#kenny dichter | Explore Tumblr Posts and Blogs

jurjenkvanderhoek · 3 months

Text

DE WERKELIJKHEID VROLIJK VERPAKT

'Ik ben een gedicht / en word nu geschreven, / en naarmate mijn dichter / verder schrijft / krijg ik een gezicht / en een eigen leven. / Ik kom steeds dichter / bij mijn dichter.' Het fleurt de middag op. Het kleurt de morgen in. Door een rose bril bezie ik het vandaag de dag, wanneer ik de bundel "De flamingoballon" opensla en er in ga grasduinen. Lees ik een oneliner en of een gedicht dan word ik even opgetild van de dagelijkse dingen en zweef een enkel moment een stukje boven de wijde woelige wereld. Als in een surrealistisch kunstwerk krijg ik een dubbele kijk op het zijn. Ik moet doorkijken, doorlezen, om te weten wat de strekking van het vers zou kunnen zijn. Maar dikwijls lijkt er geen diepere kennis of een dubbele betekenis, is het gewoon te gek om waar te zijn.

Nelleke Hendriks noemt het vrolijke nonsensgedichtjes, haar poëzie. Maar daarmee haalt zij zichzelf naar beneden. Het lijken onzin verzinsels, flauwekul, maar wie de dubbele bodem doorziet en vooral doorleest merkt dat de zinnen verre van gelul zijn. Hendriks dicht helemaal niet uit haar nek. Het is de waarheid verpakt in een vrolijk papiertje. Zo'n geschenkverpakking voor een viering van de verjaardag of met sinterklaas, waarop de figuren en andere figuraties blijmoedig en opgewekt zich over een jolig gekleurde ondergrond bewegen. Dat is de buitenkant. Maar wanneer die wikkel er dan wordt afgedaan openbaart zich de inhoud, de ware aard. Zo werkt dat ook bij de gedichten en versjes van Nelleke Hendriks. De eerste kennismaking is niet meteen doorslaggevend. Je moet er meer van kennis nemen en er bekend mee worden, dan doorzie ik en krijg beeld van de adder onder het gras.

De bundel zet al meteen de toon bij de binnenkomer, een inval die de sfeer maakt: 'Een kettingroker besloot: / "Ik stop!" / en stak zijn laatste ketting op.' Meteen weet ik wat de bedoeling van de boodschap is. Hoe ik de inhoud van de bundel dien te lezen en moet beschouwen. Een eerste kwinkslag is gemaakt, de stemming is gezet. Ik zal niet oppervlakkig lezen en meteen de lach voorrang geven, maar de woorden wegen en serieus het genoegen beleven. Want een snelle scan van dichters product is niet genoeg, met aandacht zal ik de dubbele bodem openen.

Het vers waar de bundel de titel aan dankt gaat over boven jezelf uitstijgen en beseffen dat het op de top van jou vermogen eenzaam is. Maar meer nog gaat het over vinden van geluk, liefhebben en afscheid nemen, verdriet. Zo heeft ieder vers twee kanten. Blaast de vrolijke sfeer zich op totdat de ballon knapt en er een moraal zit aan het verhaal. Nelleke Hendriks wil meer zijn dan een nonsensdichter, ze wil serieus worden genomen hoewel zij de lachers op haar hand heeft met haar grappen en grollen.

De korte drie- of vijfregelige gedichten zijn eerder quotes dan poëzie. Gedachten bij dagelijkse dingen en momenten. Je ziet het en hebt er een idee bij, maar Hendriks staat er langer bij stil en vindt er wat van. Op papier heb ik dan een aha-moment, van o ja zo had ik het niet gezien maar kan ik het wel bekijken. Achteraf. 'Een havik had geen snavel, / maar in plaats daarvan, / ’t is heus / een kanjer van een haviksneus.' In de langere gedichten, die eigenlijk korte rijmende verhalen zijn – ballades, word ik op een verkeerd been gezet en loop aan het eind pijnlijk tegen de lamp. Aan het gedicht weet Hendriks onderwijl een draai te geven die het spoor naar een ander station leidt dan waarop ik bij aanvang had ingecheckt.

Hendriks neemt dagelijkse dingen als onderwerp bij de kop. Het alledaagse leven is haar inspiratie. Maar overgiet dat niet met een saaie saus, maar dramatiseert het en, beter beschouwd, ziet de humor ervan in. Wat ik als gewoon ervaar en beleef drukt zij als abnormaal uit. Het gemeengoed wordt door haar scherpe blik en puntige taal persoonlijk. Voor haar als mens en voor mij als individu. In de glimlach herken ik mezelf. En veelal verschijnt de r op mijn lippen en wordt het een grimlach. Pret hebben om andermans tekortkoming is de steen in de oester. Het klopt niet, het geeft geen pas en doet zeer. Daarom wordt het puntige mineraal een ronde steen. Zodat het handzaam is. De humor leeft daarvan, het cabaret groeit erdoor. Pret om een anders gebrek.

Als fantast leeft Hendriks zich in mensen en dingen in. Zij wordt zelf het laken en ziet het licht. Is getuige van al hetgeen tussen haar als laken voorvalt, de huwelijksnacht, het verwekken en baren van kinderen, een vreemd gaan. Uiteindelijk draagt ze haar bezitster naar het graf: ‘Mijn leven als laken is voorbij / en het was rijk en goed. / Nu ga ik zelf naar de Hemel, naar de Hemel van het Beddengoed.’ Ze is een urn zonder as. Een gevallen engel met een bijna-levend-ervaring. Een vleesetend plantje dat vegetariër wordt, maar niet heus – hap, slik, weg. Ze is een klein kerstboompje. Kortom, zij kan van alles zijn zolang de lezer daar maar in gelooft.

Nelleke doorleeft haar eigen geboorte nog eens voor mij – 'als een wonder lag ik daar / tussen jou billen en je knie'. Ze meent dat Jezus te vroeg geboren is. Uitgeteld op 1 januari van het jaar nul, maar met Kerst ging het mis. Na veel gedol en grappig zijn in taal en tekst, kan Hendriks toch met een kwinkslag serieus zijn. Ze richt zich dan tot moeder op Moederdag als mantelzorger. En tot vader op Vaderdag als ondeugende dochter: 'Jaren later begreep ik pas / dat jijzelf niet deugde, / en wat voor een enorme zak jij was.' Ze neemt geen blad voor de mond en zegt hard haar waarheid, maar is toch ook wel blij met vader want 'er is zoveel liefde tussen ons, zo groots en ook zo teer…' En moeder: 'Er zijn geen woorden / in geen enkele taal / om jouw moederliefde te verwoorden.'

Maar eigenlijk geef ik met al deze citaten al te veel prijs. Breek ik het mysterie van Hendriks’ poëzie open. Prik ik de ballon te vroeg stuk. Dat is jammer, want daardoor bent u als aspirant lezer van haar bundel vooringenomen. Daarom staak ik nu maar verder dat beleven, beschouwen en bespreken. Want ‘De flamingoballon’ moet gelezen worden van voor tot achter, van kaft tot kaft. Welnu, nog ééntje dan omdat ik het niet laten kan: 'Ik ben de spatie in een tekst, / ik lijd een onzichtbaar leven. / Was ik maar een letter, / desnoods een komma of een punt, / dat zou mijn leven inhoud geven. / Maar men leest over mij heen / alsof ik niet besta, / terwijl de geschreven letters, / die klateren elkander / kleurrijk achterna / en vormen zinnen / in prachtige verhalen. / / Balen, / ja, het is echt balen / als je slechts een spatie bent. / Maar wat jullie nooit mogen vergeten: / elketekstbestaatbijdegratievaneenspatie.'

De flamingoballon en andere vrolijke nonsensgedichtjes. Nelleke Hendriks. Uitgeverij Boekscout, 2023.

