#cuscotrip | Explore Tumblr Posts and Blogs

handelinamandalina · 3 years

Text

PERU’NUN HİKAYESİ

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: CUSCO

Antik çağlardan günümüze kadar geçen süreçte atalarımızın gerçekleştirdiği fakat bizlerin ıskaladığı hayati bir gerçek var: Eşyaya-tabiata-insana isim verme ve o isimleri efsaneleştirme.

İspanyolca okunuşu ile “Kuzko” isminin kökeni mitolojik bir anlatıma sahip olan ve bir baykuşun kanatlarını alarak gelecekte inşa edecekleri şehirlerinin üzerine konan “Ayar kardeşlerin” efsanesine dayalı. 13. ile 16.yüzyılları arasında İnka İmparatorluğuna başkentlik etmiş tarihi bir şehir olan Cusco’nun, Aymara dilindeki karşılığı da zaten “baykuş kayası” demek. Efsaneye göre kardeşlerden birinin, baykuş kanatları ile ileride Cusco şehri olarak isimlendirilecek olan topraklara ayak bastığına inanılan yerde, bir kayaya dönüştüğü rivayet edilmekte.

Bizler tüm hayatı -bizlerden kastım atalarımız yoksa günümüz insanı olan bizler isim koyma becerisinden yoksun varlıklarız- efsaneler ile kurarız. Hikayelerimiz ile tabiata ad takar, efsaneye konu olan insanların cesaretlerinin ölçüsü dahilinde isim almalarına şahitlik ederiz. Şimdilerde doğar doğmaz ailemiz tarafından isim verilen bizler ismimizin anlamını ve değerini verebilmek için bir ömür tüketmekteyiz. Misal ben; hande, Farsça kökenli bir kelime olan ve anlamı “gülüş, gülmek” manalarına gelen adımın hakkını verebilmek için pek çaba sarf etmedim. Zaten doğduğum andan itibaren güleç bir çocuktum, hayatım boyunca da gülme konusunda zorlandığım pek görülmemiştir ve ne mutlu ki dolu dolu güldüğüm doğrudur. Dolayısıyla “Hande” ismini kazanabilmek için ben bir cesaret göstermedim, baykuş kanatları takarak başka diyarlara uçmadım ama günümüzden 9–10 asır önce insanlar cesaretlerinin ölçüsünde isim almaktaydılar. Aymara kardeşlerin pek cesur kimseler oldukları aşikar yoksa neden bir başkası değil de onlar efsanelere konu olmuş olsunlar?

İşte Cusco; sokaklarını gezerken, yerel halka selam ederken, herhangi bir bankın üzerinde dinlenirken “burada bir zamanlar bir şeyler olmuş, burada bir zamanlar bir tarih doğmuş” hissini iliklerinize kadar yaşayabileceğiniz bir yer. Bu duyguları kalkıp, tarihsel bir geçmişi ve hikayesi olmayan Dubai’de yaşayamazsınız. Dubia benim için hikayesi olmayan kent demek (güzel bir şehir ama hepsi o.) O yüzden ısrarla, Peru’ya gidiniz ve Güney Amerika tarihine uzunca bir dönem damgasını vurmuş insanların topraklarına konuk olunuz demekteyim. Ev sahipleri var da, misafirler nerede? :)

Şehri tanıtmaya başlamadan önce en önemli uyarıyı yapmakta fayda var. Peru’da Cusco gibi şehirlerin çoğu yüksek irtifalı bölgeler olarak kabul ediliyor ve oksijen seviyeleri yüksekliğe bağlı olarak bir miktar düşüş gösteriyor. İlk gidişimde ben, hafif bir baş dönmesi ve bir nebze de olsa mide bulantısı yaşamıştım. Otel görevlisinin bizlere lobiye girer girmez koko çayı ikram etmesinin sebebiyle “yüksek irtifa hastalığı” denilen bu olguyu öğrenmiş bulundum. Kaldığınız günler boyunca koko çayından bol bol tüketmenizi öneririm.

