu? → Osman’ın

- Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir.

Örnekler:

- Hiç kesilmedi uğultusu rüzgârın.

cümlesinde “rüzgârın uğultusu” belirtili isim tamlamasıdır. Fakat bu cümlede tamlayan ile tamlanan yer değiştirmiş ve tamlanan tamlayanın önünde yer almıştır

- Gözleri bir şiir gibiydi onun. → onun gözleri

- Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına başka türden sözcükler girebilir.

Örnekler:

-Ahmet’in mavi gömleği yeniymiş. cümlesinde “Ahmet’in gömleği” belirtili isim tamlamasıdır. Bu tamlamanın arasına sıfat olan “mavi” sözcüğü girmiştir.

- Gazetenin ilk sayfası koparılmış.

-Takımın en yaşlı oyuncusu sakatlandı.

NOT: Belirtili isim tamlamalarında, tamlayan da tamlanan da birden çok sözcükten oluşabilir.

Örnekler:

TAMLAYAN TAMLANAN

- annenin babanın sevgisi

isim isim isim

- Yazarın öyküleri ve şiirleri çok başarılı.

Yukarıdaki cümlelerde kalın harflerle yazılmış kelimeler tamlayan, üstü çizili kalın harflerle yazılmış kelimeler ise tamlanan görevindedir.

2.B. Belirtisiz İsim Tamlaması

Tamlayanın ek almadığı, sadece tamlananın ek aldığı tamlamalardır.

Belirtisiz isim tamlaması ⇒ tamlayan | tamlanan + iyelik eki

Örnekler:

- erik ağacı Bu örnekte “erik” sözcüğü tamlayan, “ağaç” sözcüğü ise tamlanandır. Bu isim tamlamasında tamlayan olan “erik” sözcüğü herhangi bir tamlayan ekini almamıştır, tamlanan olan “ağaç” sözcüğü ise “-ı” tamlanan ekini almıştır. İsim tamlamasını oluşturan iki kelimeden sadece biri ek aldığı için bu tamlama, belirtisiz isim tamlamasıdır.

TAMLAYAN TAMLANAN

okul müdürü

Türkçe defteri

öğrenci sayısı

UYARI: Belirtisiz isim tamlamalarında, tamlayan ile tamlanan yer değiştiremez ve tamlayan ile tamlanan arasına başka sözcük giremez.

2.C. Zincirleme İsim Tamlaması

İkiden fazla ismin birbirine bağlandığı isim tamlamalarıdır. Zincirleme isim tamlaması ayrı bir tamlama çeşidi değildir. Bu tamlamada tamlayan ya da tamlanan veya her ikisi de kendi içinde başka bir isim tamlaması oluşturur.

Örnekler:

TAMLAYAN TAMLANAN

- Ahmet’in kaleminin ucu

belirtili isim tamlaması

Yukarıdaki örnekte tamlayan (Ahmet’in kalemi) kendi içinde belirtili isim tamlamasıdır. Bu tamlamaya “-nın” ilgi eki eklenmiş ve tamlama “ucu” tamlananına bağlanmıştır. Böylece iki tamlama iç içe girerek ve zincirleme isim tamlaması olmuştur.

TAMLAYAN TAMLANAN

- sokak lambasının ışığı

belirtisiz isim tamlaması

Yukarıdaki zincirleme isim tamlamasında, tamlayan (sokak lambası) kendi içinde belirtisiz isim tamlamasıdır.

TAMLAYAN TAMLANAN

- Ayşe’nin Türkçe defteri

belirtisiz isim tamlaması

Yukarıdaki zincirleme isim tamlamasında, tamlanan (Türkçe defteri) kendi içinde belirtisiz isim tamlamasıdır.

- Tiyatro salonunun kapısı kapalıydı.

- Deniz suyunun sıcaklığı artmış.

Takısız İsim Tamlaması

Tamlayanın ve tamlananın hiçbir tamlama eki almadığı isim tamlamalarıdır.

Takısız isim tamlamaları, ya tamlananın “ne(y)den yapıldığını” (hammaddesini) ya da benzerlik ilgisi kurarak tamlananın “neye benzediğini” belirtir.

Örnekler:

- gümüş yüzük tamlamasında iki sözcük de tamlama eki almamıştır ve bu tamlamadaki “gümüş” sözcüğü yüzüğün neyden yapıldığını (hammaddesini) belirtmektedir. Bu yüzden bu tamlama takısız isim tamlamasıdır.

TAMLAYAN TAMLANAN

altın kafes

cam kavanoz

çelik tencere

- taş kalp tamlamasında iki sözcük de tamlama eki almamıştır ve bu tamlamadaki “taş” sözcüğü kalbin neye benzediğini belirtmektedir, yani kalp, taşa benzetilmektedir. Bu yüzden bu tamlama takısız isim tamlamasıdır.