#Nelleke Hendriks #poëzie #nonsensgedichtjes #boekbespreking #Boekscout

0 notes

regioonlineofficial · 4 months

Text

Heusden - Geen wijkbezoek deze keer, maar een stadbezoek. Op vrijdag 19 januari namen ambassadeurs van ‘Beleven in de vesting’ de gemeenteraad en het college mee op een interessante wandeling door Heusden. Op drie locaties werd langer stilgestaan en gesproken over actuele thema’s in de mooie vestingstad: cultuur, duurzaamheid en participatie. Dit leverde waardevolle inzichten en gesprekken op. Na een warm welkom door wijkwethouder Thom Blankers en inwoner Cher ten Have op het stadhuis gingen de aanwezigen al wandelend op pad door de besneeuwde straten van de vesting. Door middel van een ‘carrouselwandeling’ bezochten de aanwezigen drie locaties. In het gebouw van de Heemtuin vertelden Wibout de Klijne en Frank van der Velden over de uitdagingen op het gebied van duurzaamheid. Op de zolder van het seniorencentrum werd met Jan van de Lee, Dirk Vrome en Franciene Simons, gesproken over het thema Cultuur. En Cher ten Have ging in het Gouverneurshuis met de aanwezigen in gesprek over participatie in de vestingstad. Duurzaamheid Verduurzamen in een monumentale stad brengt extra uitdagingen met zich mee. Een vestingstad als Heusden is natuurlijk rijk aan monumentale panden en pittoreske straatjes. Hoe combineer je het beschermde stadsgezicht met zonnepanelen? En waar zet je laadpalen? Inwoners Frank en Wibout namen de raad mee in de uitdagingen waar bewoners van de vesting tegenaan lopen. Tot nu toe zijn er vooral individuele, particuliere initiatieven. Het zou mooi zijn als in de toekomst op grotere schaal naar een collectieve aanpak gekeken wordt. De gemeente kon vertellen dat er in 2024 versoepelde regels rondom de landelijke ISDE-subsidie van kracht zijn. Daardoor kunnen de eigenaren van monumenten makkelijker en sneller aanspraak maken op subsidie voor het verduurzamen van hun pand. Ook wordt er een onderzoek gestart naar een passende warmteoplossing voor de vesting. Waterstof zal hierbij als alternatief worden meegenomen, net als andere warmteopties. Cultuur De wens voor een plek waar activiteiten binnen de vesting georganiseerd kunnen worden is groot. Verschillende culturele organisaties gebruiken nu de zolder van het seniorencentrum. Helaas is die voor sommige groepen te klein. Gevolg is dat het cursusaanbod daardoor is gekrompen. Inwoner Jan betoogt vurig over de wens om gebruik te kunnen maken van de trouwzaal in het stadhuis. Ook de verdere samenwerking en misschien zelfs fusering van nu nog losse culturele organisaties kan het culturele aanbod van de vestingstad verder helpen. Mits dit niet ten koste gaat van de subsidie. Zo kunnen ze gebruik maken van elkaar kennis en kunde. Bijvoorbeeld bij het maken van veiligheidsplannen voor evenementen in de vesting. Het opstellen van zo’n plan is vaak tijdrovend, maar de basis is voor ieder evenement in de vesting vaak hetzelfde. Participatie in Heusden Wat werkt nou echt op het gebied van participatie? Inwoner Cher gaf de aanwezige raadsleden een aantal ‘good practices’ en een aantal ‘meegevers’. Positieve ervaringen zijn er bijvoorbeeld met het participatietraject rondom de Vismarkt, de samenwerking met klantcoördinatoren en de gunavonden/buurbook. Thema’s die de Heusdenaren graag in de toekomst met de gemeente oppakken zijn o.a. leefbaarheid, klimaatbestendigheid/energietransitie en de toekomstige bestemming van het stadhuis. Met de ‘HEBO’ aanpak (herkennen – erkennen – begrijpen – ontwikkelen) kunnen gemeente en inwoners samen mooie stappen zetten. Het geeft richting op een constructieve manier. Zodat we samen positief kunnen optrekken. Dat brengt de gemeente en de inwoners dichter bij elkaar. Cher sluit af met een vraag: zouden we een omgevingsvisie kunnen maken op lokaal niveau? Zo’n visie kan de inwoners en ondernemers in de vestingstad helpen om de toekomst vorm te gaan geven. Geslaagd bezoek In het Stadhuis Heusden werd gezamenlijk afgesloten door ervaringen en inzichten met elkaar uit te wisselen. Al met al kunnen we spreken van een zeer geslaagd bezoek.

Op alle drie de thema’s zijn gesprekken gevoerd en informatie uitgewisseld. De gemeenteraadsleden, fractieondersteuners, wethouders en burgemeester gaan vol inzichten, informatie en ideeën weer naar huis. Bedankt Heusden!

0 notes

joostjongepier · 5 months

Text

Wat? Shovel with fur (1986), Mao (1986), Forever-fietsen (2003), Rem(a)inders (2008) met detail, Sunflower Seeds (2010) met detail, I Can’t Breathe (2019) en Crystall Ball (2017) door Ai Weiwei

Waar? Tentoonstelling Ai Weiwei – in Search of Humanity in Kunsthal, Rotterdam

Wanneer? 28 december 2023

Wie vindt dat kunst op zichzelf moet staan en geen relatie mag hebben met de actuele politieke en maatschappelijke realiteit, kan de tentoonstelling van Ai Weiwei in de Rotterdamse Kunsthal maar beter vermijden. Elk werk van deze Chinese kunstenaar verwijst naar mensenrechten, politieke machinaties, vernietiging van culturele waarden en andere geladen onderwerpen. Met In Search of Humanity heeft de Kunsthal de meest uitgebreide overzichtstentoonstelling van zijn werk tot nu toe in huis.

In New York maakt de kunstenaar kennis met moderne en hedendaagse kunst. In navolging van Marchel Duchamps gaat hij werken met ready makes. Ook deze werken zijn echter geladen met maatschappelijke en politieke betekenissen. Door objecten die niets et elkaar te maken hebben te combineren krijgen ze, geïnspireerd door het levensverhaal van de kunstenaar, een diepere betekenis. Ai Weiwei’s vader was Ai Qing, een belangrijk dichter. Als hij kritiek uit op het regime, wordt hij als ‘rechtse reactionair’ met zijn gezin verbannen. In zijn verbanningsoord ondergaat Ai Qing dagelijks allerlei vernederingen. Hij wordt gedwongen de gemeenschappelijke toiletten van het kamp schoon te maken. De in bont gehulde schep roept associaties op met het lot van de vader van de kunstenaar.

Geïnspireerd door werk van Andy Warhol schildert Ai verschillende portretten van Mao Zedong in een stijl die doet denken aan de historische propagandaposters uit de tijd van de Culturele Revolutie. Met horizontale strepen wordt de suggestie gewekt dat het werk op een goedkoop stuk golfplaat is geschilderd.

Vanaf 2003 maakt Ai Weiwei verschillende fietsobjecten. Tot in de jaren tachtig van de vorige eeuw was de fiets het ultieme vervoermiddel in China. Pas de laatste decennia rukt de auto op als middel van transport, wat zware smogvervuiling in de Chinese steden tot gevolg heeft. De kunstenaar zet de fietsen, meestal van het in Shanghai gevestigde merk Forever, zo in elkaar dat ze niet langer functioneel zijn. Daarmee verwijst hij naar het Chinese volk als uniform collectief, waarin het individu nauwelijks beweegruimte heeft.

Rem(a)inders is een combinatie van de Engelse woorden ‘remainders’ (overblijfselen) en reminders (herinneringen), Ai hakt volledige fietsen in stukken van vijf centimeter. Hij beschouwt dit niet als daad van destructie, maar als een transformatie in een andere staat van zijn , waarbij het object een volstrekt nieuwe betekenis krijgt, maar tegelijkertijd ook de herinnering aan het oude in zich draagt.