Her gezginin uğrağı, Plaza de Armas meydanı:)

CUSCO GEZİ REHBERİ

1. PLAZA DE ARMAS MEYDANI

Plaza de Armas şehrin kalbi denilen koca bir meydana verilen isim. Çevresinde çeşitli restoranlar, alışveriş merkezleri, sokak satıcıları, tarihi binalar ile her gezginin önünde fotoğraf çektirdiği tarihi çeşmeden manzaralar bulunmaktadır. Lamalar veya alpaka ile geleneksel kıyafetler giyinmiş yerel halktan insanlar ile fotoğraf çektirmeniz de cabası. Cusco, benim için Peru seyahatim boyunca edindiğim en güzel hediyelik eşyaları, lokal sanatçıların el ürünlerini uygun fiyatlara satın aldığım alışveriş imkanları ile de gözde bir şehir.

İNKA KRALLIĞININ ESKİ BAŞKENTİ CUSCO/ PLAZA DE ARMAS

Alışveriş edebileceğiniz otantik dükkanlar, oteller ve de kafelerin buluştuğu meydan / Plaza de Armas,Cusco

2. CUSCO KATEDRALİ (Cusco Cathedral)

Cusco'ya yapılacak herhangi bir ziyaret, Plaza de Armas'taki katedrali muhakkak içermelidir zaten meydanın tam göbeğinde bulunan katedrali görmemezlikten gelemezsiniz çünkü hem çok eski bir tarihe ev sahipliği yapmakta hem de Peru halklarının İspanyollar tarafından nasıl Hristiyan edildiklerinin canlı bir tanığı olarak ayakta durmakta. Cusco'daki ilk Hristiyan kilisesi, 1538'de inşa edilmiş olan Zafer Kilisesidir ve zamanla bu kilise katedrale dahil edilmiştir. Katedralin sağ alt kanadında bulunan çan kulelerinin altında yer alan kilisede Hz. İsa’nın oldukça koyu tenli bir profiline rastlayacaksanız. Bugüne kadar izlediğimiz tüm filmlerde, bütün kiliselerde beyaz tenli olarak tasvir edilen Hz. İsa burada Peruluların ten renginde resmedilerek adeta kökenlerine dair bir gönderme yapmakta. Evet artık Hristiyan olabiliriz, evet artık İnka Medeniyetinde değiliz ama bizler hala İnkaların çocuklarıyız ve Hz. İsa’mız da bizim rengimizde. Çok hoş bir detay bu… Bu arada katedral asıl başka bir sanatsal anlatım ile oldukça ünlü: Hz.İsa ve Havarilerinin, kavrulmuş gine domuzu da dahil olmak üzere Peru mutfağından yemekler ile resmedildikleri “Son Akşam Yemeği” tablosunu görünce gülümsememeniz olasılık dışı.

SON AKŞAM YEMEĞİ / CUSCO KATEDRALİ

HZ. İSA / CUSCO KATEDRALİ

KATEDRALİN PLAZA DE ARMAS’TAN GÖRÜNTÜSÜ, CUSCO

3. SAN BLAS

Cusco seyahatim boyunca en keyif aldığım yerlerin başında San Blas meydanı gelmektedir. İnka İmparatorluğu’nun eski başkenti Cusco’nun özünü yaşamak istiyorsanız, en eski mahallelerden biri olan bohem bölgesi San Blas’ta dolaşınmanızı şiddetle öneririm. Plaza de Armas'a sadece on dakikalık yürüme mesafesinde yer alan meydanda,yöresel yemekler ve yerel halk tarafından yapılan el yapımı hediyelik eşyaları bulacaksınızdır. Ayrıca tarihi dokusunu korumuş bulunan dar sokaklarında avare avare gezmek sizlere iyi gelecektir.