TAMLAYAN TAMLANAN

altın saç

demir yumruk

çelik irade

1 note · View note

kpsskonu · 7 years

Text

http://www.kpsskonu.com/genel-yetenek/turkce/isim-tamlamasi-ad-tamlamalari/

İsim Tamlaması | Ad Tamlamaları

İsim Tamlaması konusu, bir önceki konuda sözcük türl

#Belirtili isim tamlaması #Belirtisiz isim tamlaması #takısız ad tamlaması #tamlayan tamlanan #zincirleme isim tamlaması

0 notes

juniper-post · 5 years

Text

3 yıl süren bi reading challenge sürdürmek 3 yıl boyunca düzenli olarak buraya aktarma sözümü tutmaktan daha kolaymış

Bihter Ziyagil gibi zincirleme isim tamlaması yapamasam da hayatta okuma eylemi bana bu konuda birkaç skill kazandırdı

listeyi bitireli 3 ay falan oldu. Onun üstüne kendime yaptığım güncel bir okuma listem var, sonra Td ve Ayça’dan istediğim listeler var. Canberk’ten aldığım 4 kitabı ve Memet’le Dark’ın ikinci sezonunu bitirdikten sonra kara delikler ve zaman üzerine izlediğimiz beyin yakan belgesellerden gaza gelip bi anda aldığımız stephen hawking kitaplarını da sayarsak önümde yine güzel günler uzanıyor demektir.

Ama önce Rory Gilmore’un hayatıma kazandırdığı son güzellikleri bırakayım

140 - İkinci Cins I-II-III (Simone de Beauvoir)

141 - Arıların Gizli Yaşamı (Sue Monk)

142 - Akıl veTutku (Jane Austen)

143 - Özel Bir Barış (John Knowles)

144 - Seksus (Henry Miller)

145 - Rüzgarın Gölgesi (Carlos Ruiz Zafon)

146 - Vadiler Aslanı (Jack Schaeffer)

147 - The Shining (Stephen King)

148 - Siddharta (Hermann Hesse)

149 - Sessiliği S’si (Sue Grafton)

150 - Mezbaha No:5 (Kurt Vonnegut)

151 - Küçük Ada (Andrea Levy)

152 - Klimanjaro’nun Karları (Ernest Hemingway)

153 - 31 Şarkı (Nick Hornby)

154 - Sophie’nin Seçimi (William Styron)

#rgrc #rory gilmore #reading challenge

2 notes · View notes

yalnzbirizci · 3 years

Text

Bu Tumblr'a nereden düştüm... Discorddan. Discorda nereden düştüm. Erkek kardeşim tarafından. Zincirleme isim tamlaması gibi..

0 notes

kelimebulmaca · 3 years

Text

zincirleme isim tamlaması

zincirleme isim tamlaması ne demek!

⏬ ⏬ ⏬ ⏬ ⏬ ⏬

zincirleme isim tamlaması ne demek!

zincirleme isim tamlaması anlamı nedir? Kelime Bulmaca

0 notes

afafreer-blog · 7 years

Text

İstiklal Marşındaki İsim ve Sıfat Tamlamaları

Arkadaşlar İstiklal Marşının 10 kıtasındaki isim tamlamaları ve sıfat tamlamalarını sizler için açık ve anlaşılır biçimde göstermeye çalıştık. İstiklal Marşında geçen isim tamalamalarını kırmızı renkte, sıfat tamlamalarını ise siyah renkte gösterdik. Zaten her kıtanın aşağısında da tüm tamlamaların türlerini belirttik. İstiklal Marşındaki belirtili isim tamlamaları, belirtisiz isim tamlamaları, takısız isim tamlamaları ve zincirleme isim tamlamaları belirtilmiştir.

İstiklal Marşındaki tamlamalar çalışmasına geçmeden önce yararlı birkaç ipucu verelim isterseniz:

Sıfat Tamlaması Nasıl Bulunur?

Sıfat tamalamasını bulmak için sıfatları iyi bilmeniz şarttır arkadaşlar. Bir cümlede geçen sıfatı bulduğunuz an, sıfat tamlamasını da bulmuşsunuzdur demektir. Çünkü sıfat tamlaması demek sıfat ve hemen sonrasında gelen ismin toplamı demektir. Örneğin diyelim ki ‘’Kırmızı gömlek aldım.’’ Cümlesindeki sıfat tamlamasını bulacaksınız. Önce sıfatı bulmanız gerekiyor. Burada ‘’kırmızı’’ kelimesi sıfattır. Sıfatlar bir isimden önce geldiği için de ‘’gömlek’’ kelimesi isimdir. İkisini birleştirirsek ‘’kırmızı gömlek’’ olur ki bu da sıfat tamlamasıdır.