Voor een project in de Turbinehal van Tate Modern in Londen liet Ai Weiwei miljoenen met de hand beschilderde porseleinen zonnebloempitjes maken. De pitjes werden vervaardigd in de stad Jingdezhen , regio Jiangxi. Deze regio staat historisch bekend om zijn porseleinproductie. Maar liefst zestienhonderd ambachtslieden waren betrokken bij het maken en beschilderen van de zonnebloempitjes. Het project verwijst naar een staat waar de bevolking wordt gezien als een uniforme massa. Tegelijkertijd benadrukt het dat ieder individu de mogelijkheid in zich draagt om te groeien en zichzelf te overstijgen. In Rotterdam is een kleine variant van Ai’s vloer van zonnebloempitten te zien.

De kritiek van Ai richt zich niet alleen op het Chinese regime. I Can’t Breathe zijn de, in het Arabisch uitgesproken, laatste woorden van journalist Jamai Khashoggi. Deze werd in 2018 vermoord in het consulaat van Saoedi-Arabië in Istanboel. De kunstenaar zet deze tekst in Arabische letters op een, in Lego uitgevoerde, Saoedi-Arabische vlag, waardoor deze verandert in een spandoek ter verdediging van de vrijheid van meningsuiting.

Tijdens een verblijf op Lesbos in 2015 ziet Ai dat de kust bezaaid is met zwemvesten en boeien, achtergelaten door vluchtelingen die de Middellandse Zee zijn overgestoken. In het werk Crystal Boll vormen zwemvesten een lotusbloem. In het midden daarvan bevindt zich een kristallen bol, een verwijzing naar de toekomst die de bootvluchtelingen wacht.

#ai weiwei

0 notes

nepgeldkopen · 7 months

Text

rijbewijs kopen 300 euro

rijbewijs kopen 300 euro Welkom, toekomstige chauffeur! Of je nou net je 18e verjaardag hebt gevierd, of je hebt besloten dat het hoog tijd is om achter het stuur te kruipen, deze gids is voor jou. Wij loodsen je door het hele proces, van de eerste stap tot aan het moment dat je met je gloednieuwe rijbewijs de weg op mag. Laten we beginnen! en dat het hoog tijd is om achter het stuur te kruipen, deze gids is voor jou. Wij loodsen je door het hele proces, van de eerste stap tot aan het moment dat je met je gloednieuwe rijbewijs de weg op mag. Laten we beginnen! https://cardedinc.com/rijbewijs-kopen/

Het belang van het rijbewijs kopen

Een rijbewijs belgie is niet zomaar een kaartje. Het is een bewijs van je rijvaardigheid en je kennis van de verkeersregels, die essentieel zijn voor de veiligheid op de weg. Ook biedt een rijbewijs je vrijheid en flexibiliteit in je dagelijks leven. Het stelt je in staat om te gaan en staan waar je wilt, wanneer je dat wilt. Vandaar, een rijbewijs kopen is veel meer dan een kunststof kaartje in handen krijgen. rijbewijs kopen 300 euro

Wat je kunt verwachten van dit artikel

We begrijpen dat het proces om je rijbewijs te halen best ingewikkeld kan zijn. Maar geen zorgen, wij zijn hier om je te helpen! In dit artikel krijg je een duidelijk overzicht van de te volgen stappen. Hier is alvast een voorproefje: https://wordpress.com/post/d0877220.wordpress.com/5

Kies de juiste rijschool

Begin met je theorie-examen

Start met rijlessen

Doorsta het praktijkexamen

Haal je rijbewijs op bij de gemeente

Cijfers laten zien dat de gemiddelde leerling tussen de 30 en 40 lessen nodig heeft voordat hij of zij klaar is voor het praktijkexamen. Wees geduldig en vergeet niet dat elke rijles een stap dichter bij je doel is.

We kijken ernaar uit om je op weg te helpen naar je rijbewijs kopen belgie . Lees snel verder!

https://nepgeldkopen.wixsite.com/mysite-1

← Diploma kopen

#100 days of productivity #poetry #poster #rainbow rowell

0 notes

no-garette · 10 months

Text

Let op dat je niet alleen maar bezig bent met het einddoel, en je de kleine doelen voorbij loopt.

Wil je stoppen met roken maar steek je er na een paar dagen toch weer een op? Wees dan trots op die paar dagen waarop het je wel lukte!

Reflecteer op het moment dat je toch die sigaret op stak, leer hiervan en bedenk voor jezelf hoe jij dit de volgende keer beter gaat doen.

Morgen is weer een nieuwe dag, een nieuwe kans om het opnieuw te proberen. Dit keer begin je met nog meer ervaring en kennis dan de vorige keer.

Elke rookvrije dag is een overwinning. Wees trots op jouw rookvrije dag en haal daar jouw kracht uit, voor de volgende rookvrije dag.

Elke kleine overwinning is weer een stapje dichter bij jouw einddoel. Wees trots op jezelf voor de kleine overwinning die je al behaald hebt en vier de overwinningen die nog komen gaan.

Let er alleen wel op dat wanneer je het viert, je het viert op een manier die jouw voortgang niet doet afzakken. Een rookvrije dag belonen met een sigaret werkt jezelf tegen. Kies voor een manier van vieren die jouw doelen niet in de weg staan.

Welke kleine overwinning heb jij behaald?

#stoppenmetroken #stopsmoking #nogarette #quitsmoking #stopsmokingnow #stoptabac #stopsmokingcigarettes #stoptabak #rookvrij #rookvrijegeneratie #roken #stoproken #smokefree #healthylifestyle #smoking #quitsmokingtoday #tip #tips #succes #success #vier #overwinning #klein #stil #celebrate #victory #winst #win #won

#win #winning #winner #victory #nogarette #quitsmoking #stoppenmetroken #stopsmokingcigarettes #stoptabac #stoptabak #no-garette stoppen met roken #stop smoking #no-garette stop smoking #stop now #tips #successful #successmindset #successquotes

1 note · View note

reveal-the-news · 2 years

Text

Qatar Airways tells plus-size model to upgrade to first class because she didn't fit in economy seat: report

Qatar Airways tells plus-size model to upgrade to first class because she didn’t fit in economy seat: report

Wheels Up CEO Kenny Dichter joins ‘Mornings with Maria’ to discuss America’s ongoing inflation problem and how it has affected the state of the airline industry. Qatar Airways is responding to a plus-size model who said she was denied boarding on a flight because she was too “fat” to fit in an economy seat. Juliana Nehme allegedly claimed the airline asked her to spend nearly $3,000 to upgrade…

View On WordPress

0 notes

dagboekliesa3d · 2 years

Text

30/11/2018

Vorderingen in proces (sinds 1 jaar geleden):  - minder ongeduldig voor de toekomst naarmate ik meer de waarheid en mijn diepste waarden ontdek - ik kom steeds dichter bij mijn ideale zelf, en ben dus minder nieuwsgierig naar wat het kan worden  - ik heb minder de neiging me vast te klampen aan anderen, ik kan een emotionele afstand bewaren, minder beïnvloed door anderen hun stemming (denk ik?)  - in plaats van de hoop levende te houden, heb ik relaties zonder empathie of steun laten vallen - keerzijde: zo’n vriendschappen met empathie zijn moeilijk te vinden en dit is erg frustrerend. Beter geen relaties dan slechte relaties: dit geeft me echt gemoedsrust om niet weer te twijfelen om (toxische) vriendschappen nieuw leven in te blazen  - minder nood om mezelf te verbeteren: omgeslagen naar nieuwsgierigheid in kennis. Ik geloof dat kennis meeste helpt om beter mens te worden. Als partner bv kan ik niet meer doen > minder druk en stress  Ik legde mezelf druk op om betere artiest te zijn, maar eigenlijk vond ik nog niet het medium waar ik plezier aan heb.  - besef dat Flor’s emotionele medeleven maar tot een bepaald punt gaat (net als bij anderen)  - veel bevestiging over gevoelens dankzij boeken en hulpgroepen = minder twijfel over recht hebben om negatief te zijn over opvoeding > nu heb ik bewijzen uit neurologie en theorieën in psychologie.  - besef hoge verwachtingen in relaties > normaal door ervaringen van continue eenzijdige relaties + verwachtingen zijn soms onuitgesproken noden. In een goede relatie/vriendschap wil je elkaars noden invullen (=/= eenzijdige relaties)  - besef met het afbreken van oude gedachten- en gedragspatronen bv welke waarden zijn juist, welke fout + leven heropbouwen met eigen waarden als basis > in accepterende omgeving lukt het veel beter om identiteit op te bouwen dan in beoordelende.  - besef dat negatieve ervaringen wel degelijk enorme invloed hebben op psyche met verschillende uitwerkingen > dat is mijn verhaal en kan niet vergeleken worden met andere levens (artiesten) gezien bv afhankelijk van impact van ouderlijke acceptatie van kind (of gebrek er aan)  - besef dat iedereen sociale contacten anders benadert en nu eenmaal heel weinig contacten compatibel zijn met mij (ipv te beoordelen als slecht)  - ik wil nu het beste voor Flor en geef echt om hem, ipv dat ik hem puur zag als iemand om mijn noden (verwachtingen) in te vullen.  Door de effecten van trauma/C-PTSD te begrijpen, neem ik nu makkelijker verantwoordelijkheid voor negatieve gevoelens ipv me op hem uit te werken (bv bij jaloezie). O.a. ook door eerlijk te zijn over mijn noden (hij vraagt er ook expliciet naar) 