SAN BLAS’IN OTANTİK SOKAKLARI

SAN BLAS- YEREL HALK

4. SAN PEDRO MERKEZ PAZARI / Mercado Central de San Pedro

Cusco'nun halk pazarında, yerel halkın nasıl yaşadığını görmek için iyi bir fırsat arıyorsanız üstüne üstlük Peru kültürüne ait desenlerden örülü çantalar, ayakkabılar, masa örtüleri almak isterseniz eğer, bu pazar bulunmaz bir nimet olma özelliği taşıyor. Şu anda kullandığım ve hala eskimeyen otantik ayakkabılarımı, alpakadan yapılma çantamı ve hatta yine örme bavulumu dahi

buradan satın almıştım. Pazarın büyük bir bölümü, fiyatları oldukça ucuz olduğu için çok sayıda yerlinin yemek yediği bir yemek alanından oluşmakta. Geri kalan kısmında ise taze meyve, et, peynir, unlu mamuller, baharatlar gibi her türlü yiyeceği satan satıcılara denk geleceksinizdir. Cusco gezi turumda eğlenceli bir duraktı San Pedro Ana Halk Pazarı.

Mısırın envai çeşidinin olduğu Peru’da ama özellikle Cusco’da siyah süt mısırlarını görünce oldukça şaşırmıştım. Dünyanın farklı yerlerinde, bambaşka coğrafyalarında bildiğiniz lezzetler hiç alışık olmadığınız görüntülerde karşınıza çıkabiliyorlar:) / San bir mısır tezgahından görüntü.

5. SACSAYHUAMAN ARKEOLOJİK SİTESİ

Cusco’ya tepeden bakan ve şehir merkezinden yaklaşık 30 dakikalık bir uzaklıkta bulunan Sacsayhuaman arkeolojik sitesi görülmesi gereken bir mühendislik harikasıdır. Akıllara durgunluk veren ve bazısı 300 ton ağırlığındaki taşları İnkaların birkaç kilometre hareket ettirerek bu alana taşıdıklarını hayal etmek bile zor. Aynı zamanda benim lokal rehberden dinlediğime göre burası, İspanyol işgalcilere karşı son İnka direnişinin yaşandığı bölge. Şu an içinde oturduğumuz evlerimizi, yaşadığımız mahalleleri birileri elimizden almaya kalksa nasıl büyük bir direniş göstereceğimizi aklımızda tutarak bu kenti gezmeliyiz. İnkaların ruhuna dua okumak isteyenleriniz için bu bölgeden daha uygun bir toprak alanı bulunmamakta. Ruhlarına el-fatiha.

Sacsayhuaman

Christo Blanco, Sacsayhuaman

Christo Blanco

6. OLLANTAYTAMBO TAPINAĞI

Aslında Ollantaytambo yerleşim birimi Cusco ile Machu Picchu bölgeleri arasında yer alan küçük bir kasabadan ibaret dersek yeridir. Machu Picchu antik kentine giden tren güzergahında bulunan Ollantaytambo’da gezginlerin çoğunun farkına varmadığı şey ise kasabanın dünyadaki en etkileyici megalitik kalıntılardan bazılarına sahip olduğudur. 1530'lara kadar uzanan ve oldukça eski bir hikayeye sahip olan Ollantaytambo tapınağına yukarıdan baktığınız zaman devasa taşlarla örülü, basamaklı bir piramit görüntüsü ile karşılaşmanız olacaktır ancak bu bir göz yanılsamasıdır çünkü karşınızda duran yapı mega platformlardan oluşan bir taraçadır.

GÜNEŞ TAPINAĞI

OLLANTAYTAMBO TAPINAĞI

Cusco hakkında daha yazılacak çok şey, söylenecek çok kelime var olmasına karşın benim Cusco deneyimlerim bunlardan ibaret bir sonraki bölüm olan Machu Picchu için şimdiden hazırlık yapsam iyi olur zira Machu Picchu çiçek çocuklardan itibaren gezginlerin, kaşiflerin, arkeologların ve de turistlerin gözdesi ve Peru’nun en güzel hikayesi.