İsim Tamlamaları Hakkında Kısa Bilgi

Dört tane isim tamlaması türü vardır: İsim tamalamaları şunlardır:

-Belirtili İsim Tamlaması: (öğretmenin kitabı)

-Belirtisiz İsim Tamlaması: (öğretmen kitabı)

-Takısız İsim Tamlaması: (cam bardak)

-Zincirleme İsim Tamlaması: (Öğretmenin kılavuz kitabı)

KIRMIZI ile gösterilenler İSİM TAMLAMASI

SİYAH ile gösterilenler SIFAT TAMLAMASI

İSTİKLAL MARŞINDAKİ İSİM VE SIFAT TAMLAMALARI

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;

Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.

O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;

O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Bu şafaklarda: sıfat tamlaması

Yüzen al sancak: sıfat tamlaması

Tüten en son ocak: sıfat tamlaması

Yurdumun üstünde: belirtili isim tamlaması

Milletimin yıldızı: belirtili isim tamlaması

Benim milletim: belirtili isim tamlaması

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!

Kahraman ırkıma bir gül... Ne bu şiddet, bu celal?

Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal;

(Milletimin )Hakkıdır, Hakk'a tapan milletimin istiklal.

Nazlı hilal: sıfat tamlaması

Kahraman ırkıma: sıfat tamlaması

Bu şiddet: sıfat tamlaması

Bu celal: sıfat tamlaması

Tapan milletimin: sıfat tamlaması

Milletimin hakkı: belirtili isim tamlaması

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.

Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!

Kükremiş sel gibiyim: Bendimi çiğner, aşarım;

Yırtarım dağları, enginlere sığmam taşarım.

Hangi çılgın: sıfat tamlaması

Kükremiş sel: sıfat tamlaması

Garb'ın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar;

Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.

Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar,

''Medeniyet!'' dediğin tek dişi kalmış canavar?

Çelik zırhlı duvar: sıfat tamlaması

İman dolu göğsüm: sıfat tamlaması

Böyle bir iman: sıfat tamlaması

Tek diş: sıfat tamlaması

Tek dişi kalmış canavar: sıfat tamlaması

Garbın afakını: belirtili isim tamlaması

Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın;

Siper et gövdeni, dursun bu hayasızca akın.

Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın...

Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın.

Hayasızca akın: sıfat tamlaması

Va’dettiği günler: sıfat tamlaması

Bastığın yerleri ''toprak!'' diyerek geçme, tanı!

Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.

Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı:

Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı.

Bastığın yerleri: sıfat tamlaması

Binlerce kefensiz yatanı: sıfat tamlaması

Bu cennet: sıfat tamlaması

Şehid oğlu: belirtisiz isim tamlaması

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?

Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda!

Canı, cananı, bütün varımı alsın da Huda,

Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.

Bu cennet: sıfat tamlaması

Bütün varımı: sıfat tamlaması

Ruhumun senden İlahi şudur ancak emeli:

Değmesin ma'bedimin göğsüne na-mahrem eli;

Bu ezanlar -- ki şehadetleri dinin temeli --

Ebedi, yurdumun üstünde benim inlemeli.

Bu ezanlar: sıfat tamlaması

Ruhumun emeli: belirtili isim tamlaması

Mabedimin göğsü: belirtili isim tamlaması

Dinin temeli: belirtili isim tamlaması

Yurdumun üstü: belirtili isim tamlaması

O zaman vecd ile bin secde eder -- varsa -- taşım;

Her cerihamda, İlahi, boşanıp kanlı yaşım,

Fışkırır ruh-i mücerred gibi yerden na'şım!

O zaman yükselerek Arş'a değer, belki, başım.

O zaman: sıfat tamlaması

Bin secde: sıfat tamlaması

Her ceriham: sıfat tamlaması

Kanlı yaşım: sıfat tamlaması

O zaman: sıfat tamlaması

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!

Olsun artık dökülen kanlarımın (kanlarımın) hepsi helal.

Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlal:

(Bayrağımın )Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet;

(Milletimin) Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklal.

Şanlı hilal: sıfat tamlaması

Dökülen kanlarımın: sıfat tamlaması

Hür yaşamış bayrağım: sıfat tamlaması

Hakka tapan millet: sıfat tamlaması

Kanlarımın hepsi: belirtili isim tamlaması

Bayrağımın hakkı: belirtili isim tamlaması

Milletimin hakkı: belirtili isim tamlaması

#KONU ANLATIMI

0 notes