0 notes

maximvandaele · 2 years

Text

Geluk als optimaal gebruik van de vrije tijd: een theorie over welzijn en vrije tijd

Wat is geluk? Het is misschien wel de meest cliché filosofische vraag ooit. Misschien is het ware geluk wel kennis, en vooral kennis van het goede, zoals Plato en Socrates dachten. Of is geluk vooral de afwezigheid van miserie, zoals Epicurus al benadrukte? Is geluk een maximaal plezierig leven leiden, zoals de utilitaristen benadrukken, of moeten we om gelukkig te worden vooral leren omgaan met de tegenslag, zoals onder andere stoïcijnen en taoïsten zouden zeggen? Moeten we niet eerst vooral aan onszelf werken, zoals Aristoteles en Confucius beweren? Of is geluk vooral een kwestie van verbondenheid dankzij gezonde relaties en goed sociaal contact, zoals Epicurus, Aristoteles, Confucius, Abraham Maslow, Dirk De Wachter en tal van psychologische theorieën ons vertellen?

Misschien zit geluk vooral in bewuste aanwezigheid in het hier en nu, zoals Eckhart Tolle, Alan Watts en andere spirituele liefhebbers van mindfulness geloven. Echt geluk wordt pas mogelijk dankzij God en/of spirituele ontwikkeling, zouden gelovigen eraan toevoegen. Is geluk eigenlijk wel mogelijk onder het kapitalisme, zou Karl Marx zich bij dit alles afvragen. In ieder geval leek een gelukkig leven zonder muziek onmogelijk voor Arthur Schopenhauer en Friedrich Nietzsche. Die laatste schreef ooit dat het leven een vergissing zou zijn zonder muziek.

Het antwoord is: ze hebben allemaal gelijk! Daarmee zeg ik echter weinig nieuws. Bijna niemand zal beweren dat mensen gelukkig kunnen worden door één iets, dat we dan zoveel mogelijk moeten nastreven. We kunnen niet leren wat geluk is door het op te zoeken in een woordenboek. Geluk bestaat dus in ieder geval uit de samenloop van meerdere gelukkig makende zaken. Vandaar dat heel wat theorieën over geluk meerdere elementen optellen.

Geluk: een waslijstje aan elementen

Epicurus somde reeds vriendschap, vrijheid en zelfinzicht op als ingrediënten voor het gelukkig leven. In de jaren '60 lijkt Abraham Maslow, auteur van de befaamde hiërarchische behoeftentheorie, te stellen dat geluk bestaat uit het bevredigen van lichamelijke (eten en drinken, slaap, veiligheid) en psychologische (vriendschap, liefde, persoonlijke ontwikkeling, ...) behoeften. Recenter stelt de zelfdeterminatietheorie (ZDT) het volgende recept voor geluk op: autonomie (kunnen beslissen over wat je doet), competentie (goed zijn in wat je doet) en verbondenheid (kwaliteitsvolle relaties). Dichter bij huis somde 'geluksauteur' Leo Bormans de combinatie van plezier, sociaal engagement en zingeving op als bouwstenen van het gelukkig leven. Professor gezondheidseconomie Lieven Annemans somde dan weer warme relaties, zingeving en innerlijke rust op als cruciale elementen.

Het probleem met al deze theorieën is niet zozeer dat ze fout zijn, maar eerder dat ze enerzijds vaak onvolledig, en tegelijk ook te algemeen zijn om echt iets te kunnen betekenen voor hoe we nu concreet gelukkig(er) kunnen worden. Ze zijn onvolledig, omdat bijvoorbeeld de zelfdeterminatietheorie geen speciaal belang hecht aan schoonheid en kennis, terwijl creativiteit dan weer afwezig lijkt in zowat alle theorieën. Ze zijn tegelijk erg vaag, omdat 'zelfactualisatie' (Maslow) of 'competentie' (ZDT) naar tal van zaken zou kunnen verwijzen: afstuderen, een roman lezen, gitaar spelen, tuinieren, breien, reizen, ... Uiteindelijk blijken deze theorieën dus niet zo relevant voor ons persoonlijk leven, omdat ze weinig zeggen over wat bijvoorbeeld 'zelfactualisatie' of 'autonomie' nu betekenen voor jou.

Een tweede probleem is dat er weinig aandacht is voor de interactie tussen en het belang van de verschillende gelukkig makende zaken. Maslows theorie is hiërarchisch en stelt bijvoorbeeld dat voldoende eten en drinken voorrang hebben op intellectuele behoeften. Zijn theorie werd echter terecht bekritiseerd omdat mensen in de praktijk hun behoeften niet altijd bevredigen in de volgorde van zijn hiërarchie. Een neveneffect van deze kritiek lijkt te zijn dat theorieën na Maslow alle aandacht lijken te verliezen voor het relatieve belang van de verschillende gelukkig makende zaken en de interacties ertussen.

In de rest van dit artikel presenteer ik een persoonlijk, filosofisch antwoord op de vraag wat geluk is, die rekening houdt met al deze zaken.

Welzijn of geluk?

Eerst echter nog een korte terminologische verduidelijking. In de rest van dit artikel zal ik (waar mogelijk) spreken over 'welzijn' en 'welzijnsverhogend' in plaats van 'geluk' of 'geluksverhogend'. De reden hiervoor is dat geluk een eerder verwarrende term is. Ze verwijst tegelijk naar een goed leven ('een gelukkig leven') en naar een plezierige emotie of gewaarwording ('ik voel mij gelukkig'). Iedereen voelt echter dat een gelukkig leven meer is dan alleen maar maximaal genot, maximaal gelukkige emotie nastreven.

Daarom verkies ik in de rest van dit artikel de term 'welzijn'. Deze term verwijst naar een 'wel' (goed) 'zijn', een gelukkig zijn en niet zozeer naar een specifieke emotie. 'Welzijn' maakt duidelijker dat we hier spreken over iets dat zich op de lange termijn plaatsvindt en niet (alleen maar) een veranderlijk gevoel is (mensen zullen niet zeggen: 'ik voel mij welzijnd'). In die lange termijn heeft ook ongeluk een plaats, terwijl 'geluk' en 'ongeluk' tegengesteld en dus apart lijken. 'Welzijnd leven' of 'welleven' zijn helaas nogal een vreemde uitdrukkingen, dus zal ik in de rest van dit artikel toch ook termen zoals een 'gelukkig leven' blijven gebruiken - of zoals de Oude Grieken dat noemden: eudaimonia.

Zoals gezegd presenteer ik in dit artikel een persoonlijk, filosofisch antwoord op de vraag wat welzijn (geluk) is. Mijn antwoord luidt als volgt:

Welzijn (geluk) is het optimaal gebruik van de vrije tijd.

Optimaal gebruik van de vrije tijd is er wanneer er zes elementen op maximaal evenwichtige manier aanwezig zijn in de vrije tijd. De zes elementen zijn: kennis, creativiteit, schoonheid, avontuur, kwaliteitsvol sociaal contact en genot.

Dit alles wordt pas mogelijk wanneer maximaal aan twee voorwaarden voldaan is: de afwezigheid van lijden ( = ataraxia) en vrijheid, in de eerste plaats de voldoende beschikbaarheid van vrije tijd.

God, religie, spiritualiteit, karakterontwikkeling, mindfulness, altruïsme, dankbaarheid, weerbaarheid, ... zijn geen aparte onderdelen van welzijn. Ze kunnen aanwezig zijn doorheen alle onderdelen en kunnen beoefend worden doorheen alle onderdelen.

In de rest van dit artikel zal ik deze welzijnstheorie zo goed mogelijk proberen toe te lichten.

Welzijn: het optimaal gebruik van de vrije tijd

Vrije tijd is alle tijd die we niet moeten besteden aan opleiding, werk, opvoeding, klusjes en andere zaken waar we niet volledig zelf voor 'kiezen'. Iedereen heeft graag vrije tijd, en terecht. De meeste mensen zouden er graag meer hebben. Maar vrije tijd is op zich niet waardevol. De beschikbaarheid van vrije tijd is op zich niet welzijnsverhogend. Het fenomeen van welzijnsverlagende vrije tijd staat beter bekend als 'verveling'. Vrije tijd draagt pas bij aan welzijn wanneer deze optimaal gebruikt wordt.

De hele dag hetzelfde doen, daar wordt niemand gelukkiger van. Dat heb ik zelf onlangs op opvallende wijze ondervonden. Lezen wordt algemeen beschouwd als een waardevolle vrijetijdsbesteding. Maar toen ik tijdens mijn vakantie op sommige dagen de ganse dag door las, voelde ik mij 's avonds nogal suf, lusteloos en ongelukkig. Dat men zich zo kan voelen na een hele dag gamen, op internet surfen of tv-kijken wist ik al, maar dat het ook kan voorkomen na een hele dag lezen was mij enigszins nieuw.

Evenwicht en afwisseling: vrije tijdsverdeling

Na heel wat denken kwam ik tot de conclusie dat zelfs 'waardevolle' vrije tijdsactiviteiten, zoals lezen, pas welzijnsverhogend werken als men ze afwisselt met andere vrije tijdsactiviteiten. De vrije tijd moet niet alleen gebruikt, maar ook verdeeld worden. De afwisseling tussen verschillende soorten activiteiten moet maximaal evenwichtig zijn. Het cruciale belang van evenwicht werd al erkend in tal van antieke levensbeschouwingen, van Aristoteles' filosofie over het confucianisme tot taoïsme en boeddhisme.

Het gaat hier voor de duidelijkheid niet om een mathematisch evenwicht: zoveel % vrije tijd lezen, zoveel % wandelen, zoveel % tijd doorbrengen met vrienden, ... Men moet geen spreadsheets maken om de vrije tijd te verdelen. Zo werkt het dus niet. Je moet vooral je gevoel volgen. In ieder geval is het geen slecht idee om op vrije dagen verschillende soorten activiteiten af te wisselen.

Maar om welke activiteiten gaat het dan? Moet ik vandaag tennissen, kamperen, met vrienden afspreken, een lekkere maaltijd koken, schilderen, viool spelen? Hoe kan ik nu kiezen uit talloze mogelijke activiteiten, en wat voor variatie tussen activiteiten draagt nu bij aan optimaal gebruik van de vrije tijd?

Uiteraard hangt de keuze deels af van persoonlijke voorkeur en vaardigheden. Maar er zijn volgens mij ook zes zaken die in de vrije tijd, in evenwichtig afwisselende hoeveelheden aanwezig moeten zijn als je je vrije tijd optimaal wil gebruiken. Hierbij baseer ik mij op de 'objective list theory of wellbeing', die stelt dat het mogelijk is om een lijst te maken van zaken die altijd bijdragen aan welzijn. Christopher Rice, verdediger van de theorie, vermeldt de volgende lijst: "loving relationships, meaningful knowledge, autonomy, achievement, and pleasure". Hiermee komt hij al aardig in de buurt van waar ik naar toe wil. Toch blijven enkele wijzigingen nodig.

De zes elementen van een optimaal gebruikte en verdeelde (= welzijnsverhogende) vrije tijd

Wie zijn vrije tijd optimaal wil gebruiken, verdeelt die best over activiteiten die maximaal bijdragen aan de aanwezigheid van de volgende zes zaken:

kennis (lezen en leren)

creativiteit (artistieke en creatieve hobby's)

schoonheid (waarderen van artistieke en natuurlijke schoonheid)

avontuur en fysieke beweging (sport, uitstapjes, reizen)

kwaliteitsvol sociaal contact (met vrienden, familie en eventueel partner)

genot (lekker eten en drinken en andere dingen die in de eerste plaats plezierig en leuk zijn)

Belangrijk is dat de volgorde niets te maken heeft met hun relatief belang. Ze zijn allemaal even belangrijk, het is vooral essentieel om ze voldoende te variëren. Een overwicht van een van de zes elementen is nooit goed. Dat leidt tot verslaving, verveling, lusteloosheid en eenzaamheid. De volgorde verwijst wel naar de hoeveelheid mentale energie die nodig is voor de activiteit: van meest (kennisverwerving) naar minst (genot ervaren).

Welke specifieke activiteiten je doet om deze zes zaken te bereiken, hangt af van persoonlijke voorkeuren en omstandigheden, maar het is een goed idee om ze alle zes zoveel mogelijk een rol te laten spelen in je vrije tijd. Vaak komen meerdere van de zaken tegelijk voor. Muziek is meestal tegelijk een bron van schoonheid en genot. Dansen brengt creativiteit en fysieke beweging mooi samen. Katten vind ik ook een mooi voorbeeld van een combinatie: niet alleen zijn ze mooi, je kan er enorm van genieten door er naar te kijken en ze te strelen en katten zorgen zelfs voor een vorm van 'sociaal' contact. Niet toevallig zijn katten en andere huisdieren een geliefd gespreksonderwerp, waardoor ze ook indirect bijdragen aan sociaal contact. Er is echter geen 'superactiviteit' die alle zes elementen in zich combineert. Mensen nemen soms drugs omdat ze denken hiermee alle zes samen te krijgen, maar dat is een illusie.

Ik zal elk van de zes elementen nu met concrete voorbeelden toelichten:

Kennis verwerven we (in de vrije tijd) door te lezen (non-fictieboeken) of door lezingen en online educatieve video's en podcasts te beluisteren.

Creativiteit is mogelijk dankzij artistieke en creatieve hobby's zoals tekenen en schilderen, musiceren en componeren, breien, beeldhouwen, ...

Schoonheid kan ervaren worden door romans en poëzie te lezen, musea en theater te bezoeken, muziek te beluisteren, ... (artistieke schoonheid) en door wandelingen, fietstochten - zeker indien men onderweg aandacht schenkt aan de architectuur (artistieke schoonheid), natuurlijke landschapselementen, planten en dieren (natuurlijke schoonheid).

Avontuur en fysieke beweging kan door allerlei sporten, wandelingen en fietstochten buitenshuis, alsook reizen - zeker naar bestemmingen waar we nog niet geweest zijn.

Kwaliteitsvol sociaal contact hebben we met vrienden, familie en eventueel ook een partner.

Hoewel de vijf eerste elementen zeker ook een zeker genot kunnen opleveren, bedoel ik met dit zesde element 'genot' vooral alle activiteiten die primair aangename gevoelens moeten opleveren zonder dat veel (mentale) inspanning nodig is. Genieten doen we door lekker eten en drinken, entertainment (komische films, tv-series, video games, gezelschapspelletjes, ...) en door seksualiteit - al kan seksualiteit in vergelijking met gastronomie vlugger tot allerlei welzijnsverlagende problemen leiden.

Deze lijst komt niet uit de lucht gevallen. Niet alleen zal vrijwel iedereen intuïtief het belang van deze zes zaken herkennen, men kan ze ook heel duidelijk terug vinden in de levensstijl die onze prehistorische voorouders honderdduizenden jaren hadden. Kennis verwierven ze wellicht dankzij hun ouderen, die vragen beantwoordden en mythen vertelden. Hun creativiteit konden ze kwijt in allerlei vormen van prehistorische kunst, zoals klederdracht en rotstekeningen. Schoonheid, avontuur en fysieke beweging konden ze dan weer volop ervaren dankzij hun nomadische jager-verzamelaarslevensstijl. Ze leefden ook in groep, waardoor er waarschijnlijk voldoende kwaliteitsvol sociaal contact geweest moet zijn. En het zou me niet verwonderen als men in de steentijd reeds vormen van kookkunst en erotiek kende.

Dat brengt ons naar een volgend punt: de twee voorwaarden waaraan maximaal voldaan moet worden als men de vrije tijd optimaal wil verdelen en gebruiken.

Ataraxia en vrijheid: twee welzijnsverhogende factoren

Een optimale gebruikte vrije tijd die naar de zes bovenvermelde zaken streeft, klinkt natuurlijk aantrekkelijk. Maar voor wie last heeft van fysieke en/of mentale gezondheidsproblemen of in armoede of oorlogsgebied leeft, zijn deze zaken veel minder evident. Epicurus had volledig gelijk als hij stelde dat het goede leven er een is van 'ataraxia', dat wil zeggen: de afwezigheid van lijden.

Een tweede factor die dit alles mogelijk maakt, nog fundamenteler dan de vorige, is vrijheid en dan vooral de voldoende aanwezigheid van vrije tijd. Wie constant bezig moet zijn met studies, werk en opvoeding, zal uiteraard geen tijd hebben voor alle bovenvermelde goede dingen, zelfs als die persoon kerngezond is. Daarom moeten we streven naar een verkorting van de werkweek, zoals verdedigd door onder andere André Gorz en Rutger Bregman. De welzijnstheorie van dit artikel is namelijk niet bedoeld als een soort individuele zelfhulp, genre "doe dit en dat en dan word je gelukkig". Het welzijn zoals in dit artikel verdedigd, is onmogelijk zonder politieke actie die haar mogelijk maakt. Minder werkuren zonder loonverlies is een van de oudste strijdpunten van de arbeidersbeweging, zoals Luc Boltanski en Ève Chiapello schreven:

the initial demands of the workers’ movement involved a reduction in working hours without loss of pay, and the organization of the working day and week in such a way that existence could once again find expression in activities other than waged work: family life and the education of children, reading and access to a working-class culture and education, and so on. (The new spirit of capitalism, editie Verso, 2018 - p. 435)

De vier weken vrije dagen die een gemiddelde Belgische werknemer jaarlijks kan opnemen, zijn eigenlijk schandalig weinig, wetende dat veel van de activiteiten - vooral de kennis en creativiteit bevorderende - nu eenmaal heel wat tijd kosten. Het zou best wel wat meer mogen zijn. Het is echt geen toeval dat een van de vijf dingen waar mensen het meest spijt van zouden hebben op hun sterfbed, zou zijn dat ze te veel gewerkt hadden. Niemand wenst op zijn sterfbed liever wat harder gewerkt te hebben!

Nu is het wel zo dat deze twee voorwaarden niet absoluut zijn. Ze zijn niet volledig aanwezig óf volledig afwezig. Er zijn heel wat gradaties. Hoe meer beschikbare vrije tijd en hoe minder lijden, hoe beter het is voor het welzijn.

In de rest van het artikel wil ik enkele zaken bespreken die vaak vermeld worden als essentieel voor, of minstens belangrijk voor het welzijn. Geen enkele van deze zaken heb ik in mijn lijst van zes elementen vermeld. In de rest van dit artikel bespreek ik de niet-vermelde zaken en licht ik toe welke rol ze volgens mij spelen voor ons welzijn en waarom ik ze toch niet vermeld heb in de lijst.

De rol van opleiding, werk, opvoeding en klusjes

Tot nu toe heb ik werk en andere 'verplichtingen' eerder negatief behandeld, als iets dat vooral de vrije tijd in de weg staat. Uiteraard zijn opleiding, werk, opvoeding en klusjes ook belangrijk. Deze zaken kunnen op zich al bijdragen tot iemands welzijn. Echter zal bijna niemand beweren dat iemand die alleen maar studeert, werkt, met de kinderen bezig is en klusjes doet een gelukkig mens is.

Opleiding, werk, opvoeding en klusjes zijn dus wel degelijk belangrijk en welzijnsverhogend, maar misschien niet in de eerste plaats omdat ze op zichzelf het welzijn verhogen. Ze zijn het wel voor twee andere redenen. Enerzijds maken ze onze eigen vrije tijd mogelijk, omdat we er een inkomen mee verdienen waarmee we allerlei vrije tijdsactiviteiten kunnen beoefenen. Onderwijs leidt ook tot meer culturele en wetenschappelijke kennis, waarmee we onze vrije tijd zinvoller kunnen benutten. Wie nooit over Rome, Berlijn of Parijs leerde op school, zal misschien minder vlug kunnen genieten van die wereldsteden.

Anderzijds zijn werk, opvoeding en klusjes essentieel voor andermans vrije tijd. Reizen zou nogal moeilijk worden zonder wegenwerkers, automecaniciens, vliegtuigmonteurs, poets- en keukenpersoneel in het hotel, en talloze andere loonarbeiders. Van creativiteit zou weinig in huis komen zonder vakkundige muziekinstrumentenbouwers, verfmakers en computerfabrikanten (tegenwoordig zijn de pc en het internet steeds belangrijker voor heel wat creatieve bezigheden). Lekker koken zou bemoeilijkt worden zonder onze ijverige landbouwers. We staan hier niet altijd bij stil, maar dit maakt het niet minder waar.

De rol van God, religie en spiritualiteit

Heel wat auteurs die over welzijn en geluk schrijven, vermelden de behoefte aan zaken zoals religie, spiritualiteit, mindfulness, meditatie, dankbaarheid en de capaciteit om met tegenslag om te gaan. Dit is begrijpelijk aangezien al deze zaken inderdaad welzijnsverhogend kunnen zijn en in alle menselijke culturen ergens wel een rol spelen.

Toch vermeld ik ze niet als aparte categorie in mijn lijstje van zes welzijnsverhogende doelen van de vrije tijd. Dit heeft niets te maken met een aversie tegen religie, maar met enkele empirisch vaststelbare feiten. Ten eerste is het zo dat, hoewel nog steeds de meerderheid van de mensheid religieus is, er ook een niet-religieuze minderheid bestaat die niet per se ongelukkiger lijkt. Het is dus onduidelijk of de behoefte aan geloof universeel is.

Ten tweede is het concept van religie en spiritualiteit als aparte bron van welzijn iets typisch moderns. Vele culturen, zeker vóór de negentiende eeuw, kenden niet eens een concept van 'religie' of 'godsdienst'. Hun religieuze praktijken waren zodanig verbonden met de rest van hun cultuur, dat zo'n concept wellicht overbodig leek. (zie Walter Van Herck, Geen gedachte God, p. 29-30, p. 135-36)

We kunnen dit concreter maken als we kijken naar de rol die 'religie' speelde in de menselijke samenleving tot vóór de negentiende eeuw. Religie was dan een bron van kennis (over de wereld), schoonheid (via allerlei religieuze kunst en zelfs rituelen), creativiteit (wellicht vooral in de prehistorie, via het maken van rituele voorwerpen), sociaal contact (in de kerk, tempel, ...), avontuur en fysieke beweging (pelgrimstochten, bezoek aan buitenlands religieus erfgoed, ...), zelfs entertainment (via allerlei festiviteiten). Tegenwoordig worden al deze zaken - kennis, schoonheid, sociaal contact, enzovoort - veelal bereikt op andere, niet-religieuze manieren. Dat kan verklaren waarom religie (in het Westen) aan zo'n sneltempo gigantisch is verminderd in invloed en belang.

Nu wil ik hiermee niet ontkennen dat voor heel wat gelovigen, zo niet de meesten, het geloof niet ervaren wordt als slechts een van de vele manieren om hun vrije tijd leuk in te vullen. De religie 'gebruiken' voor dat soort externe middelen is voor hen een zware belediging of misvatting. Maar juist daarom zou een overtuigde gelovige mij gelijk moeten geven dat ik religie geen zevende wenselijke doelstelling voor onze vrije tijd gemaakt heb. Voor de devote gelovige is religie immers geen vrije tijdsactiviteit, maar een heilige verplichting, oneindig belangrijker dan vrije tijdsactiviteiten. Gelovig of niet: iedereen zou zich moeten kunnen vinden in mijn stelling dat welzijn een optimaal gebruik van vrije tijd is.

De rol van mindfulness en dankbaarheid

Mindfulness (bewuste aanwezigheid in het hier en nu), dankbaarheid en weerbaarheid (de capaciteit om gezond om te kunnen met tegenslagen) worden ook vaak vermeld als essentieel voor het welzijn. Ook deze zaken zijn volgens mij geen aparte categorie waar we onze vrije tijd aan moeten besteden. Mindfulness, dankbaarheid en weerbaarheid kunnen best beoefend worden via de zes opgesomde elementen. Want wat stelt er ons nu aanweziger in het hier en het nu dan een sportieve of creatieve activiteit die met volle overgave beoefend wordt, of een lekkere maaltijd die aandachtig gesmaakt wordt? Wat maakt ons dankbaarder dan lekker eten samen met vrienden, of een mooie wandeling door de natuur? Tegenwoordig zoeken heel wat mensen welzijn op via alternatieve geneeskunde, meditatie, yoga, en andere spirituele oefeningen. Op zich is er niets mis met deze zaken, ze kunnen zeker welzijnsverhogend werken, maar het is volgens mij een misvatting om ze alleen maar te beschouwen als activiteiten die apart beoefend moeten worden, zonder invloed op de andere vrije tijdsactiviteiten. Daarom heb ik ze niet vermeld als een 'zevende element'.

De rol van weerbaarheid

Uiteraard is het belangrijk om gezond te leren omgaan met tegenslagen en je zo min mogelijk laten beheersen door allerlei negatieve emoties, zoals de stoïcijnen, taoïsten en anderen zouden stellen. Om twee redenen heb ik dit echter niet vermeld als aparte vrijetijdscategorie. Ten eerste is dit soort karakterontwikkeling moeilijk te plannen. We kunnen geen 'weerbaarheidsoefening' inplannen op dezelfde manier zoals we dat voor gitaaroefeningen of kooklessen wel kunnen. Vroeg of laat krijgt iedereen met tegenslag te maken, en het is pas dan dat we hierin kunnen groeien en ontwikkelen. Ten tweede valt weerbaarheid onder de eerder genoemde categorie van afwezigheid van lijden. Wie meer controle heeft over zijn omgang met tegenslag, lijdt natuurlijk minder, en kan zijn vrije tijd dus optimaler gebruiken.

De rol van altruïsme

Sociaal engagement en goed doen voor de ander worden ook vaak genoemd als belangrijke gelukmakers. Hoewel deze zaken uiteraard belangrijk zijn, heb ik ze om twee redenen alweer niet vermeld als aparte vrije tijdsactiviteit. Ten eerste is het omdat het goede doen ook al aanwezig kan zijn doorheen sociaal contact (bijvoorbeeld voor wie vrijwilligerswerk doet). Altruïsme los zien van de andere zes categorieën is nogal moeilijk, net zoals dat voor spiritualiteit en mindfulness het geval was.

Ten tweede is het zo dat altruïsme in de eerste plaats bedoeld is om het welzijn van de ander te verhogen. Uiteraard kan ik mij blij voelen over mijn donaties aan effectief altruïstische goede doelen - en ik hoop dat zoveel mogelijk mensen hetzelfde doen. Maar de donaties zijn natuurlijk in de eerste plaats bedoeld om anderen te helpen en niet om mezelf een goed gevoel te geven. De theorie over welzijn in dit artikel gaat echter in eerste instantie over hoe we ons eigen welzijn kunnen verbeteren door optimaal gebruik van de vrije tijd. Indirect zal dat ook bijdragen aan het welzijn van anderen, want in vergelijking met eenzame, overwerkte, gestreste, verslaafde mensen, zullen mensen die voldoende vrije tijd, kennis, creativiteit, avontuur en sociaal contact ervaren, ongetwijfeld meer (kunnen) bijdragen aan andermans welzijn. Er zit dus wel wat in de volkswijsheid dat je anderen pas kan liefhebben als je jezelf eerst liefhebt, of in slogans zoals 'be the change you wish to see in the world' en 'verander de wereld, begin bij jezelf'.

Conclusie

Hopelijk heb ik met dit artikel een inspirerende visie op welzijn en het optimaal gebruik van vrije tijd kunnen delen. Deze visie heeft mij er toe aangezet om mijn vrije tijd evenwichtiger te verdelen, met als doel de zes elementen van een gelukkige vrije tijd zoveel mogelijk na te streven. Ik geloof dat ik hier echt gelukkiger van zal worden. Ik maak hierbij dankbaar gebruik van het feit dat ik nog een of twee jaar student ben en dus wel drie maanden zomervakantie krijg - een privilege waar de gemiddelde loonarbeider helaas slechts van kan dromen. Een verdere reductie van de werkweek blijft dus een belangrijk politiek strijdpunt.

Leuk weetje: ik zag zojuist dat dit artikel het 100ste op mijn blog is!

#geluk #filosofie #what is happiness #happiness #essay #philosophical essay #hobbies #leisure #vrije tijd #hobby

0 notes

rotterdamvanalles · 9 months

Text

Gezicht in de Da Costastraat, 1918-1922. Op de voorgrond de Nicolaas Beetsstraat.

Isaäc da Costa (Amsterdam, 14 januari 1798 - 28 april 1860) was een Amsterdams dichter en historicus. Da Costa kwam uit een welgesteld joods bankiersgezin. Hij volgde de Latijnse school en werd op vijftienjarige leeftijd lid van het Israëlitisch genootschap 'Concordia Crescimus'.

Zijn leraar Hebreeuws, Mozes Lemans, bracht hem in contact met Willem Bilderdijk, wiens leerling hij werd. Hij schreef liederen en politieke poëzie; zo heeft hij ook geschreven voor Nederlandsche Stemmen, een tijdschrift van het Réveil. Zelf meende hij dat zijn levensroeping het bestuderen van theologie, letterkunde en geschiedenis was. Hij promoveerde in 1818 in de rechten en in 1821 in de letteren.

Nicolaas Beets (Haarlem, 13 september 1814 – Utrecht, 13 maart 1903), ook bekend onder het pseudoniem Hildebrand, was een Nederlandse auteur, dichter, predikant en hoogleraar.

Nicolaas Beets werd in Haarlem geboren als de zoon van een apotheker en studeerde van 1833 tot 1839 theologie aan de Rijksuniversiteit van Leiden (toen nog Academie geheten), waar hij in 1839 promoveerde tot doctor in de theologie. In zijn studententijd maakte hij dankzij zijn uit Engeland afkomstige vriend John Ingram Lockhart (1812-1889) kennis met het werk van de Engelse dichter Byron en schreef dichtstukken in diens trant, zoals 'José' (1834), 'Kuser' (1835) en 'Guy de Vlaming' (1837). Hij was bevriend met Johannes Kneppelhout ('Klikspaan'), Bernard Gewin ('Vlerk') en J.P. Hasebroek ('Jonathan') met wie hij samen met andere studenten een letterkundige club vormde.

De prentbriefkaart komt uit het Stadsarchief Rotterdam. De informatie komt van Wikipedia.

0 notes

twafordizzy · 4 years

Text

Simon Stijl: boeken

Boeken

‘k Heb mooglijk duizend pond aan boeken / doorgelezen; / Mijn kennis weegt een greintje: och arm! hoe kan dit / wezen? / ‘t Valt hard: maar ‘k zag in ‘t eind, bij daaglijks / onderzoek, / Dat niets zo zeldzaam is als Wijsheid in een Boek.

Uit: Nagelaten gedichten, Mengelpoëzij, Leeuwarden-Harlingen, 1837

bron illustratie: wikipedia.org

Simon Stijl (1731-1804, Harlingen)

View On WordPress

#18-de eeuws #boeken #dichter #Harlingen #kennis #medicus #politicus #wijsheid

0 notes

jurjenkvanderhoek · 7 months

Text

WIELERKNECHT HENK OP KOERS IN HET LIGHT VERSE

Is Henk een brokkenpiloot. Een ongeluksvogel? Je zal het denken, de titel op het omslag van het wielerboekje dat aan hem is opgedragen beschouwend. De k van zijn naam valt, neemt een vlucht. Van de koers? In een ravijn? Henk zelf echter fietst vrolijk berg op in zijn fleurig oranje tricot. Met zijn witte petje steekt hij monter af tegen de bergflank in de achtergrond van zijn rit. In die houding en dat silhouet heeft hij wat weg van Jan Janssen of Joop Zoetemelk. Het is geen luchtfietser die Henk. Hij weet waar hij het over heeft. Hij staat met beide voeten stevig op de pedalen. In een criterium staat hij zijn mannetje en in de tour is hij een uitgelezen knecht. Hij gaat niet voor geel, maar koerst achterin het peloton als een soort van ranglijstduwer. Samen met compagnon en teamgenoot Han blijven ze voor de bezemwagen uit en beleven noemenswaardige avonturen.

De humor van een Gerrie Knetemann loert aan de meet. Ligt als een adder onder het gras in de berm. U merkt wel beste lezer, mijn kennis van het wielerlandschap heeft het millennium niet gehaald. Ik ben blijven steken tussen de spaken van die klassieke legendarische renners. De wielergoden die tot de verbeelding spreken en door de toekomst zijn ingehaald. De humor van die roemruchte Kneet hebben Henk en Han geërfd. Althans wordt hen toegedicht door een twaalftal poëten die lichtvoetig uit hun woorden komen. De zinnen rangschikken tot dynamische vlugschriften. Met de snelheid van een afdaling vervliegen de korte gedichten in de tijd. Daarom hebben twee dichtende wielerfanaten deze verzameld en tot een handzaam boekje samengesteld.

Deze vederlichte verzen die Henk toejuichen langs de lijn zijn in techniek een vervolg op de door dichter Peter Knipmeijer bedachte topo's. Met die in een keurslijf gegoten dichtvorm zijn de beoefenaars vrij zich in woorden over de aardbol te bewegen. Een voorbeeld? Welnu, van liedjessmid Rikkert Zuiderveld dan een exemplaar: “In ’t Ouwehandse dierenparadijs / zijn alle dieren danig van de wijs. / Zelfs op de apenrots staan zij te wenen / en klinkt het oude lied ‘Waarvoor, waa RHENEN’.” Het is de bedoeling namelijk dat de topo inhoud heeft en relateert aan een plaats, rivier of landstreek op de wereldkaart. Die plaats, in dit geval Rhenen waar het dierenpark is gevestigd - met een schermafdruk van Google Maps, vormt fonetisch het slot van het vierregelig gedicht. Die plaats verliest daarmee de topografische betekenis en gaat op in het plezierdicht.

Want dat is wat het is, een lolletje tussendoor, een afleiding voor de serieuze dichter. Zich zwoegend in het zweet des aanschijns om een creatief resultaat te bereiken omdat de uitgever smacht een nieuwe bundel uit te brengen of het maandblad regelmatig een actueel gedicht verlangt en het weekblad in een bijlage het politieke landschap in rijm op de korrel wil nemen. Tussen al die serieuze verwachtingen is het een verademing eens een frivoliteit te dichten. Dat kon al in de vorm van het lichte vers, light verse, en bijvoorbeeld het ollekebolleke of de limerick. Maar nu is daar de topo bij gekomen. En meteen al na de lancering heeft deze vorm een vlucht genomen. Kon er al vrij snel een bundel worden samengesteld met verzameld topo-werk.

De topo heeft als medium het platform Facebook om gepubliceerd te worden. Maar de social media zijn vluchtig, dus is een geprinte uitgave een middel om de topo vast te houden en niet te laten verdampen op het internet. Nu is er een tweede boekwerkje, dat als onderwerp of thema de Tour de France heeft. In de bundel zijn zogenoemde vervolgtopo's opgenomen, omdat de ene dichter op de andere reageert. Zo ontstaat er als het ware een sliert opeenvolgende korte gedichten. Een soort van langgerekt peloton dat door haarspeld bochten en over passen slingert. Versnelt in de afdaling en traag peddelt bij de klim.

Henk en Han ervaren de vervelende situaties van het renner zijn aan den lijve. De onhebbelijkheden die het fietsen over lange afstanden met zich meebrengt. De harde kont, de blauwe ballen, de stijve benen, het ergerlijke publiek. Het plassen onderweg, om de diarree maar niet te noemen. De stoelgang is een bijzonder probleem in de rondgang. Het wordt breed uitgemeten en gedetailleerd beschreven in “Tour de Henk”.

Door het boekje worden in 150 topo’s de ritten van de Tour gevolgd. Van de eerste tot de laatste etappe. En de rustdagen krijgen ook hun plaats. Als de schrijvende pers achter op de motor laveer ik door het peloton. Maar blijf haken achterin de ploeg waar ploeggenoten Henk en Han zich van hun beste kant laten zien. Wat zal ik graag verslag doen van de gebeurtenissen op het parcours. Over Henk die in de 3e etappe snoeihard valt en tijdens de tweede rustdag bezoek krijgt van een bus vol schrijvers. Maar daarvoor ligt die praktische uitgave dus voor. Die gekocht en gelezen moet worden. De leukste bloemlezing uit 200 verzen van een groep enthousiaste plezierdichters. De topo werkt aanstekelijk, het is een verslaving en kan nog wereldwijd doorgaan.

Toch kan ik het niet laten een enkel dicht te citeren, een vers omfloerst te declameren. Want het zijn alle pareltjes waar de zwijnen wel pap van lusten. En na de tour zijn er de rondjes om de kerk. Dus kunnen de plezierdichters deze thema-topo alom vervolgen geven. En weer val ik terug op de nestor in het peloton, Zuiderveld, die zijn etappe onlangs bij het Nederlands Kampioenschap Light Verse dichten won. Niet dat hij naast zijn schoenen kan lopen, want de rest bewegen zich tevens dynamisch in de kopgroep en koersen voor het jagende peloton uit. Een eerste plaats is snel gedeeld. ‘Maar wat een gezever, kom eens tot een punt’, hoor ik u hardop denken. ‘Al die bla-bla en dat gezwets komt jouw artikel niet ten goede.’ Okay dan, een topo in etappe 4: “Soms dromen Henk en Han van het verleden. / De tijd dat ze nog koppelkoersen reden: / ‘In Frankrijk had men destijds nog bezwaren / omdat men dacht dat wij een koppe LOIRE’.” En om af te kicken van de tourtopo-doping een kunststukje heet van de naald: “Een goed gevoerde wielerbroek is fijn / als middel tegen zak- en zadelpijn, / al heb je na wat jaren geen probleem meer / dan is je hele achterwerk van z EEM LEER.”

Tour de Henk. de Tour de France in 150 topo’s. Remko Koplamp & Maarten van Petersen e.v.a. Uitgave in eigen beheer bij Brave New Books, 2023.

#topo #light verse #plezierdicht #dichtbundel #wielersport #bespreking

0 notes